เรียน คุณ 953a7,

คำถามนี้ต้องแยกตอบเป็น 2 ประเด็นนะครับ

1. ยาคุมกำเนิดที่เหมาะสมกับฮอร์โมนเพศของคุณส่วนใหญ่แพทย์จะดูจากลักษณะรูปร่างและรูปแบบการมีประจำเดือนครับ

1.1 รูปร่างอกเอวชัดเจน ผิวค่อนข้างละเอียด รูขุมขนเล็ก ไม่ค่อยมีขนหรือเส้นบาง ผิวไม่ค่อยมัน ประจำเดือนมาปริมาณค่อนข้างมาก (อาจต้องเปลี่ยนผ้าอนามัยวันละ หลายแผ่น) ประจำเดือนมาหลายวัน เช่น 5-7 วัน แบบนี้จะเข้ากับผู้หญิงที่มีฮอร์โมนเอสโตรเจนเด่นชัด ควรเลือกใช้ยาคุมกำเนิดที่มีฮอร์โมนโปรเจสตินค่อนข้างเด่น เพื่อให้เกิดสมดุลฮอร์โมนเพศในร่างกาย

1.2 รูปร่างค่อนข้างตรง อกเอวไม่ค่อยชัดเจน ผิวค่อนข้างมัน รูขุมขนกว้าง ขนดก ผิวเป็นสิวง่าย ประจำเดือนมาปริมาณไม่มาก อาจเพียงวันละ 1 แผ่นก็พอ หรือประจำเดือนมา 2-3 วันก็หมดแล้ว
แบบนี้เข้าได้กับผู้หญิงที่มีฮอร์โมนโปรเจสตินเด่นชัด ควรเลือกยาคุมฯชนิดที่มีฮอร์โมนเอสโตรเจนเด่นกว่าฮอร์โมนโปรเจสติน เพื่อให้เกิดสมดุลของฮอร์โมนเพศในร่างกาย

ทั้งนี้ก่อนเริ่มรับประทานยาคุมกำเนิด ต้องศึกษาข้อมูลให้ชัดเจนถึงข้อดี ข้อเสีย ข้อห้ามใช้ ข้้อควรระวัง อาการไม่พึงประสงค์จากการใช้ยา

ข้อห้ามใช้ - มีก้อนเนื้อที่เต้านมหรือรังไข่ มีประวัติโรคเกี่ยวกับหัวใจและหลอดเลือด ประวัติลิ่มเลือดอุดตันที่อวัยวะส่วนปลาย โรคเบาหวาน ไมเกรนที่ไม่สามารถควบคุมได้ด้วยยา เป็นต้น

อาการไม่พึงประสงค์จากการใช้ยา - ปวดศีรษะ เวียนศีรษะ คัดตึงที่เต้านม คลื่นไส้ อาเจียน ท้องอืด แน่นท้อง น้ำหนักเพิ่ม ฝ้า

โดยตัวยาคุมกำเนิดมีบางชนิดที่เหมาะกับผู้ที่เป็นสิวจากฮอร์โมนโปรเจสตินเด่นชัด คือหน้ามัน รูขุมขนอุดตันง่าย อาจเลือกใช้ยาคุมที่มีฤทธิ์ต้านกับฮอร์โมนโปรเจสติน หรือเลือกยาคุมกำเนิดที่ไม่กระตุ้นให้ฮอร์โมนโปรเจสตินทำงานมากเกิน

ส่วนที่เรื่องน้ำหนักเพิ่ม ส่วนใหญ่ยาคุมกำเนิดรุ่นใหม่จะมีฮอร์โมนเอสโตรเจนน้อย อาการบวมน้ำจากยาพบได้น้อย โดยที่เอสโตรเจนจะทำให้ร่างกายมีการเก็บกักน้ำ ซึ่งเป็นข้อดีที่ช่วยทำให้ผิวพรรณของผู้หญิงเปล่งปลั่ง ไม่หยาบกระด้างเหมือนผิวผู้ชาย ซึ่งหลีกเลี่ยงได้โดยการงดหรือลดอาหารที่มีรสเค็มหรือมีโซเดียมสูง เช่นอาหารสำเร็จรูป ผงปรุงรส ผงชูรส อาหารหมักดอง เป็นต้น

ส่วนทีกระตุ้นให้อยากอาหารนั้น พบได้ค่อนข้างน้อยนะครับ ส่วนใหญ่ที่สอบถามพบว่าเพื่อนชวนกิน มักกินอาหารมื้อเย็นหรือมื้อดึกปริมาณมาก ชอบลองร้านอาหารใหม่ ๆ ชอบบุฟเฟต์ ฯ
ดังนั้นหากกลัวน้ำหนักเพิ่ม ก็ควรควบคุมอาหารและเพิ่มการออกกำลังกาย คือเร่งการกำจัดออกให้มากกว่ารับประทานอาหารเข้าไป

2. สิว มีมากมายหลายสาเหตุ ทั้งจากผิวมัน การรับประทานอาหารหวาน ๆ การล้างหน้าไม่สะอาด เครื่องนอนไม่สะอาด แพ้แชมพูหรือครีมนวดผม แพ้ผงซักฟอกหรือน้ำยาปรับผ้านุ่ม การเข้านอนทั้งที่ผมยังเปียก เป็นต้น
ดังนั้น ยาคุมจึงไม่ใช่คำตอบสุดท้ายสำหรับการรักษาสิว ได้แค่เพียงลดปัจจัยการเกิดสิวจากผิวมันได้เท่านั้น
ศึกษาข้อมูลให้ชัดเจนแล้วค่อยตัดสินใจว่าต้องการรับประทานยาเพื่อคุมกำเนิด เพื่อปรับประจำเดือน เพื่อรักษาโรคจากภาวะฮอร์โมนเพศไม่สมดุล หรือจะลดปัจจัยการเกิดสิว แล้วปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรร้านยาใกล้บ้าน ไม่ควรรอคำตอบจากทางหน้าเว็บ เนื่องจากอาจช้าไม่ทันการ เสี่ยงต่อการเกิดอันตรายต่อสุขภาพได้

เภสัชกรประดิษฐ์ งามศิริผล

แนะนำบทความดี ๆจากกองบรรณาธิการของเราที่

ยาเม็ดคุมกำเนิด (Birth control pill)

แพทย์หญิง กีรติ ลีละพงศ์วัฒนา

สูตินรีแพทย์

สิว (Acne)

แพทย์หญิง ธิดากานต์ รุจิพัฒนกุล

แพทย์โรคผิวหนัง