ค่านี้มีความหมาย (ตอนที่ 1)
- โดย วันทนีย์ โลหะประกิตกุล
- 12 มิถุนายน 2564
- Tweet
เนื่องจากผู้ติดเชื้อโควิด 19 ในระลอกนี้ส่วนใหญ่เป็นคนอายุน้อย ป่วยแบบไม่แสดงอาการ แต่ในร่างกายกลับมีภาวะพร่องออกซิเจนแบบไม่รู้ตัว "เครื่องวัดออกซิเจนปลายนิ้ว" จึงเป็นอุปกรณ์ติดบ้านที่สำคัญในยุคโควิดระบาด
เครื่องวัดออกซิเจนปลายนิ้ว (Fingertip pulse oximeter) เป็นอุปกรณ์ที่ใช้วัดระดับออกซิเจนในเลือดโดยไม่ต้องเจาะเลือด เพื่อดูว่าหัวใจมีการส่งออกซิเจนไปเลี้ยงทั่วร่างกายดีหรือไม่ เป็นอุปกรณ์ที่ใช้ได้ง่ายและสามารถแสดงผลได้อย่างรวดเร็วแม้มีการเปลี่ยนแปลงของระดับออกซิเจนเพียงเล็กน้อย มีขนาดเล็กเหมือนคลิป (clip-like device) ส่วนใหญ่ใช้ในกรณีที่ผู้ป่วยต้องการการดูแลอย่างมาก เช่น ห้องฉุกเฉิน ห้องไอซียู และในผู้ป่วยที่มีอาการดังต่อไปนี้
- หลอดลมอุดกั้นเรื้อรัง (chronic obstructive pulmonary disease = COPD)
- หอบหืด (asthma)
- ปอดอักเสบ (pneumonia)
- มะเร็งปอด (lung cancer)
- โลหิตจาง (anemia)
- ภาวะหัวใจวาย (heart attack / heart failure)
- หัวใจพิการแต่กำเนิด (congenital heart defects)
ทั้งนี้โดยมีวัตถุประสงค์ในการใช้เพื่อดูว่า
- การทำงานของยาที่ใช้รักษาปอดมีผลหรือไม่
- การทำงานของเครื่องช่วยหายใจดีหรือไม่
- เพื่อควบคุมระดับออกซิเจนระหว่างหรือหลังการผ่าตัดที่มีการวางยาสลบ
- ผู้ป่วยต้องการการช่วยเหลือเกี่ยวกับระบบทางเดินหายใจหรือไม่
- เพื่อประเมินผลว่าผู้ป่วยสามารถทนต่อกิจกรรมออกกำลังกายได้มากน้อยเพียงใด
- เพื่อประเมินว่ามีภาวะหยุดหายใจขณะหลับ (sleep apnea) หรือไม่
สำหรับการใช้งาน จะเป็นการนำนิ้วมือสอดเข้าในเครื่องเพื่อให้ลำแสงในเครื่องส่องผ่านเลือดที่นิ้วมือเพื่อทำการวัดระดับออกซิเจนในเลือดที่ใช้หล่อเลี้ยงเซลล์หรือที่เรียกว่าความเข้มข้นของออกซิเจนในเลือด โดยเป็นการวัดการเปลี่ยนแปลงของแสง ซึ่งเครื่องแต่ละยี่ห้ออาจแสดงค่าหลายอย่างในขณะเดียวกัน เช่น
แหล่งข้อมูล:
- Pulse Oximetry. https://www.healthline.com/health/pulse-oximetry [2021, June 1].
- Pulse Oximeter Accuracy and Limitations: FDA Safety Communication. https://www.fda.gov/medical-devices/safety-communications/pulse-oximeter-accuracy-and-limitations-fda-safety-communication [2021, June 1].
