เรียน คุณ c10e3,

จากคำถามของคุณ ขอแยกตอบตามประเด็นนะครับ

1. หากเป็นสารสำคัญตัวเดียวกัน ราคาไม่ใช่ประเด็นสำคัญที่นำมาพิจารณานะครับ เนื่องจากผ่านการตรวจรับรองจากกองควบคุมยา สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา ตามคำพูดที่ว่า "ลางเนื้อ ชอบลางยา" ยาราคาสูงไม่ใช่ว่าจะมีประสิทธิภาพดีสุดเสมอไป ซึ่งในเรื่องราคานั้นอาจต่างกันที่ต้นทุนของสารเคมี การโฆษณา เป็นต้น

2. เรื่องการรับประทานยาคุมกำเนิดรายเดือนแผงแรกนั้น โดยทั่วไปจะแนะนำให้รับประทานยาคุมฯแผงแรก เม็ดแรก ภายในวันแรกที่มีประจำเดือนนะครับ เพื่อให้ตัวยาสามารถออกฤทธิ์ในการยับยั้งไม่ให้มีไข่ตกได้ตั้งแต่รับประทานยาเม็ดแรกครบ 24 ชั่วโมง หรือหากช้าที่สุด คือไม่ควรเกินวันที่ 5 ของการมีประจำเดือน

เนื่องจากหลังจากมีประจำเดือน 7 วัน โอกาสที่จะมีไข่ตกจะเพิ่มขึ้น ทำให้เพิ่มความเสี่ยงในการตั้งครรภ์ ดังนั้นหากรับประทานยาเกินวันที่ 5 ของการมีประจำเดือน จึงแนะนำให้ใช้การสวมถุงยางอนามัยร่วมด้วย ในช่วง 7 วันแรกที่มีการรับประทานยา เพื่อเพิ่มความมั่นใจในการคุมกำเนิด

3. ในกรณีของคุณ รับประทานยาภายในวันที่ 3 ของการมีประจำเดือน แล้วรับประทานยาคุมฯมาได้ 11 วัน หากรับประทานยาได้อย่างถูกต้อง สม่ำเสมอ ยาคุมกำเนิดจะมีประสิทธิภาพเต็มที่ครับ (โอกาสเสี่ยงในการตั้งครรภ์ น้อยกว่า 1 เปอร์เซ็นต์)

ขอแนะนำวิธีการรับประทานยาคุมกำเนิดรายเดือนที่ถูกต้องเหมาะสมนะครับ

1. รับประทานยาในช่วงเวลาเดียวกันของทุกคืน เวลาคลาดเคลื่อน +/- ไม่ควรเกิน 1 ชั่วโมง

การรับประทานยาในช่วงเวลาก่อนเข้านอน จะช่วยให้ระดับฮอร์โมนเพศใกล้เคียงกับธรรมชาติ ลดความเสี่ยงในการเกิดอาการไม่พึงประสงค์ด้านคลื่นไส้ อาเจียน

ช่วยให้ระดับยาในเลือดค่อนข้างสม่ำเสมอตลอดวัน ลดโอกาสเสี่ยงในการเกิดภาวะเลือดออกกะปริบกะปรอย จากระดับยาในเลือดไม่คงที่ตลอดวัน นอกจากนี้ยังช่วยป้องกันการลืมรับประทานยาได้อีกด้วย

2. รับประทาน "ยาทุกชนิด" ด้วยน้ำเปล่าสะอาด (ยกเว้น ว่าแพทย์หรือเภสัชกรจะแนะนำให้เป็นเครื่องดื่มอื่น ๆ) เนื่องจากเครื่องดื่มบางชนิดจะทำให้ตัวยามีการละลายลดลง ร่างกายไม่สามารถดูดซึมยาได้ เช่น ชา (ชาขาว ชาเขียว ชาแดง ชาผลไม้ฯ) กาแฟ ชอคโกแลต โกโก้ นม (รวมถึงโยเกิร์ต) น้ำนมถั่วเหลือง โซดา น้ำอัดลม ฯ หรือน้ำผลไม้บางชนิด เมื่อดื่มปริมาณมากหรือต่อเนื่องเป็นเวลานาน จะกระตุ้นให้ตับที่เป็นแหล่งผลิตเอนไซม์หรือน้ำย่อยที่ใช้ในการเผาผลาญหรือกำจัดยา ได้เพิ่มขึ้น ร่างกายจึงกำจัดยาได้มากหรือเร็วขึ้น เช่น น้ำเกรปฟรุต (จำพวกเดียวกับส้มโอ) น้ำส้มคั้น น้ำแอปเปิ้ล หรือน้ำแครนเบอร์รี่ เป็นต้น

3. "ก่อน" การซื้อยาหรือผลิตภัณฑ์เสริมอาหารใด ๆมาใช้ร่วมกันกับยาคุมกำเนิด ต้องปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรทุกครั้ง เนื่องจากอาจเกิดปฏิกิริยาระหว่างยา "ยาตีกัน" จนยาที่ใช้รักษาไม่ได้ผล หรือยาคุมกำเนิดไม่ได้ประสิทธิภาพตามต้องการ

หากมีข้อสงสัยเร่งด่วนเกี่ยวกับการใช้ยา หรือผลิตภัณฑ์เสริมอาหารใด ๆ สามารถสอบถามได้จากแพทย์หรือเภสัชกรร้านยาใกล้บ้านได้ทันที ไม่ควรรอคำตอบจากทางหน้าเว็บ เนื่องจากอาจต้องมีการสอบถามข้อมูลจำเป็นอื่น ๆเพิ่มเติม (โรคร่วม ยาที่ใช้ร่วมกัน ภาวะการทำงานของตับหรือไต ฯ) หรือในบางครั้งอาจช้าเกินไปไม่ทันเวลา เสี่ยงต่อการเกิดปฏิกิริยาระหว่างกัน (เรียกง่าย ๆ ว่า "ยาตีกัน") จนเสี่ยงต่อการตั้งครรภ์ หรือได้รับสารเคมีซ้ำซ้อน (สารสำคัญเดียวกัน แต่คนละชื่อการค้า) จนเป็นอันตรายถึงแก่ชีวิตได้

เภสัชกรประดิษฐ์ งามศิริผล

แนะนำบทความดี ๆจากกองบรรณาธิการของเราที่

• ยาเม็ดคุมกำเนิด (Birth control pill)
• แพทย์หญิง กีรติ ลีละพงศ์วัฒนา
• สูตินรีแพทย์
• ยาฉีดคุมกำเนิด (Injectable contraceptive)
• รองศาสตราจารย์ แพทย์หญิง ประนอม บุพศิริ
• สูตินรีแพทย์
• ยาลดประสิทธิภาพยาคุมกำเนิด (Common medications that reduce efficacy of birth control medications) (ตัวอย่าง)
• ภก. กรชัย ฉันทจิรธรรม