11. ตลาดคลินิกฟอกไต - ตอนที่ 5

  • โดย ดร. วิทยา มานะวาณิชเจริญ
  • 29 เมษายน 2566
  • Tweet

ตลาดคลินิกฟอกไต

วันไตโลก (World’s Kidney Day) ปี พ.ศ. 2566 ยังคงตอกย้ำความสำคัญของโรคไม่ติดต่อ (Non-communicable disease: NCD) เรื้อรัง, ซึ่งรวมทั้งโรคไตเรื้อรัง (Chronic kidney diseases: CKD) อันเป็นที่รู้กันทั่วโลก (World-wide) ว่าเป็นสาเหตุหลัก (Leading) ของการตายและการด้อยสมรรถนะ (Disability) โดยเฉพาะประเทศที่มีรายได้ ต่ำ-ถึง-ปานกลาง ผู้ป่วยโรคต้องอาศัยการบำบัดรักษาที่ซับซ้อน (Complex) โดยส่วนมากตลอดชีวิต (Life-long)  

งานวิจัยการตลาด (Marketing research) ชิ้นหนึ่ง ศึกษาระดับความสำคัญของคุณภาพการบริการและปัจจัยส่วนผสมการตลาด (Marketing mix) ที่มีผลต่อการใช้บริการฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียม (Hemolysis) ในโรงพยาบาลรัฐบาลเขตภาคกลาง โดยกลุ่มตัวอย่างประชากร คือผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังระยะสุดท้ายที่เคยใช้บริการฟอกไต อย่างน้อย 5 ครั้ง และฟอกมาแล้วไม่ต่ำกว่า 6 เดือน

ผู้วิจัยได้ทำการเก็บแบบสอบถามจำนวน 400 ชุดโดยใช้การสุ่มแบบหลายขั้นตอน (Multi-stage sampling) ผลการวิเคราะห์ปัจจัยส่วนบุคคลของผู้ป่วยที่ใช้บริการฟอกไต ในโรงพยาบาลรัฐบาลดังกล่าว พบว่ากลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่เป็นเพศชาย 54.8% ส่วนที่เหลืออีก 45.2% เป็นเพศหญิง โดยมีอายุ 60 ปีขึ้นไป 43.6% ส่วนที่เหลืออีก 56.4% มีอายุต่ำกว่า 60 ปี

ผู้รับบริการฟอกไต มีรายได้เฉลี่ยต่อเดือนไม่เกิน 10,000 บาท ถึง 77.8% มีระดับการศึกษาต่ำกว่าปริญญาตรีถึง 87.8%, ใช้สวัสดิการการรักษาพยาบาลประกันสังคม 47.0%, และมีระยะเวลาเข้ารับการฟอกไต นับจากวันที่เริ่มฟอกครั้งแรก 1 - 5 ปี 65.8% และมีความถี่ในการเข้ารับการฟอกไต 3 ครั้งต่อสัปดาห์ถึง 78.6%

ผลการวิเคราะห์ระดับความสำคัญของคุณภาพการให้บริการ มีค่าเฉลี่ยเรียงลำดับจากมากไปน้อยคือ

  1. ด้านการตอบสนอง (Responsiveness) ต่อความต้องการของลูกค้า
  2. ด้านความเอาใจใส่ (Attention) แกลูกค้า
  3. ด้านความเชื่อถือได้ (Credibility) ด้านการให้ความเชื่อมั่น (Confidence) และ
  4. ด้านลักษณะที่สัมผัสได้ (Tangible features)

ผลการวิเคราะห์ข้อมูลพบระดับความสำคัญของส่วนผสมการตลาดบริการ (Service marketing) [ตามแนวความคิดของฟิลิป คอตเล่อร์] ในการฟอกไต ตามลำดับจากสูงไปต่ำ ดังนี้

  1. ด้านบุคลากร (Personnel)
  2. ด้านบริการที่นำเสนอ (Service offering)
  3. ด้านกระบวนการทำงาน (Process)
  4. ลักษณะทางกายภาพ (Physical evidence)
  5. ด้านราคา (Pricing)
  6. ด้านสถานที่ (Place) และ
  7. ด้านการส่งเสริมการตลาด (Promotion)

แหล่งข้อมูล

  1. https://www.worldkidneyday.org/2023-campaign/2023-wkd-theme/?gclid=CjwKCAjw0N6hBhAUEiwAXab-TQV3fGT7uWTRtjOg7CqfADCUYYcKELbdhfiStJp-Qf4m6N3h-znmvBoCz8cQAvD_BwE [2023, April 28].
  2. https://en.wikipedia.org/wiki/Philip_Kotler, [2023 April 28].