เรียน คุณ 246db,

ก่อนตอบคำถามของคุณ ขออนุญาตให้ข้อมูลเกี่ยวกับการใช้ยาคุมกำเนิดแบบฮอร์โมนรวม คือตัวยาจะเป็นการออกฤทธิ์แบบเม็ดต่อเม็ด และแผงต่อแผงเท่านั้น ไม่มีการสะสมของตัวยา แม้ว่าจะรับประทานยาเป็นปี การลืมรับประทานยามากกว่า 2 วัน จะเพิ่มอัตราเสี่ยงในการตั้งครรภ์มาเท่ากับเมื่อไม่ได้รับประทานยาคุมกำเนิด

โดยที่การออกฤทธิ์ของยาคุมกำเนิด เมื่อรับประทานยาในช่วงเม็ดแป้ง จะเป็นช่วงที่ไม่มีไข่ตก และจะมีการหลุดลอกของเยื่อบุโพรงมดลูก ทำให้เกิดเลือดประจำเดือน (ซึ่งอาจจะมีมากบ้าง น้อยบ้าง แล้วแต่ชนิดและปริมาณของฮอร์โมนเพศในยาคุมกำเนิด) คล้ายกับในธรรมชาติ เมื่อเว้นยาหรือรับประทานยาเม็ดแป้งครบ 7 วัน ก็จะเป็นช่วงที่จะมีการเริ่มต้นกระตุ้นให้รังไข่มีการทำงาน แต่เมื่อรับประทานยาเม็ดแรกครบ 24 ชั่วโมง ตัวยาก็จะออกฤทธิ์ยับยั้งไม่ให้มีการเจริญเติบโตของไข่ และป้องกันไม่ให้มีไข่ตก

ดังนั้น คุณไม่ต้องกังวลนะครับ หากจะมีเพศสัมพันธ์ในช่วงที่รับประทานยาเม็ดแป้ง เพียงแต่หากมีประจำเดือน ก็ควรจะใช้การสวมถุงยางอนามัยร่วมด้วย เพื่อสุขอนามัยของทั้งคุณและแฟน เนื่องจากจะมีการหลุดลอกของเยื่อบุโพรงมดลูก อาจเสี่ยงต่อการติดเชื้อแบคทีเรียได้ง่าย

ขอแนะนำเพิ่มเติม คือ การรับประทานยาคุมกำเนิดชนิดฮอร์โมนรวมนั้น ควรจะ

• 1. รับประทานยาก่อนเข้านอน เพื่อป้องกันอาการคลื่นไส้อาเจียน รับประทานยาให้สม่ำเสมอ ในช่วงเวลาเดียวกัน เวลา +/- คลาดเคลื่อน ไม่ควรเกิน 1 ชั่วโมง เพื่อให้ระดับยาในเลือดสม่ำเสมอ ป้องกันภาวะเลือดออกกะปริบกะปรอยระหว่างเดือน และป้องกันการลืมรับประทานยา
• 2. รับประทานยา "ทุกชนิด" ด้วยน้ำเปล่าสะอาดเท่านั้น ยกเว้นจะมีคำแนะนำอื่นจากแพทย์หรือเภสัชกร เนื่องจากเครื่องดื่มบางชนิดจะทำให้การละลายของตัวยาลดลง ร่างกายไม่สามารถดูดซึมยาได้ เช่น ชา (ชาเขียว ชาแดง ชาขาว ฯ) กาแฟ โกโก้ นม (รวมถึงโยเกิร์ต) น้ำนมถั่วเหลือง โซดา น้ำอัดลม ฯ หรือน้ำผลไม้บางชนิดอาจกระตุ้นให้ตับที่เป็นแหล่งกำจัดสารพิษ รวมถึงตัวยา มีการผลิตเอนไซม์หรือน้ำย่อยที่ใช้เผาผลาญหรือกำจัดยาเพิ่มมากขึ้น จึงกำจัดตัวยาได้มากหรือเร็วขึ้น เช่น น้ำเกรปฟรุต น้ำส้มคั้น น้ำแอปเปิ้ล น้ำแครนเบอร์รี เป็นต้น
• 3. ไม่ควรซื้อยาหรือผลิตภัณฑ์เสริมอาหารอื่นใดมาใช้ร่วมกัน "ก่อน" การปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกร เนื่องจากอาจเกิดปฏิกิริยาระหว่างยา จนทำให้ระดับยาคุมกำเนิดลดลง หรือระดับยาที่ใช้ในการรักษาลดลง จนเสี่ยงต่อการตั้งครรภ์ หรือการรักษาไม่ได้ผล

หากมีข้อสงสัยเร่งด่วนเกี่ยวกับการใช้ยา สามารถปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรร้านยาใกล้บ้านได้ทันที ไม่ควรรอคำตอบจากทางหน้าเว็บ เนื่องจากอาจช้าไป ไม่ทันการ เสี่ยงต่อการตั้งครรภ์หรือเกิดอันตรายต่อสุขภาพได้

เภสัชกรประดิษฐ์ งามศิริผล

แนะนำบทความดี ๆจากกองบรรณาธิการของเราที่

• ยาเม็ดคุมกำเนิด (Birth control pill)
• แพทย์หญิง กีรติ ลีละพงศ์วัฒนา
• สูตินรีแพทย์
• ตัวอย่างยาลดประสิทธิภาพยาคุมกำเนิด (Common medications that reduce efficacy of birth control medications)
• ภก. กรชัย ฉันทจิรธรรม