7. ตลาดศูนย์บริการทางรังสี – ตอนที่ 21

  • โดย ดร. วิทยา มานะวาณิชเจริญ
  • 7 ธันวาคม 2566
  • Tweet

การพัฒนาทางการแพทย์ยังนำสู่ไปการฉายรังสีปรับความเข้ม (Intensity modulated radio-therapy: IMRT), การฉายรังสีปรับความเข้มหมุนรอบตัว (Volumetric modulated arc radio-therapy: VMAT), การฉายรังสีศัลยกรรมร่วมพิกัด (Stereotactic radio-surgery: SRS), และการฉายรังสีร่วมพิกัดบริเวณลำตัว (Stereotactic body radio-therapy: SBRT)

อีกทั้งยังได้พัฒนาเครื่องมือฉายรังสี (Imaging) จากเดิมใช้รังสีแกมมา (Gamma) เป็นรังสีเอกซ์ (X-ray) และลำอิเล็กตรอน (Electron beam) จากเครื่องเร่งอนุภาค (Particle acceleration) และในที่สุดได้มีการพัฒนาการฉายรังสีโดยใช้อนุภาคโปรตอน (Proton) ขึ้น กอปรกับความก้าวหน้า (Advancement) ทางเทคโนโลยีคอมพิวเตอร์ ทำให้สามารถช่วยเพิ่มประสิทธิผล (Efficacy) ในการรักษาผู้ป่วยโรคมะเร็งและเกิดผลข้างเคียง (Side effect) จากการรักษาน้อยที่สุด

รางวัลหรือความภาคภูมิใจ (Reward or pride)

  • ปี พ.ศ. 2494 เริ่มใช้เครื่องเอกซเรย์แบบลึกสำหรับรักษามะเร็งชนิดตื้น (Deep X-ray GE Maximar 400) ซึ่งขณะนั้นเป็นเครื่องที่มีประสิทธิภาพที่สุดในประเทศไทย 
  • ปี พ.ศ. 2501 สหสมาคมกาชาดและจันทร์แดงแห่งสหภาพโซเวียตได้บริจาคเครื่อง Cobalt 60 Tele-therapy แบบ GUT-400 ซึ่งถือเป็นเครื่องโคบอลต์เครื่องแรกในประเทศไทย โดยใช้รักษาผู้ป่วยระหว่าง พ.ศ. 2502 – พ.ศ. 2513 
  • ปี พ.ศ. 2548 เริ่มการฉายรังสีแบบปรับความเข้ม (IMRT) และพัฒนาเป็นการฉายรังสีปรับความเข้มแบบหมุนรอบตัว (VMAT) พร้อมระบบภาพนำวิถีแบบ 3 มิติ (Dimension) ในปี พ.ศ. 2554 ซึ่งถือเป็นเครื่องฉายรังสีแรกในประเทศไทย และในปัจจุบันรักษาผู้ป่วยด้วยเทคนิคนี้ได้มากถึง 1,600 รายต่อปี
  • ปี พ.ศ. 2552 เริ่มใช้เทคนิคการใส่แร่ด้วยระบบภาพนำวิถี (Image guided adaptive brachytherapy) โดยนำภาพจากเครื่องสร้างภาพด้วยสนามแม่เหล็ก (Magnetic resonance imaging: MRI) มาใช้ในการคำนวณการรักษาแบบ 3 มิติ เป็นแห่งแรกในประเทศ และเป็นสถาบันแรกๆ ของโลก ทำให้สามารถกำหนดตำแหน่งรอยโรค (Lesion) และอวัยวะปรกติรอบข้างได้ชัดเจนขึ้น ส่งผลให้การใส่แร่มีประสิทธิภาพมากขึ้น
  • ปี พ.ศ. 2560 ทางสาขาฯ ก่อตั้งคณะกรรมการความเสี่ยงในงานรังสีรักษาเป็นแห่งแรกในประเทศไทย ประกอบด้วยสหสาขาวิชาชีพ เพื่อดูแลกระบวนการรักษาผู้ป่วยอย่างมีประสิทธิภาพ รวมถึงความปลอดภัยของบุคลากรทางรังสีรักษาและประชาชนทั่วไป 
  • ปี พ.ศ. 2562 เริ่มติดตั้งเครื่องฉายรังสีด้วยอนุภาคโปรตอน (Proton) ซึ่งเป็นเครื่องแรกในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้และประเทศไทย สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชดำเนินมาทรงเป็นประธานการติดตั้งเครื่องไซโคลตรอน (Cyclotron) เพื่อเร่งอนุภาคโปรตอนของศูนย์โปรตอนสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ โดยจะพร้อมให้การรักษาผู้ป่วยรายแรกในปลายปี พ.ศ. 2564

แหล่งข้อมูล – 

  1. https://chulalongkornhospital.go.th/kcmh/dept/%/ฝ่ายรังสีวิทยา [2023, Decmber 6].
  2. https://en.wikipedia.org/wiki/Radiology [2023, December 6].