เลือดเป็นของเหลวประกอบด้วยเม็ดเลือดล่องลอยอยู่ในน้ำเหลืองหรือพลาสมาเลือดมีสีแดงเพราะมีปริมาณเม็ดเลือดแดงเป็นองค์ประกอบจำนวนมากเลือดไหลเวียนอยู่ทั่วร่างกายทำหน้าที่ตัวกลางติดต่อระหว่างเซลล์ของร่างกายขนส่งออกซิเจนและอาหารไปยังส่วนต่างๆของร่างกายและนำคาร์บอนไดออกไซค์ไปขับออกทางปอดและนำของเสียต่างๆเพื่อขับออกทางไตนอกจากนี้เลือดยังเป็นระบบป้องกันด้วยระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายและช่วยในการควบคุมอุณหภูมิของร่างกายอีกด้วย

การตรวจความสมบูรณ์ของเม็ดเลือด(complete blood count, CBC) เป็นการตรวจปริมาณและลักษณะของเม็ดเลือดทั้งสามชนิดได้แก่เม็ดเลือดแดงเม็ดเลือดขาวและเกล็ดเลือดโดยเป็นการตรวจพื้นฐานทั้งเพื่อการตรวจร่างกายประจำปีและการตรวจเพื่อดูแลรักษาผู้ป่วย

การตรวจเม็ดเลือดแดง

1.ระดับฮีโมโกลบิน(hemoglobin) เป็นการตรวจความเข้มข้นของระดับฮีโมโกลบินในเลือดเนื่องจากสารฮีโมโกลินอยู่ในเม็ดเลือดแดงทำให้ระดับฮีโมโกลบินสัมพันธ์กันโดยตรงกับปริมาณเม็ดเลือดแดงในเลือดและปริมาตรเม็ดเลือดแดงอัดแน่น(hematocrit)เพศชายจะมีระดับฮีโมโกลบินสูงกว่าเพศหญิง

- ระดับฮีโมโกลบินที่ลดลงแสดงถึงภาวะโลหิตจางซึ่งเกิดได้หลายสาเหตุเช่นจากการเสียเลือดการขาดสารอาหารโดยเฉพาะธาตุเหล็กหรือวิตามินบี12 และโฟเลทโรคเลือดทางพันธุกรรมเช่นธัลลัสซีเมียรวมถึงโรคของไขกระดูกทำให้ผลิตเม็ดเลือดแดงได้ลดลงดังนั้นหากพบระดับฮีโมโกลบินที่ลดลงควรปรึกษาแพทย์เพื่อสืบค้นสาเหตุและให้การรักษาอย่างเหมาะสมตามสาเหตุการให้เลือดเป็นเพียงการแก้ไข้ภาวะโลหิตจางชั่วคราวในรายที่มีภาวะโลหิตจางรุนแรงเท่านั้นไม่ได้รักษาสาเหตุของภาวะโลหิตจางจึงควรสืบค้นหาสาเหตุเพื่อแก้ไขให้หายจากภาวะโลหิตจาง

- ส่วนระดับฮีโมโกลบินสูงพบได้ในภาวะขาดสารน้ำในร่างกายหรือโรคเลือดข้นจากการขาดออกซิเจนเรื้อรังหรือไขกระดูกทำงานผิดปกติก็ได้

2.ปริมาตรเม็ดเลือดแดงอัดแน่น(hematocrit) เป็นการตรวจปริมาตรของเซลล์เม็ดเลือดแดงในเลือดซึ่งมีความสัมพันธ์โดยตรงกับจำนวนเม็ดเลือดแดงในเลือดและระดับฮีโมโกลบินสาเหตุที่ทำให้ระดับต่ำหรือสูงขึ้นมีสาเหตุเช่นเดียวกับปริมาณฮีโมโกลบินที่ผิดปกติไปดังที่กล่าวข้างต้น

3.ปริมาณเม็ดเลือดแดง(red blood cell)เป็นปริมาณเม็ดเลือดแดงในเลือดเป็นค่าที่ตรวจนับได้โดยตรงจากเครื่องตรวจเลือดอัตโนมัติมีความสัมพันธ์โดยตรงกับระดับฮีโมโกลบินและปริมาตรเม็ดเลือดแดงอัดแน่นสาเหตุที่ทำให้ระดับต่ำหรือสูงขึ้นมีสาเหตุเช่นเดียวกับปริมาณฮีโมโกลบินที่ผิดปกติไปดังที่กล่าวข้างต้น

4.ดัชนีเม็ดเลือดแดงเป็นการตรวจขนาดและปริมาณของฮีโมโกลบินในเม็ดเลือดแดงซึ่งเป็นค่าที่ตรวจได้จากเครื่องตรวจเลือดอัตโนมัติมีความซับซ้อนในการแปลผลไม่แนะนำให้อ่านค่าด้วยตนเองหากพบความผิดปกติควรปรึกษาแพทย์ได้แก่

- ปริมาตรของเม็ดเลือดแดง(mean corpuscular volume) เป็นปริมาตรหรือขนาดของเม็ดเลือดแดงสาเหตุที่พบบ่อยที่ทำให้เม็ดเลือดแดงมีปริมาตรลดลงได้แก่ภาวะโลหิตจางจากการขาดธาตุเหล็กและโรคโลหิตจางธัลลัสซีเมียส่วนสาเหตุที่พบบ่อยที่ทำให้เม็ดเลือดแดงมีปริมาตรสูงขึ้นได้แก่ภาวะขาดวิตามินบี12 หรือโฟเลท

- ปริมาณฮีโมโกลิบินในเม็ดเลือดแดง(mean corpuscular hemoglobin)เป็นปริมาณของฮีโมโกลบินในเม็ดเลือดแดงแต่ละเซลล์ซึ่งมีความสัมพันธ์โดยตรงกับปริมาตรของเม็ดเลือดแดงทำให้ค่าที่เปลี่ยนแปลงขึ้นลงมีสาเหตุเช่นเดียวกัน

- ความเข้นข้นของฮีโมโกลบินในเม็ดเลือดแดง(mean corpuscular hemoglobin concentration)เป็นความเข้มข้นของฮีโมโกลบินในเม็ดเลือดแดงแต่ละเซลล์ค่าที่ต่ำลงสัมพันธ์กับระดับฮีโมโกลบินและขนาดของเม็ดเลือดแดงที่ต่ำลงจึงมีสาเหตุเช่นเดียวกันส่วนค่าที่สูงขึ้นพบได้เมื่อปริมาตรของเม็ดเลือดแดงเช่นภาวะที่เม็ดเลือดแดงเสียรูปโดนัทกลายเป็นลักษณะกลมแทนเช่นภาวะโลหิตาจางจากภูมิต้านทานตนเองเป็นต้น