ข้ออักเสบสะเก็ดเงิน (Psoriatic arthritis)

  • โดย ศาสตราจารย์เกียรติคุณ แพทย์หญิง พวงทอง ไกรพิบูลย์
  • 10 เมษายน 2562
  • Tweet
สารบัญ บทความที่เกี่ยวข้อง

ข้ออักเสบสะเก็ดเงินคือโรคอะไร?

โรคข้ออักเสบสะเก็ดเงิน(Psoriatic arthritis) คือ โรคข้ออักเสบเรื้อรังที่เป็นๆหายๆ และถ้าไม่ได้รับการรักษาโรคจะค่อยๆเลวลงเรื่อยๆจนข้อนั้นอาจใช้งานไม่ได้ถาวร ซึ่งข้ออักเสบนี้จะสัมพันธ์กับโรคผิวหนังที่เรียกว่า ‘โรคสะเก็ดเงิน’ ที่เป็นโรคผิวหนังในกลุ่มโรคภูมิต้านตนเอง/ โรคออโตอิมมูน ดังนั้น โรคข้ออักเสบสะเก็ดเงิน จึงจัดอยู่ในกลุ่มโรคออโตอิมมูนด้วยเช่นกัน

ข้ออักเสบสะเก็ดเงิน พบได้ประมาณ 30%ของโรคสะเก็ดเงิน และมักพบเกิดภายใน10ปีหลังการเกิดโรคสะเก็ดเงิน โดยทั่วไปพบอาการทางผิวหนังและข้ออักเสบเกิดพร้อมกันได้ และประมาณ 15% พบอาการข้ออักเสบนำมาก่อนอาการทางผิวหนัง

นอกจากนี้ ข้ออักเสบสะเก็ดเงินพบได้ประมาณ 40-50%ในผู้มีจีน/ยีน/Gene ผิดปกติ เช่นจีนชนิด HLA-B27

ข้ออักเสบสะเก็ดเงินพบทั่วโลก แต่พบบ่อยกว่าในคนผิวขาว พบทุกอายุ ส่วนใหญ่พบในช่วงอายุ 30-55ปี และพบได้ในเด็กซึ่งมักมีอาการข้ออักเสบฯนำมาก่อนมีโรคสะเก็ดเงินที่ผิวหนัง ผู้หญิงและผู้ชาย พบโรคข้ออักเสบฯนี้ใกล้เคียงกัน

ข้ออักเสบสะเก็ดเงินมีอาการอย่างไร?

ข้ออักเสบสะเก็ดเงิน

อาการโรคข้ออักเสบสะเก็ดเงิน พบเกิดกับทุกข้อทั่วร่างกาย แต่พบบ่อยที่ ข้อนิ้วมือ ข้อนิ้วเท้า ข้อศอก ข้อเข่า ข้อกระดูกคอ ข้อกระดูกสันหลัง ซึ่งถ้าอาการไม่รุนแรง การอักเสบมักเกิดเพียง1-2ข้อ แต่ถ้าอาการรุนแรง จะเกิดการอักเสบได้หลายๆข้อพร้อมกัน

อาการพบบ่อยของข้ออักเสบสะเก็ดเงิน ได้แก่

  • อาการ ปวดข้อ ข้อบวม และข้อยึดติดเคลื่อนไหวลำบาก
  • เหนื่อยล้า อ่อนเพลีย อย่างมาก ถึงแม้จะพักผ่อนอย่างเต็มที่แล้วก็ตาม
  • พบผื่นโรคสะเก็ดเงินที่ผิวหนัง แต่ส่วนน้อยประมาณ 15%อาจไม่พบผื่นสะเก็ดเงินร่วมด้วย แต่จะเกิดตามมาในภายหลัง

แพทย์วินิจฉัยอย่างไร?

แพทย์วินิจฉัยโรคข้ออักเสบสะเก็ดเงินได้จาก

  • การซักถามประวัติทางการแพทย์ของผู้ป่วย ที่สำคัญ คือ อาการ ประวัติการเป็นโรคสะเก็ดเงินมาก่อน รวมถึงโรคสะเก็ดเงินในครอบครัว
  • การตรวจร่างกาย การตรวจลักษณะข้อที่อักเสบ
  • การตรวจสืบค้นเพิ่มเติมตามดุลพินิจของแพทย์ เช่น
    • การตรวจเลือดดู สารภูมิต้านทาน หรือ สารก่อภูมิต้านทาน ของโรคต่างๆที่อาการคล้ายๆกันเพื่อการวินิจฉัยแยกโรค เช่น โรคข้อรูมาตอยด์
    • การตรวจภาพข้อต่างๆด้วยเอกซเรย์ เป็นต้น

รักษาอย่างไร?

การรักษาโรคข้ออักเสบสะเก็ดเงิน มีหลายวิธี และอาจใช้หลายวิธีร่วมกัน ที่รวมถึงการรักษาควบคุมโรคสะเก็ดเงิน ทั้งนี้ ขึ้นกับ ความรุนแรงของอาการ, การตอบสนองของโรคต่อการรักษาวิธีต่างๆ, และดุลพินิจของแพทย์

วิธีรักษาต่างๆ เช่น

  • การใช้ยาต่างๆ เช่น
    • การใช้ยาแก้ปวด /ยาแก้อักเสบในกลุ่ม เอ็นเสด/NSAIDs
    • ยากลุ่มยาปรับเปลียนการดำเนินโรครูมาตอยด์
    • ยากลุ่ม Biological response modifier คือ ยาที่มีผลต่อระบบภูมิคุ้มกันต้านทานโรคเฉพาะบางส่วนที่เฉพาะเจาะจงกว่ากลุ่มยาปรับเปลียนการดำเนินโรครูมาตอยด์
    • ยาบางตัวในกลุ่ม ฟอสโฟไดเอสเทอเรส อินฮิบิเตอร์ (Phosphodiesterase inhibitor)
  • อื่นๆ เช่น
    • การฉายแสงยูวีที่ข้อที่มีอาการ
    • การฉีดยาสเตียรอยด์เข้าข้อ
    • การผ่าตัดเพื่อแก้ไขการผิดรูปของข้อ เพื่อเพิ่มคุณภาพการทำงานของข้อ

มีการพยากรณ์โรคอย่างร?

โรคข้ออักเสบสะเก็ดเงิน เป็นโรคข้อเรื้อรังที่มีผลต่อคุณภาพชีวิต ถ้าไม่รักษา อาการจะค่อยๆเลวลงจนใช้การข้อต่างๆไม่ได้ แต่เมื่อได้รับการรักษาแต่เนิ่นๆ จะช่วยชะลออาการต่างๆ ตลอดจนความเสียหายของข้อ และช่วยให้ผู้ป่วยมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นที่สามารถดำรงชีวิตได้ใกล้เคียงปกติ

บรรณานุกรม

  1. https://www.aad.org/public/diseases/painful-skin-joints/psoriatic-arthritis [2019,March23]
  2. https://en.wikipedia.org/wiki/Psoriatic_arthritis [2019,March23]