เรียน คุณ mint.angkana.3,

โดยทั่วไป ให้ยึดถึอปฏิบัติแบบนี้ครับ

1. ถ้าคลื่นไส้อาเจียน 30 นาทีหลังจากรับประทานยา ให้รับประทานยาเม็ดใหม่ทันที แต่หากเกินจากนั้น ไม่แนะนำให้รับประทาน เนื่องจากมียาบางส่วนถูกดูดซึมไปแล้ว การรับประทานยาจะทำให้ระดับยาในเลือดสูงเกินจนอาจเกิดอาการพิษจากยาเกินขนาดได้
2. หากเกิดอาการท้องเสียภายใน 2 ชั่วโมงหลังจากรับประทานยา ให้รับประทานยาใหม่ เนื่องจากตัวยาอาจถูกดูดซึมยังไม่เต็มที่ หรือยังดูดซึมไม่หมด แต่หากเกินช่วงเวลาดังกล่าว ร่างกายจะดูดซึมยาไปแล้ว ไม่จำเป็นต้องรับประทานยาเม็ดใหม่อีก

การรับประทานยาคุมกำเนิดฉุกเฉิน สามารถรับประทานได้ 2 แบบ คือ

1. รับประทานยา 1 เม็ด หลังจากมีเพศสัมพันธ์ไม่เกิน 72 ชั่วโมง และอีก 1 เม็ดหลังจากครั้งแรก 12 ชั่วโมง ซึ่งวิธีนี้ จะช่วยลดอาการคลื่นไส้ อาเจียนได้ แต่วิธีนี้มักจะเกิดการลืมรับประทานยา จนเสี่ยงต่อการตั้งครรภ์ได้
2. รับประทานยา 2 เม็ดทันที หลังจากมีเพศสัมพันธ์ไม่เกิน 72 ชั่วโมง วิธีนี้ได้ผลค่อนข้างดี แต่อาจเสี่ยงต่อการคลื่นไส้ อาเจียนมากขึ้น วิธีนี้อาจรับประทานยาต้านอาการคลื่นไส้ อาเจียน 1 ชั่วโมงก่อนหน้าการรับประทานยาคุมกำเนิดฉุกเฉินครับ

ยาคุมกำเนิดฉุกเฉินมีข้อบ่งใช้ทางการแพทย์ จะเป็นการใช้เมื่อวิธียาคุมกำเนิดปกติไม่สามารถใช้ได้ คือ ถูกข่มขืน หรือ ถุงยางอนามัยรั่ว แตก หลังจากมีเพศสัมพันธ์

เนื่องจากยาคุมกำเนิดฉุกเฉินมีปริมาณฮอร์โมนสูงกว่าแบบปกติมาก เพื่อให้เมือกบริเวณปากมดลูกข้นเหนียวจนอสุจิผ่านเข้าไปได้ยาก หรือ ท่อนำไข่บีบตัวช้าลง จนลดความเสี่ยงที่ไข่จะมาผสมกับอสุจิ หรือ เยื่อบุโพรงมดลูกไม่เหมาะสมที่ตัวอ่อนจะมาฝังตัว แต่ข้อเสีย คือ ไม่ควรรับประทานยาเกินกว่า 2 ครั้ง ต่อเดือน เนื่องจากอาจทำให้เกิดประจำเดือนมาผิดปกติ (ไม่มา หรือมาช้า หรือมาน้อยกว่าปกติ) หรือถ้ารุนแรงอาจเกิดภาวะตั้งครรภ์นอกมดลูก แต่จากข้อมูลการศึกษาวิจัยระยะยาว พบว่าผู้หญิงที่ได้รับยาคุมกำเนิดฉุกเฉินมากเกินกว่า 3 ครั้ง "ตลอดชีวิต" จะมีอัตราเสี่ยงในการเกิดมะเร็งต่ออวัยวะต่าง ๆสูงกว่าหลายเท่ามากกว่าสตรที่ได้รับยาคุมกำเนิดทั่วไปหรือไม่เคยได้รับยาคุมกำเนิดฉุกเฉินมาก่อน ทั้งมะเร็งเต้านม มะเร็งมดลูก หรือมะเร็งรังไข่ หรือไม่สามารถตั้งครรภ์ได้เหมือนผู้หญิงทั่วไป

จากข้อมูลอายุของคุณ อายุยังน้อย ควรใช้วิธีการสวมถุงยางอนามัยจะดีกว่าครับ เพื่อประโยชน์ นอกจากการคุมกำเนิด ยังช่วยป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ ทั้งกามโรค หนองใน ซิฟิลิส ตับอักเสบ บี/ซี เอดส์ ยังช่วยป้องกันการติดต่อไวรัส HPV ซึ่งเป็นไวรัสที่ติดต่อจากอวัยวะเพศชาย ทำให้เสี่ยงต่อการเกิดมะเร็งปากมดลูก ฝ่ายชายก็จะลดการเกิดหูด หูดหงอนไก่ได้อีกด้วย

คุณจะได้ไม่ต้องเสี่ยงกับการได้รับฮอร์โมนมากเกินความจำเป็น อย่าลืมนะครับ ถ้าจะกิน "สไปรท์" อย่าลืมต้องใส่ถูงนะครับ คุณยังมีเวลาเลือกอีกมาก อย่าปล่อยให้ผู้ชายหลายคนมาผ่านคุณโดยไม่มีสิทธิ์เลือก
เภสัชกรประดิษฐ์ งามศิริผล

แนะนำบทความดี ๆจากกองบรรณาธิการของเรา

• ยาคุมกำเนิดฉุกเฉิน (Emergency contraceptive pill) โดย รศ.ดร.นพ.บัณฑิต ชุมวรฐายี
• ยาคุมฉุกเฉิน หลังเพลิดเพลินจนลืมตัว โดย ดร.วิทยา มานะวาณิชเจริญ