การแพ้ อาการแพ้ อาการภูมิแพ้ (Allergy reaction)
- โดย ศาสตราจารย์เกียรติคุณ แพทย์หญิง พวงทอง ไกรพิบูลย์
- 11 มิถุนายน 2559
- Tweet
- โรคภูมิแพ้ (Allergy)
- โรคภูมิแพ้หูคอจมูก (ENT and Allergy)
- เยื่อตาอักเสบจากภูมิแพ้ (Allergic conjunctivitis)
- โรคหืด (Asthma)
- ท้องเสีย (Diarrhea)
- ปวดท้อง (Abdominal pain)
- แอแนฟิแล็กซิส: ปฏิกิริยาภูมิแพ้รุนแรงเฉียบพลัน (Anaphylaxis)
การแพ้ อาการแพ้ อาการภูมิแพ้ (Allergic reaction) คืออาการที่เกิดจากร่างกายมีความไว/ มีการตอบสนองมากเกินปกติต่อสารบางชนิดที่เรียกว่า สารก่อภูมิแพ้ ซึ่งสารก่อภูมิแพ้นี้จะเป็นตัวกระตุ้นต่อระบบภูมิคุ้มกันต้านทานโรคของร่างกายให้หลั่งสารเคมีต่างๆหลายชนิดซึ่งที่สำคัญเช่น สารฮีสตามีน (Histamine) ที่จะกระตุ้นเซลล์ของเนื้อเยื่อบุผิวและ/หรือเยื่อเมือกของอวัยวะต่างๆและก่อให้เกิดอาการผิดปกติต่างๆขึ้นที่เรียกว่า การแพ้ หรืออาการแพ้ หรืออาการภูมิแพ้ ทั้งนี้อวัยวะที่มักเกิดอาการแพ้ได้แก่ ตา เยื่อจมูก ไซนัส ลำคอ ผิวหนัง หลอดลม ปอดและกระเพาะอาหาร
สารก่อภูมิแพ้มีได้มากมายหลากหลายชนิดซึ่งอาจแตกต่างกันสำหรับแต่ละบุคคล แต่ที่พบได้บ่อยและเกือบจะก่ออาการแพ้ในทุกคนที่เป็นโรค/ภาวะภูมิแพ้คือ ฝุ่นละออง ละอองเกสรดอกไม้ อาหารบางชนิด ยาบางชนิด ฝุ่นละออง เชื้อรา และยาง (Latex)
อาการของการแพ้ขึ้นกับอวัยวะที่เกิดการแพ้เช่น
- จมูก ไซนัส ลำคอ: อาการเช่น ไอ จาม มีน้ำมูกที่มักจะขาวใส เจ็บคอ คัน/ระคายคอ
- ตา: อาการเช่น คันตา ตาแดง ตาบวม น้ำตาไหล
- หลอดลม ปอด: อาการเช่น ไอ หอบเหนื่อย หายใจลำบาก
- กระเพาะอาหาร: เช่น ปวดท้อง ท้องเสีย คลื่นไส้ อาเจียน และ
- อาการแพ้ที่รุนแรง: เรียกว่า Anaphylaxis (อ่านเพิ่มเติมในเว็บ haamor.com บทความเรื่อง Anaphylaxis)
ทั้งนี้เมื่อมีอาการดังกล่าวควรต้องสังเกตว่ามีสาเหตุจากสารอะไรที่เป็นสารก่อภูมิแพ้เพื่อหลีกเลี่ยงสารก่อภูมิแพ้เหล่านั้น แต่เมื่ออาการเหล่านั้นเกิดขึ้นเรื้อรังจนมีผลกระทบต่อการใช้ชีวิตประจำวันควรพบแพทย์/ไปโรงพยาบาล
อนึ่ง แนะนำอ่านเพิ่มเติมในเว็บ haamor.com บทความเรื่อง
- โรคภูมิแพ้
- โรคภูมิแพ้หูคอจมูก
- โรคหืด
- โรคเยื่อตาอักเสบจากภูมิแพ้
- Anaphylaxis
บรรณานุกรม
ศาสตราจารย์เกียรติคุณ แพทย์หญิง พวงทอง ไกรพิบูลย์
วว.รังสีรักษา และเวชศาสตร์นิวเคลียร์