ข้อ 1และข้อ 2. Micro Few หมายถึงเม็ดเลือดแดงมีขนาดเล็ก ( microcytic red blood cells) การที่จะบอกว่าเม็ดเลือดแดงขนาดเล็กนี้อาจดูได้จากการตรวจเลือดจากแผ่นกระจกที่สเมียร์เลือดหรือได้จากการตรวจด้วยเครื่องตรวจวิเคราะห์เม็ดเลือดอัตโนมัติที่เรียกกันว่าเครื่องออโตเมต ซึ่งจะวัดปริมาตรเม็ดเลือดแดง หากค่าเฉลี่ยของปริมาตรเม็ดเลือดแดงเล็กกว่า 80 เฟมโตลิตร จะบอกว่าเม็ดเลือดแดงมีขนาดเล็กกว่าเม็ดเลือดแดงปกติ

Micro Few คือมีปริมาณเม็ดเลือดแดงขนาดเล็กจำนวนเล็กน้อย ซึ่งจะพบได้บ่อยใน ภาวะขาดธาตุเหล็ก พาหะธาลัสซีเมีย โรคธาลัสซีเมีย เป็นต้น การที่จะได้การวินิจฉัยที่แน่นอนว่าเป็นอะไร แพทย์จะซักประวัติ ตรวจร่างกาย และดูค่าผลเลือดอื่นๆจากการตรวจด้วยเครื่องตรวจวิเคราะห์เม็ดเลือดอัตโนมัติรวมทั้งจากการตรวจแผ่นกระจกที่สเมียร์เลือด เมื่อได้ข้อมูลเบื้องต้นและสงสัยว่าเป็นพาหะธาลัสซีเมียหรือโรคธาลัสซีเมียก็ส่งเลือดตรวจหาชนิดของฮีโมโกลบิน (hemoglobin typing) ต่อ หรือหากยังไม่ได้คำตอบจาก hemoglobin typing อาจต้องตรวจดีเอ็นเอเพิ่ม หากสงสัยเรื่องการขาดธาตุเหล็กอาจลองรักษาด้วยการให้กินยาธาตุเหล็กแล้วติดตามการเพิ่มขึ้นของระดับความเข้มข้นของเลือดว่าดีขึ้นหรือไม่ใน 4 ถึง 6 สัปดาห์ หากที่ใดสามารถตรวจระดับว่าธาตุเหล็กในร่างกายต่ำได้ก็ตรวจได้เลย แต่การให้ลองรักษาด้วยการให้กินยาธาตุเหล็กก็เป็นที่ยอมรับ

ข้อ3และข้อ4 เมื่อคุณได้ตรวจพบว่าเป็นพาหะธาลัสซีเมียชนิด HbE คงเข้าได้กับการตรวจเลือด ที่บอกว่ามี เม็ดเลือดแดงขนาดเล็กจำนวนเล็กน้อย เนื่องจากธาลัสซีเมียมีการสืบทอดทางพันธุกรรมและเป็นติดตัว จึงเป็นภาวะที่มีมาตั้งแต่เกิดโดยมีพ่อหรือแม่หรือทั้งสองคนมีภาวะนี้แล้วส่งพันธุกรรมนี้ต่อไปยังรุ่นลูกหลานและนับว่าพาหะธาลัสซีเมียชนิด HbE มีความรุนแรงน้อย เม็ดเลือดแดงของผู้ที่เป็นพาหะธาลัสซีเมียโดยเฉพาะ HbE มีความทนทานต่อการติดเชื้อมาลาเรีย พันธุกรรมนี้จึงยืนยงมาตลอดในถิ่นที่มีโรคมาลาเรียชุก จึงพบพาหะธาลัสซีเมียชนิด HbE สูงมากในประเทศไทยเฉลี่ยประมาณร้อยละ 30 บางที่สูงถึง ร้อยละ 50-60

หมอเห็นผลเลือดใน 2 ปีแรกของคุณว่าเม็ดเลือดแดงปกติ เป็นไปได้ว่าเครื่องตรวจวัดเม็ดเลือดแดงที่แตกต่างกันทำให้ได้ผลตรวจแตกต่างกันเล็กน้อยซึ่งหมอเคยเห็นมีผู้ศึกษาเรื่องนี้ไว้ หรืออีกประการหนึ่งผลเลือดใน 2 ปีแรกเป็นเช่นนั้นจริงๆคือปกติ เพราะพาหะธาลัสซีเมียชนิด HbE บางส่วนตรวจพบว่าค่าปริมาตรเม็ดเลือดแดงปกติ และหลังจาก 2 ปีแรกไปแล้วตรวจพบว่าเม็ดเลือดแดงเล็ก(โดยเครื่องตรวจเดียวกัน ควบคุมภาวะต่างๆเหมือนกัน) ลองสำรวจว่าคุณอาจมีภาวะขาดธาตุเหล็กร่วมด้วยหรือไม่ เช่นคุณจำกัดการรับประทานอาหารที่มีธาตุเหล็กสูงเช่นเนื้อแดง เลือดหมู หรือเลือดเป็ดไก่ หรือเครื่องในสัตว์หรือไม่ หรือมีการเสียเลือดไปทางหนึ่งทางใดหรือเปล่า ถ้าคุณรับประทานอาหารเป็นปกติไม่ได้จำกัดอาหารที่มีธาตุเหล็กหรือไม่ได้มีการเสียเลือด ผลเลือดที่แตกต่างอาจเกิดจากการตรวจจากคนละเครื่อง หรือจากการแปรปรวนของผลตรวจ

ผู้ที่เป็นพาหะธาลัสซีเมียจะมีชีวิต ทำงาน มีอายุยืนยาวเหมือนคนปกติ ไม่ตรวจเลือดจะไม่ทราบว่าผิดปกติ ในผู้ที่มีแผนแต่งงานและจะมีบุตร ในปัจจุบันมีการตรวจกรองภาวะเสี่ยงต่อการมีลูกเป็นโรคธาลัสซีเมียชนิดรุนแรงของคู่สมรสในโรงพยาบาลส่วนใหญ่

หมอคิดว่าคุณคงหายสงสัยนะคะ ถ้ายังไม่กระจ่างเขียนมาถามใหม่ได้ค่ะ ขอบคุณมากค่ะ

ศาสตราจารย์แพทย์หญิงอรุณี เจตศรีสุภาพ

ขอบคุณครับ คุณหมอตอบได้ดีมากๆ เลย คือ จริงๆตั้งแต่ ผลเป็น micro few มาหลายปี ผมก็ ยังรู้สึก ปกติ ดีคับ แต่ 25 เมษา 2016 ผมไปเทียวผู้หญิง ใส่ถุงยาง แต่โดนอม สด กับจูบแลกลิ้นกัน หลังจากนั้ง มาผมก็รู้สึกตาแห้งแดง เรอเวลา นำย่อยออก ถ่ายไม่เป็นก้อน กล้ามเนื้อเต้นเอง ลิ้นมีขนๆขาวๆ ผมก็ ไปหาหมอบ้าง ด้วย ตามอาการ แล้วก็ ตาฝรวจ hiv แทบทุกเดือนจนปัจจุบันก็ปกติดี ตรวจ cmv igg บวก อ่านมาว่ารักษาไม่ได้ ตรวจ h pylori i gg บวก ผมเลยไป ซื้อยา จาก อ่านใน net มากิน 14 วันดู ยาลดกรด แอมม๊อกซี่ Clarithromycin แต่ ผมไม่เคยปวดท้องนะ แค่เรอ กับ ถ่ายไม่เป็นก้อน เลย ลองดู ทุกวันนี้ เลิกกินยา ละ อาการ ที่เป็นๆ ก็ยังอยู่ ไม่ได้ตรวจไรละ hiv ก็ตรวจ มา ทุกๆเดือนจนครบปีกว่าๆละ เลยชังมันละ ผม แค่รำคาณ กับ อาการ เรอ ถ่ายไม่เป็นก้อน แล้วก็ ลิ้นขาว กล้ามเนื้อกระตุก ไม่รู้จะไปหาหมอ บอก หมอยังไงดี