การมีเลือดข้นอาจเกิดจากความผิดปกติของไขกระดูกทำให้การสร้างเม็ดเลือดแดงสูงดังได้ตอบไปครั้งก่อนแล้ว หรืออาจเกิดเป็นผลตามจากภาวะบางอย่างได้แก่ภาวะที่ร่างกายขาดน้ำทำให้นำ้ในหลอดเลือดน้อย ปริมาณเลือดจึงดูเหมือนมากขึ้น คือปกติปริมาตรเม็ดเลือดแดงอัดแน่น(hematocrit)ในผู้หญิงจะอยู่ประมาณ 37-48 เปอร์เซนต์ ถ้า hematocrit สูงกว่านี้จะเรียกว่ามีภาวะเลือดข้น ในผู้ที่มีภาวะออกซิเจนในเลือดต่ำจะกระตุ้นให้มีการสร้างเม็ดเลือดแดงมากขึ้น ที่พบได้บ่อยๆได้แก่โรคหัวใจที่มีตัวเขียวคล้ำ(cyanotic heart disease) หรือผู้ที่สูบบุหรี่ นอกจากนี้พบว่ามะเร็งบางชนิดที่ไตไปกระตุ้นให้มีการสร้างฮอร์โมนที่ไปทำให้มีการสร้างเม็ดเลือดแดงมากขึ้น(erythropoietin) ในผู้หญิงที่เป็นมะเร็งที่รังไข่บางชนิดพบว่ามีการสร้างสารที่ไปกระตุ้นไขกระดูกให้มีการสร้างเม็ดเลือดแดงมากขึ้น (androgen hormone) เมื่อผ่าตัดเอารังไข่ออกเม็ดเลือดแดง จะค่อยๆกลับคืนสู่ปกติ การรักษาเรื่องเลือดข้นขึ้นกับความรุนแรงของอาการและค่า hematocrit ว่าสูงมากหรือไม่ พวกที่มีอาการและค่าเลือดดังกล่าวสูงมาก อาจต้องเจาะเลือดเอาเลือดออก แต่ถ้าเป็นไม่มากแพทย์จะให้ระวังภาวะขาดน้ำ ในพวกที่มีความผิดปกติของไขกระดูก อาจต้องให้ยาไปลดการสร้างเม็ดเลือดแดงที่มากเกิน ให้คุณแม่ติดตามการรักษาและปรึกษาคุณหมอที่ดูแลคุณแม่ด้วยนะคะ คุณหมอจะทราบปัญหาดีที่สุด

ขอให้คุณแม่อาการดีขึ้นนะคะ

ศ. พญ. อรุณี เจตศรีสุภาพ