กรดโคจิก (Kojic acid)

  • โดย เภสัชกร อภัย ราษฎรวิจิตร
  • 22 มีนาคม 2561
  • Tweet
สารบัญ บทความที่เกี่ยวข้อง

บทนำ

ยากรดโคจิก(Kojic acid) เป็นกรดที่มีขนาดโมเลกุลเล็กๆ สูตรเคมีคือ C6H6O4 กรดโคจิกพบได้ในธรรมชาติโดยผลิตจากเชื้อราที่มีชื่อว่า Aspergillus oryzae กรดชนิดนี้ยังเป็นผลพลอยได้จากการหมักข้าวมอลต์เพื่อผลิตเหล้าสาเกในญี่ปุ่นอีกด้วย กรดโคจิกสามารถยับยั้งการเปลี่ยนสีของผลไม้ที่ถูกตัดแบ่งไม่ให้เปลี่ยนเป็นสีน้ำตาล(Oxidative browning) หรืออาหารทะเลที่ผสมกับกรดชนิดนี้จะทำให้เนื้อของสัตว์ทะเลคงมีสีแดงอมชมพูได้ทนนาน ด้วยคุณสมบัติที่คอยยับยั้งและป้องกันการรวมตัวของเม็ดสีทั้งพืชและในสัตว์ มนุษย์จึงได้พัฒนากรดโคจิกมาเป็นยาทาแก้ฝ้าหรือ/ ยารักษาฝ้าผลิตเป็นเครื่องสำอางที่ช่วยให้ผิวหนังดูสดใสกระจ่างขึ้น นักวิทยาศาสตร์ได้ค้นคว้าอย่างต่อเนื่องและพบว่ากรดโคจิกยังสามารถป้องกันการทำลายเซลล์หรือความเสียหายของเซลล์จากรังสีได้อีกด้วย โดยมีการทดลองกับสัตว์จำพวกหนูและได้ผลสรุปเป็นที่น่าพอใจ

รูปแบบผลิตภัณฑ์ที่พบเห็นการใช้ของยากรดโคจิ มีทั้ง ครีม โลชั่น เซรั่ม และสบู่ ซึ่งล้วนแต่เป็นผลิตภัณฑ์บำรุงผิวหน้าและผิวกาย ความเข้มข้นที่เป็นส่วนผสมของกรดชนิดนี้อยู่ในช่วง 1–4% ผลิตภัณฑ์ดังกล่าวมีจำหน่ายทั้งในและนอกประเทศไทย

อย่างไรก็ตาม ก่อนเลือกใช้ผลิตภัณฑ์ใดๆ ผู้บริโภคควรศึกษาข้อมูล ความปลอดภัยของผลิตภัณฑ์ดังกล่าวว่า เหมาะสมกับตนเองเพียงใด อาจสอบถามได้ จากแพทย์ เภสัชกร หรือผู้ชำนาญการของผลิตภัณฑ์ นอกจากนี้ต้องเลือกใช้ผลิตภัณฑ์ที่ขึ้นทะเบียนสินค้าถูกต้องตามกฎหมาย ได้รับการรับรองจากกระทรวงสาธารณสุข (อย. ย่อมาจาก สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา กระทรวงสาธารณสุข) ว่า มีความปลอดภัย และไม่หลงเชื่อแค่คำบอกต่อแต่ด้านสรรพคุณเพียงอย่างเดียว

สรรพคุณของกรดโคจิกมีอะไรบ้าง?

กรดโคจิก

ยากรดโคจิกที่มีวางจำหน่ายในท้องตลาดเครื่องสำอางของต่างประเทศได้ระบุสรรพคุณที่พอจะสรุปออกมาเป็นข้อๆ ดังนี้

1. ช่วยทำให้ผิวหนังดูอ่อนวัย(Anti-aging effect) ด้วยมีคุณสมบัติยับยั้งการทำลายผิวหนังจากแสงแดด ช่วยป้องกันจุดดำบนใบหน้าและผิวหนัง

2. ลดปริมาณฝ้าบนใบหน้า เช่น สตรีที่อยู่ในช่วงตั้งครรภ์/มีครรภ์ ซึ่งมีการปรับเปลี่ยนของฮอร์โมนต่างๆในร่างกายที่สามารถกระตุ้นการเกิดฝ้าได้ง่าย

3. ช่วยลดรอยแผลเป็นให้ดูจางลง อย่างไรก็ตามกรดโคจิกไม่มีคุณสมบัติช่วยลดรอยนูนจากแผลเป็นลงได้ เพียงแต่ช่วยมิให้รอยแผลเป็นเกิดสีคล้ำหรือเกิดสีทึบขึ้นเท่านั้น

4. บางกรณีกรดโคจิกในรูปแบบผลิตภัณฑ์ของเครื่องสำอาง ก็ถูกนำไปใช้บำบัดการติดเชื้อราของเท้า เช่น ฮ่องกงฟุต(Hong Kong foot) หรือบำบัดการติดเชื้อแบคทีเรียของผิวหนัง แต่ในความเห็นของผู้เขียน ผู้บริโภคควรใช้ยาแผนปัจจุบันชนิดอื่น ทารักษาเชื้อราหรือเชื้อแบคทีเรีย ตาม แพทย์ เภสัชกร แนะนำ จะสะดวกกว่า

กรดโคจิกปลอดภัยหรือไม่?

มีรายงานของคณะกรรมการอาหารและยาในต่างประเทศกล่าวว่า ผลิตภัณฑ์ที่มีส่วนประกอบของกรดโคจิก 1% มีความปลอดภัยต่อผิวหนังของมนุษย์ เพราะมีการดูดซึมเข้าสู่ผิวหนังช้าๆ ด้วยเหตุผลดังกล่าวระดับของกรดโคจิกจึงไม่เพียงพอต่อการกระตุ้นให้เกิดโรคมะเร็งแต่อย่างใด ผลิตภัณฑ์กรดโคจิกที่มีความเข้มข้น1–2% จะไม่ก่อให้เกิดอาการระคายเคืองต่อผิวหนังของผู้บริโภค อย่างไรก็ตามมีข้อกำหนดให้ผลิตภัณฑ์ของกรดโคจิกต้องมีความเข้มข้นไม่เกิน 4%

ผลข้างเคียงของกรดโคจิกมีอะไรบ้าง?

ข้อควรระวังประการหนึ่งของผู้ที่ใช้ผลิตภัณฑ์ที่มียากรดโคจิกเป็นองค์ประกอบคืองดการออกแดดจัดๆ ด้วยยากรดโคจิกมีฤทธิ์ยับยั้งการรวมตัวของเมลานิน(Melanin) ทำให้ผิวหนังมีภาวะผื่นแพ้แสงแดดได้ง่าย ดังนั้นก่อนออกแดดควรสวมเสื้อผ้ารัดกุมป้องกันมิให้แสงแดดสัมผัสผิวหนังโดยตรง หรือใช้ครีมกันแดดทาปกป้องผิวหนังทุกครั้งที่ต้องอยู่ในที่โล่งแจ้ง สำหรับผู้ที่มีผิวหนังไวต่อการกระตุ้นจากสารเคมีต่างๆ เมื่อใช้ยากรดโคจิกอาจเกิดผื่นคันขึ้นได้เมื่อใช้ผลิตภัณฑ์กรดโคจิกทาผิวหนัง กรณีนี้ต้องหลีกเลี่ยงการใช้ผลิตภัณฑ์กรดโคจิก และปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านผิวหนังเพื่อดูแลรักษาโดยวิธีการอื่นๆ

ผลิตภัณฑ์ของกรดโคจิกที่มีจำหน่ายมีชื่อว่าอะไรบ้าง?

ในแง่มุมหรือหลักการทางเศรษฐศาสตร์ การจำหน่ายผลิตภัณฑ์ของยากรดโคจิกในลักษณะของเครื่องสำอาง จะเป็นช่องทางให้ผู้บริโภคเข้าถึงได้ดีกว่าผลิตภัณฑ์กรดโคจิกที่เป็นยา อาจยกตัวอย่างผลิตภัณฑ์ของกรดโคจิกที่เป็นเครื่องสำอางดังนี้

1 Clearz (เคลียร์): เป็นผลิตภัณฑ์ครีมทาผิวหนัง ประกอบด้วย Kojic Acid 0.75% w/w + Vitamin C 2.5% w/wผลิตโดยDr. Reddy's Laboratories

2 Demelan (ดีเมแลน): เป็นผลิตภัณฑ์ครีมทาผิวหนัง ประกอบด้วย Kojic Acid 2% + Gycolic Acid 5% + Arbutin 10% ผลิตโดยGlenmark Pharmaceuticals Ltd. (Gracewell SPL)

3 Depiwhite (ดีพิไวท์): เป็นผลิตภัณฑ์ครีมทาผิวหนัง ประกอบด้วย Hydroquinone 2% + Kojic Acid 2% + Al/ Aluminum silicate 1% + Vitamin C 0.5% + Lactic Acid 0.2% ผลิตโดย Wockhardt Limited

4 Kojidis (โคจิดิส): เป็นผลิตภัณฑ์ครีมทาผิวหนัง ประกอบด้วย Kojic Acid 2% w/w + Vitamin C 2.5% w/w ผลิตโดย Bionova

บรรณานุกรม

  1. https://en.wikipedia.org/wiki/Kojic_acid [2018,March3]
  2. https://www.medicalnewstoday.com/articles/319599.php [2018,March3]
  3. https://www.healthline.com/health/kojic-acid#side-effects-and-risks [2018,March3]
  4. http://www.medindia.net/drug-price/kojic-acid-combination.html [2018,March3]