คลอร์มาดินวัน (Chlormadinone)

  • โดย เภสัชกร อภัย ราษฎรวิจิตร
  • 2 พฤษภาคม 2560
  • Tweet
สารบัญ บทความที่เกี่ยวข้อง

บทนำ

ยาคลอร์มาดินวัน(Chlormadinone หรือ Chlormadinone acetate ย่อว่า CMA หรือ 17α-acetoxy-6-chloro-6-dehydroprogesterone) จัดเป็นอนุพันธ์ตัวหนึ่งของฮอร์โมนโปรเจสโตเจน (Progestogen) มีฤทธิ์ต่อต้านการทำงานของทั้งฮอร์โมนเอสโตรเจน(Estrogen)และฮอร์โมนแอนโดรเจน/Androgen (Anti-estrogenic effect and anti-androgenic properties) หรืออาจกล่าวได้ว่า ยาคลอร์มาดินวันสามารถยับยั้งฮอร์โมนได้ทั้งฮอร์โมนเพศหญิงและฮอร์โมนเพศชาย ทางคลินิกนำยานี้มาใช้เป็นยาเม็ดคุมกำเนิดด้วยมีฤทธิ์ยังยั้งการทำงานของรังไข่, รักษาอาการเลือดประจำเดือนมามาก, บำบัดอาการของสตรีที่มีระยะห่างของรอบประจำเดือนนานมากกว่า 35 วัน (Oligomenorrhea), อาการประจำเดือนมาถี่เกินไป, ภาวะขาดประจำเดือน, บำบัดอาการเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่, บำบัดอาการมะเร็งต่อมลูกหมาก, หรือ ผู้ที่มีภาวะต่อมลูกหมากโต

ยาคลอร์มาดินวันมีรูปแบบของเภสัชภัณฑ์เป็นยารับประทาน ร่างกายต้องใช้เวลาประมาณ 34–38 ชั่วโมงเพื่อกำจัดตัวยานี้ออกจากกระแสเลือดผ่านทางปัสสาวะและอุจจาระ ธรรมชาติของยาฮอร์โมนนี้ มักจะเป็นยาประเภทออกฤทธิ์แรง การใช้ยานี้จึงต้องอยู่ภายใต้การดูแลของแพทย์

ผู้ป่วยที่ใช้ยาคลอร์มาดินวันบางรายอาจมีอาการ ง่วงนอน วิงเวียน ปวดศีรษะและมีความดันโลหิตต่ำ อาการเหล่านี้สามารถส่งผลกระทบต่อกิจกรรมต่างๆไม่ว่าจะเป็นเรื่อง การทำงาน การใช้ยวดยานพาหนะ เป็นต้น และการรับประทานยานี้ ต้องตรงตามขนาดและตรงเวลาในแต่ละวัน

กรณีที่ผู้ป่วย/ผู้บริโภครับประทานยาคลอร์มาดินวัน เกินขนาด อาจเกิดความเสี่ยงต่อการได้รับพิษจากยานี้ ควรต้องรีบนำผู้ป่วยส่งโรงพยาบาลโดยเร็ว/ทันที

ห้ามรับประทานยาคลอร์มาดินวันพร้อมกับเครื่องดื่มประเภทแอลกอฮอล์ เพราะจะยิ่งเพิ่มความรุนแรงของอาการวิงเวียนและมีภาวะความดันโลหิตต่ำตามมา

อนึ่ง ข้อจำกัดและข้อควรระวังบางประการของยาคลอร์มาดินวันที่ผู้บริโภคควรทราบมี ดังนี้ เช่น

  • ห้ามใช้กับผู้แพ้ยานี้
  • ห้ามใช้ยานี้กับผู้ที่มีประวัติป่วยด้วย มะเร็งตับ ผู้ป่วยมะเร็งของระบบสืบพันธุ์ (เช่น มะเร็งปากมดลูก มะเร็งเยื่อบุมดลูก) มะเร็งเต้านม
  • ห้ามใช้กับผู้ที่มีโรคต่างๆของหลอดเลือดแดง และ ผู้ที่มีเลือดประจำเดือนมาโดย ไม่ทราบสาเหตุ
  • ห้ามใช้กับสตรีมีครรภ์/ตั้งครรภ์ และระวังการใช้ยานี้กับสตรีที่อยู่ในภาวะให้นมบุตร
  • มีโรคต่างๆอีกหลายประเภทที่สามารถทวีความรุนแรงขึ้นมาได้เมื่อมีการใช้ยาคลอร์มาดินวัน เช่น โรคไต เบาหวาน หืด ลมชัก ไมเกรน รวมถึง ผู้ที่มีภาวะซึมเศร้า หากไม่มีความจำเป็นใดๆ ควรเลี่ยงการใช้ยานี้กับผู้ป่วยดังกล่าว
  • ระหว่างที่ได้รับยานี้ ผู้ป่วยควรต้องเข้ารับการตรวจร่างกายจากแพทย์ตามระยะเวลาที่แพทย์กำหนด เพื่อดูระดับไขมันในเลือด รวมถึงทดสอบหน้าที่การทำงานของตับว่ายังปกติดีหรือไม่
  • การรับประทานยาใดๆ ร่วมกับยาคลอร์มาดินวันควรต้องอยู่ภายใต้การดูแล ของแพทย์ ทั้งนี้เพื่อหลีกเลี่ยงภาวะยาตีกัน(ปฏิกิริยาระหว่างยา)
  • ยาคลอร์มาดินวัน มีรูปแบบเภสัชภัณฑ์ทั้งเป็นยาเดี่ยวๆ และยาสูตรตำรับแบบที่มี ฮอร์โมนเอสโตรเจนผสมร่วมด้วย ความเหมาะสมของการเลือกใช้ยาแบบใดกับผู้บริโภค/ผู้ป่วย ควรอยู่ภายใต้ดุลยพินิจของแพทย์เท่านั้น

ประเทศไทย มีการใช้ยาฮอร์โมนคลอร์มาดินวันเป็นชนิดฮอร์โมนผสมร่วม โดยมีข้อบ่งใช้ เช่น เป็นยาเม็ดคุมกำเนิด, ใช้ปรับสมดุลฮอร์โมนของร่างกายเพื่อรักษาอาการเกิดสิวในสตรี

ทั้งนี้ หากมีข้อสงสัยเพิ่มเติมเกี่ยวกับยาคลอร์มาดินวัน ผู้ป่วย/ผู้บริโภคสามารถสอบถามได้จากแพทย์ผู้ที่ดูแลการรักษา หรือจากเภสัชกรได้ทั่วไป

คลอร์มาดินวันมีสรรพคุณ(คุณสมบัติ)อย่างไร?

คลอร์มาดินวัน

คลอร์มาดินวันมีสรรพคุณ/ข้อบ่งใช้ เช่น

  • ใช้เป็นยาเม็ดคุมกำเนิด
  • บำบัดรักษาอาการประจำเดือนมาก
  • ช่วยปรับระยะรอบห่างของการมีประจำเดือน
  • บำบัดภาวะประจำเดือนขาด
  • ใช้รักษาโรคมะเร็งต่อมลูกหมาก
  • รักษาอาการโรคต่อมลูกหมากโต

คลอร์มาดินวันมีกลไกการออกฤทธิ์อย่างไร?

ยาคลอร์มาดินวันเป็นยาประเภทโปรเจสโตเจน (Progestogen) มีโครงสร้างเคมีคล้ายกับฮอร์โมนโปรเจสเตอโรน(Progesterone)ที่สามารถแสดงฤทธิ์/มีกลไกการออกฤทธิ์ต่อต้านการทำงานของทั้งฮอร์โมนเพศชายและฮอร์โมนเพศหญิง โดยทำให้เกิดสมดุลของฮอร์โมนทั้ง2เพศได้เหมาะสมมากขึ้น จากกลไกเหล่านี้จึงทำให้เกิดที่มาของสรรพคุณ

คลอร์มาดินวันมีรูปแบบการจัดจำหน่ายอย่างไร?

ยาคลอร์มาดินวันมีรูปแบบการจัดจำหน่าย เช่น

  • ยาเม็ดชนิดรับประทาน ที่ประกอบด้วย Chlormadinone acetate 10 มิลลิกรัม/เม็ด
  • ยาเม็ดชนิดรับประทาน ที่ผสมร่วมกับฮอร์โมนเพศตัวอื่น เช่น Chlormadinone acetate 2 มิลลิกรัม + Ethinyl estradiol 0.03 มิลลิกรัม/ เม็ด

คลอร์มาดินวันมีขนาดรับประทานอย่างไร?

ยาคลอร์มาดินวัน มีขนาดรับประทาน เช่น

ก. รักษาอาการ มะเร็งต่อมลูกหมาก และอาการต่อมลูกหมากโต

  • ผู้ใหญ่: รับประทานยาขนาด 25–50 มิลลิกรัม วันละ 2 ครั้ง เช้า-เย็น

ข. สำหรับปรับอาการประจำเดือนผิดปกติ:

  • ผู้ใหญ่: รับประทานยาขนาด 2–10 มิลลิกรัม/วัน หรือรับประทานร่วมกับฮอร์โมนเอสโตรเจน โดยเป็นไปตามคำสั่งแพทย์

ค. ใช้เป็นยาเม็ดคุมกำเนิด:

  • ผู้ใหญ่: รับประทานยาขนาด 1–2 มิลลิกรัม/วัน โดยใช้ร่วมกับฮอร์โมนเอสโตรเจน

อนึ่ง:

  • เด็ก: ห้ามใช้ยานี้กับเด็ก
  • สามารถรับประทานยานี้ ก่อน หรือ หลัง อาหารก็ได้

*****หมายเหตุ: ขนาดยาและระยะเวลาในการใช้ยาที่ระบุในบทความนี้เป็นเพียง ตัวอย่างหนึ่งเท่านั้น ไม่สามารถใช้ทดแทนคำสั่งใช้ยาของแพทย์ได้ การใช้ยาที่เหมาะสมควรต้องปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรก่อนเสมอ

เมื่อมีการสั่งยาควรแจ้งแพทย์/พยาบาลและเภสัชกรอย่างไร?

เมื่อมีการสั่งยาทุกชนิดรวมยาคลอร์มาดินวัน ผู้ป่วยควรแจ้งแพทย์/พยาบาล และเภสัชกร ดังนี้

  • ประวัติแพ้ยาทุกชนิด เช่น กินยา/ใช้ยาแล้ว คลื่นไส้มาก ขึ้นผื่น หรือ แน่นหายใจติดขัด/หายใจลำบาก
  • มีโรคประจำตัวต่างๆ อย่างเช่น โรคหืด โรคเบาหวาน โรคหัวใจ รวมทั้งกำลังกินยา/ใช้ยาอะไรอยู่ เพราะยาคลอร์มาดินวันอาจส่งผลให้อาการของโรคเหล่านั้นรุนแรงขึ้น หรืออาจเกิดปฏิกิริยาระหว่างยากับยาอื่นๆที่กิน/ที่ใช้อยู่ก่อน
  • หากเป็นสุภาพสตรีควรแจ้งว่าอยู่ในภาวะตั้งครรภ์ หรือกำลังให้นมบุตร เพราะยาหลายประเภทสามารถผ่านทางน้ำนมหรือรก และเข้าสู่ทารกจนก่อให้เกิดผลข้างเคียงได้

หากลืมรับประทานยาควรทำอย่างไร?

หากลืมรับประทานยาคลอร์มาดินวัน สามารถรับประทานเมื่อนึกขึ้นได้ ถ้าเวลาใกล้เคียงกับการรับประทานยาในมื้อถัดไป ไม่จำเป็นต้องเพิ่มขนาดรับประทานเป็น 2เท่า ให้รับประทานยาในขนาดปกติ

แต่อย่างไรก็ดี เพื่อประสิทธิผลของการรักษา ควรรับประทานยาคลอร์มาดินวัน ตรงเวลา

กรณีลืมรับประทานยาคลอร์มาดินวัน หลายครั้ง หรือหลายวันติดต่อกัน ควรรีบกลับมาขอคำปรึกษาจากแพทย์/มาโรงพยาบาล เพื่อแพทย์พิจารณาปรับแนวทางการรักษา

คลอร์มาดินวันมีผลไม่พึงประสงค์อย่างไร?

ยาคลอร์มาดินวันสามารถก่อให้เกิดผลไม่พึงประสงค์จากยา (ผลข้างเคียง/อาการข้างเคียง)ต่อระบบอวัยวะต่างๆของร่างกาย ดังนี้ เช่น

  • ผลต่อระบบทางเดินอาหาร: เช่น รู้สึกไม่สบายในระบบทางเดินอาหาร
  • ผลต่อระบบประสาท: เช่น ง่วงนอน
  • ผลต่อตับ: เช่น เกิดดีซ่าน ตับอักเสบ
  • ผลต่อผิวหนัง: เกิดสิว ฝ้า ผื่นคัน ลมพิษ มีขนดก ผมร่วง
  • ผลต่อระบบเผาผลาญพลังงานของร่างกาย: เช่น น้ำหนักตัวเพิ่มขึ้น มีอาการบวมน้ำตามตัว แขน ขา มือ เท้า
  • ผลต่อสภาพจิตใจ: เช่น ซึม อารมณ์ทางเพศน้อยลง นอนไม่หลับ

มีข้อควรระวังการใช้คลอร์มาดินวันอย่างไร?

มีข้อควรระวังการใช้ยาคลอร์มาดินวัน เช่น

  • ห้ามใช้กับผู้ที่แพ้ยานี้
  • ห้ามใช้ยากับสตรีมีครรภ์ สตรีที่อยู่ในภาวะให้นมบุตร เด็ก และผู้สูงอายุ โดยไม่มีคำสั่งจากแพทย์
  • ห้ามปรับขนาดรับประทาน เช่น เพิ่มหรือลดปริมาณยานี้ ด้วยตนเอง
  • ระวังการใช้ยานี้กับ ผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูง ผู้ป่วยโรคหัวใจ ผู้ป่วยไมเกรน ผู้ป่วยโรคตับ ผู้ป่วยโรคมะเร็ง ผู้ป่วยดีซ่าน ผู้ป่วยโรคเบาหวาน ผู้ป่วย โรคหืด
  • ควรรับประทานยานี้ตรงเวลาของแต่ละวันเพื่อให้ระดับยาในเลือดคงที่เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพของยา
  • ไม่ใช้ยานี้นานกว่าคำสั่งแพทย์
  • มาพบแพทย์/มาโรงพยาบาลตามแพทย์นัดหมายทุกครั้ง และปฏิบัติตามคำแนะนำของ แพทย์ พยาบาล เภสัชกร อย่างเคร่งครัด
  • ห้ามแบ่งยาให้ผู้อื่นใช้
  • ห้ามใช้ยาหมดอายุ
  • ห้ามเก็บยาหมดอายุ

***** อนึ่ง ทุกคนต้องตระหนักถึงความปลอดภัยจากการใช้ ”ยา”ที่รวมถึง ยาแผนปัจจุบันทุกชนิด (รวมฮอร์โมนคลอร์มาดินวันด้วย) ยาแผนโบราณทุกชนิด อาหารเสริม ผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร และสมุนไพรต่างๆเสมอ เพราะยามีทั้งให้คุณและให้โทษ ดังนั้นเมื่อมีการใช้ยาทุกครั้ง ควรต้องปฏิบัติตามข้อปฏิบัติพื้นฐานในการใช้ยาทุกชนิดเสมอ(อ่านเพิ่มเติมได้ในเว็บ haamor.com บทความเรื่อง ข้อปฏิบัติพื้นฐานในการใช้ยาทุกชนิด) รวมทั้งควรต้องปรึกษาเภสัชกรประจำร้านขายยาก่อนซื้อยาใช้เองเสมอ

คลอร์มาดินวันมีปฏิกิริยาระหว่างยากับยาตัวอื่นอย่างไร?

ยาคลอร์มาดินวันมีปฏิกิริยาระหว่างยากับยาตัวอื่น เช่น

  • หลีกเลี่ยงการใช้ยาคลอร์มาดินวันร่วมกับ ยารักษาเบาหวาน ด้วยจะทำให้ ระดับน้ำตาลในเลือดผิดปกติไป
  • ห้ามใช้ยาคลอร์มาดินวันร่วมกับยา Cyclosporin ด้วยจะทำให้เกิดพิษ/ผลข้างเคียงรุนแรงของยาทั้ง 2 ตัวต่อร่างกายจากการใช้ยาร่วมกันได้มากขึ้น

ควรเก็บรักษาคลอร์มาดินวันอย่างไร?

ควรเก็บยาคลอร์มาดินวันตามคำแนะนำในเอกสารกำกับยา ห้ามเก็บยาในช่องแช่แข็งของตู้เย็น เก็บยาในภาชนะที่ปิดมิดชิด พ้นแสง/แสงแดด ความร้อนและความชื้น เก็บยาให้พ้นมือเด็กและสัตว์เลี้ยง และไม่เก็บยาในรถยนต์หรือในห้องน้ำ

คลอร์มาดินวันมีชื่ออื่นอีกไหม? ผลิตจากบริษัทอะไรบ้าง?

ยาคลอร์มาดินวัน ที่จำหน่ายในประเทศไทย มียาชื่อการค้า และบริษัทผู้ผลิต/ผู้จำหน่าย เช่น

ชื่อการค้าบริษัทผู้ผลิต
Chlormadinone MYLAN (คลอร์มาดินวัน มายแลน)MYLAN
Chariva (ชาริวา)Gedeon Richter
Belara (เบลารา)Gedeon Richter

อนึ่ง ยาชื่อการค้าอื่นๆของยานี้ในต่างประเทศ เช่น Clordion, Gestafortin, Lormin, Non-Ovlon, Normenon, Verton, Engiletta, Delia, Eve, Helen, Lilia

บรรณานุกรม

  1. http://www.tabletwise.com/medicine/chlormadinone-acetate/uses-benefits-working[2017,April15]
  2. http://www.mims.com/thailand/drug/info/chlormadinone/?type=brief&mtype=generic[2017,April15]
  3. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16356876[2017,April15]
  4. http://www.mims.com/thailand/drug/info/belara/?type=brief[2017,April15]
  5. http://www.mims.com/thailand/drug/info/chariva/?type=brief[2017,April15]