เรียน คุณ 45991,
คำถามของคุณตอบค่อนข้างยากนะครับ ขอแจ้งข้อมูลการพิจารณาเลือกยาคุมกำเนิดให้เหมาะสม
เพื่อไว้ตัดสินใจร่วมกับเภสัชกรร้านยาใกล้บ้านนะครับ

1 ถ้าเป็นการรับประทานยาแผงแรก มักจะมีอาการไม่พึงประสงค์จากการได้รับยาฮอร์โมนในยาคุมกำเนิด ซึ่งมีทั้งเอสโตรเจนและโปรเจสติน ซึ่งเอสโตรเจน จะมีฤทธิ์กระตุ้นให้มีการเจริญเติบโตของไข่และกระตุ้นให้เยื่อบุโพรงมดลูกมีการหนาตัว หากคุณเคยแต่ฉีดยาคุมกำเนิดชนิดฮอร์โมนโปรเจสตินเดี่ยว ๆ ร่างกายยังต้องมีการปรับตัวให้เข้ากับการได้รับฮอร์โมนเอสโตรเจนเพิ่มเติม ซึ่งส่วนใหญ่หลังจากรับประทานยาครบแผงไป 2-3 เดือน ร่างกายก็จะปรับตัวให้เข้ากับฮอร์โมนในยาคุมรับประทานได้แต่หากยังไม่ดีขึ้น หรืออาการแย่ลง ควรปรับเปลี่ยนยาคุมกำเนิดเป็นชนิดฮอร์โมนต่ำแทน

2 การคัดเลือกยาคุมกำเนิดชนิดรับประทานให้เหมาะสม แพทย์อาศัยการพิจารณาเบื้องต้นจากลักษณะรูปร่าง และรูปแบบการมีประจำเดือน 2.1 กรณีรูปร่างอกเอวชัดเจน รูขุมขนค่อนข้างเล็ก ขนไม่ค่อยดก ผิวไม่ค่อยมัน ไม่ค่อยเป็นสิว มีประจำเดือนมาปริมาณค่อนข้างมาก (อาจต้องเปลี่ยนผ้าอนามัยหลายครั้งต่อวัน) หรือมานานวัน เช่น 5-7 วัน แบบนี้เข้ากับผู้ที่มีปริมาณเอสโตรเจนเด่นชัด เหมาะกับยาคุมกำเนิดชนิดที่มีปริมาณเอสโตรเจนค่อนข้างน้อย คือ 20-30 ไมโครกรัม 2.2 หากมีรูปร่างอกเอวไ่ม่ค่อยชัดเจน ค่อนข้างตรง ผิวค่อนข้างมัน รูขุมขนค่อนข้างกว้าง ขนค่อนข้างดก ผิวเป็นสิวง่ายหรือบ่อย ประจำเดือนมาปริมาณน้อย หรือมาน้อยวัน (เช่น 2-3 วัน) แบบนี้เข้าได้กับผู้ที่มีโปรเจสตินเด่นชัด แพทย์มักเลือกยาคุมกำเนิดชนิดที่มีเอสโตรเจนปริมาณสูง เช่น 30-35 ไมโครกรัม
ส่วนใหญ่ประมาณ 2-3 เดือน ร่างกายก็จะปรับตัวเข้ากับฮอร์โมนในยาคุมกำเนิดได้เอง หรือหากอาการไม่พึงประสงค์รุนแรงขึ้น หรือไม่หายไป อาจต้องปรับเปลี่ยนยาให้เหมาะสมต่อไป ไม่แนะนำให้ใช้ยาคุมกำเนิดชนิดฮอร์โมนต่ำตั้งแต่ต้น เนื่องจากอาจเกิดอาการไม่พึงประสงค์ด้านเลือดออกกะปริบกะปรอยได้ค่อนข้างบ่อย (จากการที่ฮอร์โมนต่ำ เยื่อบุโพรงมดลูกฉีกขาดหรือหลุดลอกกอ่นกำหนดที่ยาจะหมดแผง)
กรณีสงสัยเร่งด่วนเกี่ยวกับการใช้ยา สามารถสอบถามได้จากแพทย์หรือเภสัชกรร้านยาใกล้บ้าน ไม่ควรรอคำตอบจากทางหน้าเว็บ เนื่องจากอาจช้าไม่ทันการ หรือไม่เหมาะสมกับสภาพร่างกายของคุณได้

เภสัชกรประดิษฐ์ งามศิริผล

แนะนำบทความดีๆจากกองบรรณาธิการของเราที่
ยาเม็ดคุมกำเนิด (Birth control pill)
แพทย์หญิง กีรติ ลีละพงศ์วัฒนา
สูตินรีแพทย์