ผลเลือดของคุณแปลผลได้ดังนี้ค่ะ

1. ความเข้มข้นของเลือดปกติ (Hemoglobin = 12.5 gm/dl, Hematocrit = 41%)
   
   
2. เม็ดเลือดแดงขนาดเล็กกว่าปกติเล็กน้อย (MCV = 72 fl.) ค่า MCV ( Mean corpuscular volume) ปกติในผู้ใหญ่ทั่วไปใช้ค่า 80 fl (Femtoliter)

ค่า MCV ( Mean corpuscular volume) เล็กพบได้ในภาวะขาดธาตุเหล็กหรือ พาหะธาลัสซีเมีย หรือโรคธาลัสซีเมีย

โรคธาลัสซีเมียส่วนใหญ่จะมีภาวะโลหิตจาง จากผลเลือดของคุณไม่น่าเป็นโรคธาลัสซีเมีย เพราะแม้จะเป็นโรคธาลัสซีเมียชนิดที่ไม่รุนแรงซึ่งไม่ค่อยมีภาวะโลหิตจางมาก แต่มักมีระดับ Hemoglobin ต่ำกว่านี้

ภาวะโลหิตจางจากการขาดธาตุเหล็ก จะมีภาวะโลหิตจางคือความเข้มข้นของเลือดน้อยกว่า 12 ก./ดล (Hemoglobin น้อยกว่า12.5 gm/dl) แต่เป็นไปได้ว่าในภาวะขาดธาตุเหล็กเริ่มต้น จะมีเม็ดเลือดแดงตัวเล็กก่อนต่อมาจึงจะมีภาวะโลหิตจางให้เห็น ภาวะขาดธาตุเหล็กจะเกิดในผู้ที่ได้รับธาตุเหล็กไม่เพียงพอ เช่นคนที่ไม่รับประทานอาหารที่มีธาตุเหล็กเช่นเนื้อสัตว์ เลือดสัตว์ ตับ ผักใบเขียว หรือพวกที่มีปัญหาการดูดซึมธาตุเหล็กจากทางเดินอาหารเช่นผู้ที่มีท้องเสียเรื้อรัง แต่ดูจากน้ำหนักตัวของคุณหมอคิดว่าไม่น่ามีปัญหานี้

ดังนั้นหมอคิดว่าผลเลือดของคุณอาจเป็นพาหะธาลัสซีเมียชนิดไม่รุนแรง เช่นพาหะแอลฟาธาลัสซีเมีย 2 ( alpha- thalassemia 2 trait) ซึ่งการเจาะเลือดดูชนิดของฮีโมโกลบิน(Hemoglobin typing) อาจบอกไม่ได้ ต้องตรวจวิเคราะห์ดีเอ็นเอ(DNA analysis) แต่ถามว่าจำเป็นต้องทำ DNA analysis หรือไม่ หมอว่ายังไม่จำเป็นต้องทำอะไรเพราะพาหะธาลัสซีเมียจะมีชีวิตเหมือนคนปกติ อายุยืนเหมือนคนปกติ ทำงานได้ปกติ ไม่ต้องกินยาอะไร ยกเว้นหากแต่งงานและต้องการมีบุตรควรผ่านการเจาะเลือดตรวจกรองธาลัสซีเมียอีกครั้ง เพื่อให้แน่ใจว่าการตรวจเลือดไม่ผิด
หรือคุณอาจเป็นพาหะธาลัสซีเมียชนิดไม่รุนแรงอื่นเช่นพาหะฮีโมโกลบินอี แต่ส่วนใหญ่พาหะฮีโมโกลบินอีก็มักมีโลหิตจางให้เห็นเล็กน้อย

ในประเทศไทยมีคนเป็นพาหะธาลัสซีเมียมาก พาหะธาลัสซีเมียบางชนิดหากแต่งงานกันมีโอกาสที่ลูกจะเป็นโรคโรคธาลัสซีเมียชนิดรุนแรงได้ ดังนั้นก่อนมีลูกควรมีการตรวจคัดกรองว่าคู่สมรสเป็นคู่เสี่ยงต่อการมีลูกเป็นโรคธาลัสซีเมียชนิดรุนแรงหรือไม่เสียก่อน

หวังว่าหมอคงไม่ทำให้คุณเครียดนะคะ เพราะหากเลือดของคุณถูกต้องหมอคิดว่า คุณเป็นเพียงพาหะธาลัสซีเมียชนิดไม่รุนแรงเท่านั้น

อีกปัญหาหนึ่งที่หมอเห็นคือคุณมีน้ำหนักมาก หมอแนะนำให้คุณตื่นเช้าหรือช่วงเย็นก็ได้ออกกำลังกายเพื่อให้มีการใช้พลังงาน หรือออกกำลังทำงานบ้าน เดินมากๆ และพยายามจำกัดอาหารพวกแป้ง น้ำตาลและไขมัน รับประทานผัก หรือผลไม้ที่รสไม่หวานมากขึ้น

ขออวยพรให้โชคดีและแข็งแรงค่ะ
ศ.พญ.อรุณี เจตศรีสุภาพ

แล้วต้องไปหาหมอเพื่อตรวจซ้ำอีกไหมค่ะ

เพราะผลตรวจออกมา หมอไม่มีการนัดให้ไปหาอีกครั้งเลยค่ะ

ตอนนี้ยังไม่จำเป็นต้องตรวจซ้ำค่ะเพราะยังไม่ต้องทำอะไร คุณจะไม่มีอาการผิดปกติจากผลเลือดนี้ หมอแนะนำให้ตรวจซ้ำตอนช่วงที่แต่งงานและคิดจะมีลูก ควรมีการตรวจกรองคู่สามีภรรยาว่าเป็นคู่เสี่ยงจากการแฝงพาหะธาลัสซีเมียชนิดรุนแรงหรือไม่ หมอเห็นค่าของเลือดที่คุณส่งมาไม่น่าจะเป็นพาหะธาลัสซีเมียชนิดรุนแรง แต่เนื่องจากค่าตรวจเลือดดังกล่าวเริ่มต้นไม่แพงมากและเพื่อป้องกันความผิดพลาดจากแล็บค่ะ

หากคุณมีแฟนและแฟนมีผลเลือดที่มีค่า MCV ต่ำมากกว่าของคุณโดยตรวจชนิดของฮีโมโกลบินไม่ผิดปกติ แฟนอาจเป็นพาหะธาลัสซีเมียชนิดแอลฟ่าธาลัสซีเมีย1 (alpha- thalassemia 1) ซึ่งจะทราบได้ต้องตรวจดีเอ็นเอเหมือนกัน ผู้ที่เป็น alpha- thalassemia 1แต่งงานกับผู้ที่เป็น alpha- thalassemia 2 มีโอกาสมีลูกเป็นโรคธาลัสซีเมียชนิดรุนแรงปานกลางที่เรียกฮีโมโกลบินเอชได้ แต่โรคนี้ไม่รุนแรงจึงไม่อยู่ในข่ายที่ต้องทำการวินิจฉัยทารกในครรภ์หรือยุติการตั้งครรภ์ เพราะผู้ป่วยกลุ่มนี้อาการไม่รุนแรง เป็นแพทย์ก็มีหลายคน

หมอเขียนประเด็นนี้เผื่อผู้อ่านท่านอื่นที่สงสัยว่าทำไมไปตรวจคัดกรองโรคธาลัสซีเมียแล้วยังมีลูกเป็นโรคธาลัสซีเมีย เนื่องจากการคัดกรองจะคัดกรองเฉพาะโรคธาลัสซีเมียชนิดรุนแรงค่ะ

อย่างไรก็ตามคุณอย่าเพิ่งเครียดนะคะหมอถือโอกาสใช้ผลเลือดของคุณเป็นต้นเรื่องอธิบายเรื่องธาลัสซีเมียเนื่องจากเป็นปัญหาสำคัญของโลกและของประเทศไทย ขอนคุณค่ะ

ศ.พญ.อรุณี เจตศรีสุภาพ