คิดใหม่ ตอน คนไข้มาก่อนนัด ดีกว่ามาตามนัด
- โดย ศ.นพ.สมศักดิ์ เทียมเก่า
- 6 กรกฎาคม 2564
- Tweet
ผู้ป่วยที่เป็นโรคเรื้อรังนั้นต้องมีการติดตามการรักษาอย่างสม่ำเสมอ แพทย์ต้องมีการนัดมาตรวจประเมินอาการ ประเมินผลแทรกซ้อนเป็นระยะ เช่น ทุก 3 เดือน เป็นต้น ซึ่งผู้ป่วยส่วนใหญ่ก็จะมาติดตามการรักษาตามนัด แต่จะมีผู้ป่วยบางส่วนที่ไม่สามารถมาติดตามการรักษาตามนัดได้ ด้วยเหตุผลหลากหลาย ได้แก่ ไม่สะดวก ไม่มีใครพามา ยาหมดก่อน มีอาการผิดปกติ มีข้อสงสัยที่ต้องการปรึกษาแพทย์ ดังนั้นผู้ป่วยก็จะมาไม่ตรงนัด คือ มาก่อนนัด หรือมาภายหลังการนัด
การมาตรวจตรงตามนัดก็น่าจะเป็นสิ่งที่แพทย์เราคิดว่าเหมาะสมที่สุด แล้วเราก็ออกแบบระบบไว้ว่าถ้าผู้ป่วยรายใดมาไม่ตรงนัด จะไม่ตรวจให้ หรือตรวจหลังสุด เปรียบเสมือนผู้ป่วยที่มาไม่ตรงนัดต้องถูกลงโทษ ทั้งๆ ที่เขาเหล่านั้นก็ไม่ได้ทำผิดอะไร ผู้ป่วยเขาก็มีเหตุผล ความจำเป็นที่ทำให้ไม่สามารถมาตรวจตามนัดได้ ผมจึงอยากให้เรา คือ แพทย์ พยาบาล ผู้ออกแบบระบบบริการลองกลับมานั่งคิดใหม่ คิดทบทวนว่า คนไข้มาก่อนนัดนั้นผิดด้วยหรือ คนไข้ที่มาก่อนนัดนั้นน่าจะดีกว่ามาตรงตามนัด ผมชวนมาคิดใหม่ ดังนี้ครับ
1. แพทย์ พยาบาลต้องสอบถามเหตุที่ทำให้ผู้ป่วยต้องมาก่อนนัดเสมอว่าทำไม อย่าเริ่มต้นด้วยการตัดสินว่าผู้ป่วยมาก่อนนัดนั้นไม่ทำตามกติกาที่เราเป็นคนกำหนด เราต้องเริ่มด้วยการหาเหตุว่าทำไมจึงต้องมาก่อนนัด เพราะยาหมดก่อนนัด เนื่องจากทำยาหาย ทานยาผิดวิธี เป็นต้น หรือ เพราะว่าวันที่นัดไว้ไม่สามารถมาตรวจติดตามได้ เนื่องจากไม่มีคนพามา มีธุระด่วนพอดี และถ้าจะเลื่อนนัดออกไป ยาก็ไม่พอใช้ จึงต้องมาก่อนนัด หรือ เพราะว่ามีปัญหาเกี่ยวกับการใช้ยา มีปัญหาเกี่ยวกับอาการผิดปกติ จึงต้องการมาปรึกษาแพทย์ก่อนนัด เพื่อให้การดูแลตนเองได้ถูกต้อง และกังวลใจว่าถ้ารอมาตามนัด อาจไม่ทันในการดูแลตนเองให้ดี ถ้ามาตามนัดนั้นอาจช้าไป ส่งผลเสียต่อสุขภาพ
2. โรงพยาบาลต้องออกแบบระบบบริการที่ทำให้ผู้ป่วย หรือญาติสามารถติดต่อสอบถามเกี่ยวกับอาการผิดปกติ ปัญหาการใช้ยา เพื่อตอบข้อสงสัยประเด็นต่างๆ ที่เราทราบแล้วในข้อ 1 ข้างต้น เพื่ออำนวยความสะดวกในการติดต่อสอบถามจากผู้ป่วย หรือญาติ รวมทั้งการเลื่อนนัด เพื่อให้เกิดความสะดวก และมีประสิทธิภาพ
3. โรงพยาบาลต้องออกแบบระบบบริการสำหรับผู้ป่วยที่มีความจำเป็นต้องมาก่อนนัด เพื่อไม่ให้เกิดผลกระทบต่อผู้ป่วยที่มาตรงตามนัด และสามารถให้การรักษาผู้ป่วยที่มาก่อนนัดได้ด้วย
4. โรงพยาบาลควรมีศูนย์กลางไว้บริการผู้ป่วย หรือญาติในการติดต่อสอบถาม เพื่อให้ข้อมูลเกี่ยวกับการติดต่อสอบถาม การประสานงาน และบริการอื่นๆ ที่ทำให้เกิดการบริการที่ครบวงจร และมีประสิทธิภาพ โดยผู้ป่วย หรือญาติเป็นศูนย์กลาง
การคิดใหม่ คิดทบทวนทุกๆ ครั้งที่พบเห็นสิ่งที่ไม่เป็นไปตามที่เราคิดว่าควรจะเป็น ไม่เป็นไปตามที่เรากำหนด ผมเชื่อมั่นว่าเราจะได้คำตอบว่าสิ่งที่เหมาะสมนั้น คืออะไร แล้วเราอาจได้พัฒนา ได้สร้างสิ่งใหม่ๆ ให้กับสังคมได้ครับ ลองคิดใหม่ คิดทบทวนกันครับ
ศ.นพ.สมศักดิ์ เทียมเก่า
อายุรแพทย์ประสาทวิทยา