ลักษณะของผิวหน้าที่แห้งลอกขรุขระ ( ใบหน้าขรุขระนั้นเกิดจากผิวหน้าเกิดการระคายเคือง ลอกเป็นสะเก็ดเล็กๆที่มองไม่เห็นด้วยตาเปล่า แต่สะเก็ดเหล่านี้ยังไม่หลุดลอกออก จึงทำให้ผิวสัมผัสของใบหน้าขรุขระ )หลังใช้ยารักษาสิวเกิดจากผลข้างเคียงของตัวยาที่ใช้ที่ทำให้เกิดความระคายเคืองบนใบหน้าหรือเรียกว่า contact dermatitis ค่ะ ในกรณีของน้องน่าจะเกิดจากตัวยา 5%BP( benzoyl peroxide ) ซึ่งมีฤทธิในการฆ่าเชื้อและลายลายสิวที่อุดตัน อาการระคายเคืองนี้เป็นผลข้างเคียงที่เกิดขึ้นได้แก้ไขโดยการปรับการใช้ยาให้เหมาะสมกับสภาพผิวของเราค่ะ
ทางทีดีควรพบคุณหมอผิวหนังเพื่อประเมินความรุนแรงของอาการระคายเคืองและปรับการใช้ยาค่ะ เพราะการรักษาขึ้นอยู่กับการประเมินความรุนแรงของอาการ แต่หลักการดูแลในเคสที่เป็นไม่มากนักเป็นดังนี้ค่ะ.

1. หยุดทา BP ก่อนจนกว่าผิวหน้าจะหายระคายเคืองโดยปกติประมาณสองสัปดาห์ค่ะ
2. ทา moisturizer เพื่อลดอาการผิวแห้งและระคายเคืองแนะนำเป็น moisturizer ที่ไม่มีน้ำหอม และไม่มีสารที่ทำให้เกิดการระคายเคือง เนื่องจากผิวหน้าขณะนี้ง่ายต่อการกระตุ้นให้เกิดการระคายเคืองเป็นทุนเดิมอยู่แล้ว
3. หลีกเลี่ยงแสงแดด โดยเฉพาะในรายที่ผิวมีการอักเสบแดงมากเพราะอาจทำให้เกิดรอยดำบนผิวหน้าหลังการอักเสบของผิว
4. ในรายที่ระคายเคืองหรือคันมากอาจต้องใช้ยาทาในกลุ่มของสเตียรอยความเข้มข้นต่ำด้วย แต่การใช้ยาทาที่เป็นสเตียรอย์นี้แนะนำให้คุณหมอเป็นผู้จ่ายยาให้ค่ะเนื่องจากเป็นยาที่มีผลข้างเคียงด้วยเช่นกัน จึงควรใช้เฉพาะเมื่อจะเป็นและใช้อย่างถูกวิธี

หลังผิวหน้ากลับสู่ภาวะปกติหายระคายเคืองแล้วเมื่อต้องกลับมาใช้ BP อีกครั้งอาจต้องปรับความเข้มข้นลงค่ะ ความเข้มข้นรองลงมาคือ 2.5%BP เนื่องจาก benzoyl peroxide เป็นยาที่ทำให้เกิดการระคายเคืองได้ในระยะแรกที่เริ่มใช้จึงควรสัมผัสยาจากน้อยไปมากเช่น เริ่มจากการทาทิ้งไว้ห้านาทีแล้วล้างออกในตอนเย็น ต่อมาเมื่อไม่มีปัญหาหน้าลอกระคายเคืองก็เพิ่มเป็นเช้าเย็น และอาจเพิ่มเวลาในการสัมผัสยามากขึ้นเป็นสิบนาทีแล้วล้างออกแบบค่อยเป็นค่อยไป หากทาทิ้งไว้แล้วเริ่มมีอาการแสบยิบๆที่ใบหน้าก็ให้ล้างออก เพราะเป็นลักษณะบอกว่าเริ่มระคายเคือง การทายาให้เว้นบริเวณผิวที่บอบบางระคายเคืองได้ง่ายเช่น รอบตามุมปากซอกจมูก บริเวณที่มีแผลหรือรอยถลอกเช่นแผลจากการโกนหนวดเพราะจะเกิดอาการแดงระคายเคือง ทายาเฉพาะบริเวณสิว ผิวหน้าของแต่ละคนนั้นมีความแตกต่างกันในรายละเอียดการใช้ยาที่เหมาะสมในแต่ละคนจึงมีความแต่ต่างเฉพาะตัวต้องใช้การสังเกตุการเปลี่ยนแปลงของผิวหลังการใช้ยาร่วมด้วยค่ะ

พญ.ชลธิรศน์ ศรีเกษตรสรากุล

ขอบคุณคุณหมอมากค่ะ แต่ว่า bp gel ที่หนูทาส่วนใหญ่จะทาที่หน้าผากมากกว่าค่ะ ตรงแก้มนี่ทาน้อยมาก ช่วง 3-4 วันนี้ไม่ได้ทาเลยค่ะ ไม่ทราบว่าถ้าหยุดใช้แล้วจะช่วยลดการแห้งได้รึเปล่าคะ

ข้อสัณนิษฐานเรื่องสาเหตุว่าทำไมทา BP ที่หน้าผากแต่กลับลอกที่บริเวณอื่นของในหน้า

1. BP ที่ติดอยู่ที่มือ ถูกป้ายไปที่บริเวณอื่นของใบหน้าต่อจากการที่เราทาหน้าผากแล้วทายาอื่นต่อโดยที่ไม่ได้ล้างมือค่ะ
2. สาเหตุของอาการลอกที่แก้มไม่ได้มาจาก BP ค่ะแต่มาจากผลิตภัณฑ์ตัวอื่น ถ้าแบบนั้นก็ต้องหยุดทุกอย่างค่ะ เหลือใช้แค่ ครีมกันแดด moisturizer สบู่ล้างหน้าแบบอ่อน ถ้าไม่ได้แต่งหน้าด้วยรองพื้นหรือแป้งผสมรองพื้นก็ไม่จำเป็นต้องใช้ผลิตภัณฑ์เช็ดหน้าเพิ่มค่ะ พอผิวหน้าดีขึ้นกลับเป็นปกติแล้วลองเริ่มใช้ทีละตัวดูว่าตัวไหนเป็นสาเหตุของปัญหา จะได้เลือกหยุดใช้ถูกตัว แต่การสังเกตุนี้จะกินเวลาสักหน่อย ลองสังเกตุดูนะคะว่ากรณีของน้องเป็นแบบไหน หรือนำผลิตภัณฑ์และยาที่ใช้อยู่ทั้งหมดไปให้คุณหมอผิวหนังช่วยให้คำแนะนำให้เพราะต้องดูประกอบกับสภาพผิวด้วยค่ะ จากรูปถ่ายอาจให้ข้อมูลได้ไม่ครบถ้วนในการตัดสินใจแนวทางการดูแลถ้าเป็นกรณีแรกหยุด BP ก็พอค่ะ แต่ถ้าเป็นกรณีที่สองต้องหยุดทั้งหมดใช้เท่าที่จำเป็นก่อน

พญ.ชลธิรศน์ ศรีเกษตรสรากุล

ขอสอบถามหน่อยนะครับ พอดีผมเป็นคนที่หน้ามันมาก มีไขมันที่จมูก และเป็นสิวอุดตัน ผมกิน ยาแอคโนติน10 แต่หน้าไม่หายมัน กินมาได้ประมาณ5วันแล้วครับ เกิดจากอะไรหรอครับ ช่วยตอบหน่อยนะครับ