เรียน คุณ c1181,

ก่อนตอบคำถามของคุณ ขอให้ข้อมูลเพิ่มเติม หากเป็นยาคุมกำเนิดตามปกติ ตัวยาจะออกฤทธิ์เม็ดต่อเม็ด และแผงต่อแผง ไม่มีการสะสมแม้จะรับประทานติดต่อกันมาเป็นปีแล้วหรือไม่ โดยหากรับประทานยาได้อย่างถูกต้อง โดยที่แผงแรก ให้รับประทานยาเม็ดแรกเมื่อมีประจำเดือนวันแรก (หรือช้าสุดไม่เกินวันที่ 5 ของประจำเดือน) ตัวยาจะออกฤทธฺ์ในการยับยั้งไม่ให้มีไข่ตกได้ตั้งแต่รับประทานยาเม็ดแรกครบ 24 ชั่วโมง และรับประทานยาต่อไปจนครบแผง หากเป็นชนิด 21 เม็ด ก็ให้เว้น 7 วัน ก่อนเริ่มแผงใหม่ เช่น เมื่อรับประทานยาเม็ดสุดท้ายวันที่ 21 พ.ค. แผงต่อไปให้เริ่มยาวันที่ 29 พ.ค. โดยที่ไม่ต้องสนใจว่าประจำเดือนจะมาปริมาณมากหรือน้อย หรือมาจำนวนวันมากหรือน้อย
หากเป็นชนิด 28 เม็ด ก็ให้รับประทานยาต่อไปในช่วงที่เป็นเม็ดแป้ง/วิตามิน จนครบ 7 เม็ด หรือหากเป็นชนิด 24+4 ก็ให้รับประทานยาจนครบ 24 เม็ด ต่อด้วยเม็ดแป้ง/วิตามินอีก 4 เม็ด

เมื่อรับประทานยาอย่างถูกต้องและสม่ำเสมอ โอกาสเสี่ยงในการตั้งครรภ์จะน้อยมาก คือ น้อยกว่า 1 เปอร์เซ็นต์ ไม่จำเป็นต้องใช้ถุงยางอนามัยร่วมด้วย ก็สามารถหลั่งในได้ ยกเว้นว่าต้องการป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ในผู้ที่ยังไม่ได้แต่งงาน หรือคู่นอนมีพฤติกรรมเสี่ยง

ดังนั้น ห้ามใช้วิธีการรับประทานยาคุมกำเนิดฉุกเฉินที่ทางการแพทย์ใช้ต่อเมื่อไม่สามารถวางแผนการคุมกำเนิดตามปกติได้ เช่น เมื่อถูกข่มขืน หรือเมื่อถุงยางอนามัยฉีกขาด รั่วซึม จากการเลือกใช้ถุงยางอนามัยที่ไม่ถูกต้อง ไม่ถูกขนาด เก่าเก็บ หรือสวมไม่ถูกต้อง เท่านั้น ไม่ใช้แทนการคุมกำเนิดปกติ เนื่องจากมีปริมาณฮอร์โมนเพศสูงมาก คือ 1500 ไมโครกรัม เทียบกับชนิดปกติ 50-75 ไมโครกรัม โดยข้อมูลบริษัทยากำหนดว่าห้ามใช้เกิน 2 กล่องต่อเดือน เนื่องจากอาจทำให้เสียชีวิตจากการตกเลือด สาเหตุจากการตั้งครรภ์นอกมดลูกได้ แต่จากการเก็บข้อมูลศึกษาย้อนหลังพบว่าในสตรีที่ได้รับยาคุมกำเนิดฉุกเฉินเกินกว่า "3 ครั้ง ตลอดชีวิต" จะมีอัตราเสี่ยงในการเกิดมะเร็งต่ออวัยวะต่าง ๆมากกว่าสตรีที่ได้รับประทานยาคุมกำเนิดปกติ หรือ ไม่เคยได้รับยาคุมกำเนิดมาก่อนมากกว่าหลายเท่า เช่น มะเร็งสมอง มะเร็งเต้านม มะเร็งมดลูก/รังไข่ หรือมะเร็งตับ เป็นต้น

ขอแนะนำเพิ่มเติม หากมีข้อสงสัยเกี่ยวกับการใช้ยา สามารถสอบถามจากเภสัชกรร้านยาได้ทันที ไม่ควรรอคำตอบจากทางหน้าเว็บ ซึ่งอาจช้าไม่ทันการ หรือไม่ตรงกับข้อมูลที่คุณสงสัย ทำให้เป็นอันตรายถึงแก่ชีวิตได้ หรือเสี่ยงต่อการตั้งครรภ์ได้

เภสัชกรประดิษฐ์ งามศิริผล

ขอแนะนำบทความดี ๆจากกองบรรณาธิการของเราที่

การคุมกำเนิด (Contraception) โดย แพทย์หญิง กีรติ ลีละพงศ์วัฒนา (สูตินรีแพทย์)