คุยกับหมอรักษาโรคมะเร็ง ตอน โอกาสติดเชื้อหลังการรักษามะเร็งเม็ดเลือดขาวในเด็ก
- โดย ศาสตราจารย์เกียรติคุณ แพทย์หญิง พวงทอง ไกรพิบูลย์
- 6 เมษายน 2563
- Tweet
มะเร็งเม็ดเลือดขาว เป็นมะเร็งพบบ่อยมากในเด็ก และปัจจุบันผลการรักษาให้ประสิทธิผลสูงมาก อัตรารอดที่ห้าปีสูงถึง80-90% แต่ธรรมชาติของมะเร็งนี้ที่รวมถึงจากการรักษาจะส่งผลให้ผู้ป่วยมักมีภูมิคุ้มกันต้านทานโรคต่อการติดเชื้อต่างๆทุกชนิดต่ำ ผู้ป่วยทั้งก่อนและหลังรักษาจึงมีโอกาสติดเชื้อสูงกว่าคนทั่วไปและมักเป็นการติดเชื้อที่รุนแรงจนอาจเป็นเหตุให้เสียชีวิตได้
คณะแพทย์และนักวิทยาศาสตร์จากประเทศแคนาดา นำโดย พญ. Marie-Claude Pelland-Marcotte แห่งโรงพยาบาลมหาวิทยาลัย University of Toronto, Toronto, Ontario, Canada จึงได้ทำการศึกษาถึงความเสี่ยง(RR /Relative risk ของการติดเชื้อในผู้ป่วยเด็กมะเร็งเม็ดเลือดขาวหลังครบการรักษาแล้วอย่างน้อย1เดือนว่าแตกต่างจากเด็กทั่วไปหรือไม่ ผลการศึกษานี้ได้ตีพิมพ์ในวารสารการแพทย์โรคมะเร็งของสหรัฐอเมริกา JCO( Journal of Clinical Oncology) ฉบับวันที่ 10ตุลาคม 2019
การศึกษานี้เป็นการศึกษาแบบย้อนหลัง Retrospective , population-based cohort study ในผู้ป่วยเด็กมะเร็งเม็ดเลือดขาว(ไม่นับรวมผู้ป่วยที่ได้รับการปลูกถ่ายไขกระดูก)ในช่วงปี ค.ศ. 1992-2015 ที่ได้รับการรักษาครบถ้วนและไม่พบมีโรคย้อนกลับเป็นซ้ำอย่างน้อยตั้งแต่1เดือนขึ้นไป โดยเป็นผู้ป่วยมะเร็งเด็กฯทั้งหมด 2,204 ราย และเด็กทั่วไปที่ไม่ได้เป็นมะเร็ง/กลุ่มควบคุมที่มีอายุใกล้เคียงกับกลุ่มผู้ป่วย 11,020 ราย
RR ของการติดเชื้อในผู้ป่วยฯเมื่อเปรียบเทียบกับกลุ่มควบคุม จะสูงกว่าอย่างมีความสำคัญทางสถิติ ดังนี้
- RR=1.77 เมื่อติดตามผลภายใน 1 ปี
- RR=1.66 เมื่อติดตามผลตั้งแต่ 1-4.99 ปี
- RR=1.29 เมื่อติดตามผลตั้งแต่ 5 ปีขึ้นไป
คณะผู้ศึกษาสรุปว่า ผู้ป่วยเด็กมะเร็งเม็ดเลือดขาวหลังครบการรักษา เมื่ออยู่รอดมีโอกาสติดเชื้อสูงกว่าเด็กทั่วไป ซึ่งการติดเชื้อในผู้ป่วยฯมักรุนแรง และอาจเป็นเหตุให้เสียชีวิตได้ ดังนั้นควรมีการศึกษาเพิ่มเติมว่า อะไรเป็นปัจจัยเสี่ยงอื่นๆที่ช่วยเสริมให้ผู้ป่วยมะเร็งชนิดนี้ หลังรอดชีวิตมีโอกาสติดเชื้อได้สูงกว่าคนทั่วไปเพื่อ แพทย์ พยาบาล ผู้ป่วยเอง และครอบครัวผู้ป่วย จะได้ให้การดูแลป้องกันได้อย่างมีประสิทธิภาพ
แหล่งข้อมูล:
- JCO 2019;37(29): 2651-2660 (abstract)
ศาสตราจารย์เกียรติคุณ แพทย์หญิง พวงทอง ไกรพิบูลย์
วว.รังสีรักษา และเวชศาสตร์นิวเคลียร์