ตุ่มพอง ตุ่มใส ตุ่มน้ำ ตุ่มเลือด ตุ่มหนอง (Blister)

บทความที่เกี่ยวข้อง
ตุ่มพองตุ่มใส

ตุ่มพอง หรือ แผลพุพอง หรือ พุพอง (Blister) เป็นถุงที่เกิดกับหนังกำพร้า (ผิวหนังส่วนบน) ภายในประกอบด้วยน้ำหรือของเหลวของร่างกาย (Fluid) โดยเกิดจากการบาดเจ็บของเซลล์ผิวหนังกำพร้า ส่งผลให้ร่างกายสร้างของเหลวขึ้นมา เพื่อทำหน้าที่คล้ายหมอนรองอยู่ใต้ผิวหนังส่วนที่บาดเจ็บ เพื่อช่วยป้องกันผิวหนังส่วนที่บาดเจ็บไม่ให้ลุกลามเกิดการบาดเจ็บมากขึ้น และยังช่วยในการสมานการบาดเจ็บให้หายเร็วขึ้น

ถ้าภายในตุ่มพอง มีน้ำใสๆ หรือมีน้ำเหลือง เช่น จากการแพ้สารบางชนิด อาจเรียกว่า “ตุ่มใส หรือตุ่มน้ำ (Blister หรือ Water blister)” เช่น ที่เกิดจากอาการแพ้สารต่างๆ แต่ถ้าเกิดภายหลังผิวหนังส่วนนั้นสัมผัสเสียดสีรุนแรงกับสิ่งใดสิ่งหนึ่ง เรียกว่า “ตุ่มเสียดสี (Friction blister)” แต่ถ้าเสียดสีจนเกิดเลือดออกในตุ่ม เรียกว่า “ตุ่มเลือด (Blood blister)” หรือถ้ามีการติดเชื้อแบคทีเรียในผิวหนังส่วนที่เกิดตุ่มพองร่วมด้วย น้ำ/ของเหลวในตุ่มพองจะมีลักษณะเป็นหนอง อาจมีสีเหลือง หรือ สีเขียวของหนอง เรียกว่า “ตุ่มหนอง (Pus filled blister หรือ Pustule)”

ตุ่มพองอาจมีขนาดเล็กๆ เป็นมิลลิเมตร (เช่น ตุ่มพองในโรคอีสุกอีใส) หรืออาจมีขนาดใหญ่ได้หลายเซนติเมตร (เช่น ที่เกิดจากแผลไฟไม้ หรือน้ำร้อนลวก) ทั้งนี้ขึ้นกับสาเหตุ

สาเหตุของตุ่มพอง เกิดได้ทั้งจาก

  • การติดเชื้อ เช่น เชื้อไวรัส (เช่น โรคอีสุกอีใส)
  • การแพ้สิ่งต่างๆ (เช่น การแพ้ยา แพ้พิษสัตว์กัด ต่อย)
  • การบาดเจ็บของผิวหนังจากการเสียดสี (เช่น รองเท้ากัด) หรือ
  • จากอุบัติเหตุ (เช่น จักรยานล้ม)
  • จากผิวหนังถูกความเย็นจัด (เช่น นิ้วมือแช่น้ำแข็งนานๆ)
  • จากถูกไฟ หรือถูกความร้อน (เช่น แผลไฟไหม้ น้ำร้อนลวก)

เมื่อมีตุ่มพองขนาดใหญ่ หรือเป็นหนอง หรือ ร่วมกับมีอาการบวม แดง ร้อน เจ็บในส่วนที่เกิดตุ่มพอง และ/หรือร่วมกับมีไข้ ควรพบแพทย์/ไปโรงพยาบาล เพื่อหาสาเหตุ เพื่อการรักษาที่เหมาะสม

อนึ่ง พจนานุกรมไทย โดยฝ่ายวิชาการภาษาไทย บริษัทซีเอ็ดยูเคชั่น จำกัด (มหาชน)พ.ศ. 2552 ให้ความหมายว่า “พุพอง” หมายถึง โรคผิวหนังชนิดหนึ่ง เป็นตุ่มพองใสขนาดเล็ก ผ่ดขึ้นตามตัว แล้วแตกออกมีน้ำเหลือง น้ำเลือด หรือน้ำหนองไหล

บรรณานุกรม

  1. พจนานุกรมไทย โดยฝ่ายวิชาการภาษาไทย บริษัทซีเอ็ดยูเคชั่น จำกัด (มหาชน)พ.ศ. 2552 หน้า 776 [2017,Nov25 ]
  2. http://www.nhsdirect.wales.nhs.uk/encyclopaedia/b/article/blisters/ [2017,Nov25 ]
  3. https://en.wikipedia.org/wiki/Blister [2017,Nov25 ]
  4. http://en.wikipedia.org/wiki/Blood_blister [2017,Nov25 ]
  5. http://en.wikipedia.org/wiki/Edema_blister [2017,Nov25 ]
  6. http://en.wikipedia.org/wiki/Friction_blister [2017,Nov25 ]
Updated 2017,Nov25