ขี้แมวขึ้นสมอง (ตอนที่ 2)
- โดย วันทนีย์ โลหะประกิตกุล
- 19 กรกฎาคม 2563
- Tweet
ด้าน ศ.พญ.กฤษณา เพ็งสา ที่ปรึกษาเวชศาสตร์เขตร้อน ได้รวบรวมเคสในประเทศไทย ที่ทารกมีภาวะพิการตั้งแต่กำเนิด 20 เคส ปรากฏว่า 13 เคส ตรวจ Antibody (ภูมิคุ้มกันในร่างกาย) แล้วพบโปรโตซัวพยาธิขี้แมวขึ้นสมอง กล่าวคือ พบเชื้อ 13 ราย ใน 20 ราย ซึ่งก็ค่อนข้างสูง
รศ.พญ.ชวัลญ์ญา ย้ำว่า ต้องเป็นคนที่มีภูมิคุ้มกันต่ำหรือบกพร่องเท่านั้นจึงจะเกิดโรค ยกตัวอย่างเช่น คนที่ได้รับเคมีบำบัด ภูมิคุ้มกันจะบกพร่องไม่ค่อยดี
พอตัว Toxoplasmosis ไปอยู่ในแมว หลังจากนั้น คนก็จะติดต่อได้ 2-3 ทางหลักๆ คือ มีการปนเปื้อนลงไปในอาหาร เล็บมือ หรืออะไรต่างๆ ที่ทำให้ตัวพยาธิขี้แมวขึ้นสมองนี้ มาอยู่ในตัวคนเราได้ ปกติถ้าอยู่ในตัวคนที่มีภูมิคุ้มกันปกติก็จะสามารถจัดการกับตัวโปรโตซัวพยาธิขี้แมวขึ้นสมองตัวนี้ได้ ส่วนเรื่องสุขภาพจิตเคยมีงานวิจัยที่ระบุไว้แต่ว่ายังคลุมเครืออยู่ ไม่มีการยืนยันชัดเจน ก็อาจจะต้องศึกษาเพิ่มเติมเช่นกัน
ถามถึงการรักษาและอันตรายหลังจากได้รับเชื้อ รศ.พญ.ชวัลญ์ญาได้ให้คำตอบว่า ทางการแพทย์จะใช้ยา Pyrimethamine, Sulfadiazine และ Folinic acid ในการรักษา ใช้เวลาประมาณ 14-21 วัน ส่วนแมวนั้น แนะนำควรตรวจพยาธิตามคำแนะของสัตวแพทย์
ส่วนเรื่องการป้องกันไม่ยากเลย อย่างน้อยคนที่เลี้ยงแมวก็ต้องหมั่นตรวจแมว พาแมวไปหาสัตวแพทย์ แล้วถ่ายพยาธิด้วยยา 2 ชนิด คือ Praziquantel และ Pyrantel ซึ่งสัตวแพทย์จะให้ยาถ่ายพยาธิตัวนี้ทุก 3 เดือนขึ้นไป ขึ้นอยู่กับพฤติกรรมของแมว
ดังนั้น กรณีที่เราเลี้ยงแมวปล่อยไปตามทุ่งหญ้า กินนู่นกินนี่ ควรจะถ่ายพยาธิทุก 3 เดือน เพื่อถ่ายพยาธิตัวนี้ และก็ไม่ได้เป็นโรค อันนี้เป็นการป้องกันง่ายๆ เลย สำหรับคนที่เลี้ยงแมว
รศ.พญ.ชวัลญ์ญา กล่าวในตอนท้ายว่า อยากให้คนไทยเข้าใจและดูแลตัวเองมากขึ้น พร้อมผลักดันนโยบายควรจะมีการคัดกรองในหญิงตั้งครรภ์ เพื่อป้องกันความเสี่ยงแท้งบุตร
ส่วนการป้องกันสัตว์เลี้ยงของเรา รศ.พญ.ชวัลญ์ญา แนะนำว่า เราเอาสัตว์เลี้ยงโดยเฉพาะน้องแมวน่ารัก เอามานอนด้วย ดมด้วย หอมด้วย เราก็ต้องดูแลเขาเหมือนกับลูกคนหนึ่ง คือ ต้องถ่ายพยาธิให้เขา ทุก 3 เดือน ทุก 6 เดือน ตามที่สัตวแพทย์แนะนำ
อีกจุดหนึ่ง คือ สิ่งที่อยากทำ และก็อยากผลักดันสู่นโยบาย คือ คัดกรองในหญิงก่อนตั้งครรภ์ ควรจะมีการตรวจตัวนี้ เหมือนกับในยุโรปที่เขามีการตรวจภูมิคุ้มกันในร่างกายก่อน อย่างเราตรวจหัดเยอรมัน ก็ตรวจ Toxoplasmosis ด้วย
แหล่งข้อมูล:
- ทาสแมวระวัง!! โรคสุดแปลก “ขี้แมวขึ้นสมอง” เสี่ยงแท้ง-ซึมเศร้า!!. https://mgronline.com/live/detail/9630000054900 [2020, Jul 18].
