ปวดศีรษะ หรือปวดหัว เป็นอาการไม่ใช่โรคเป็นอาการที่พบบ่อยมากทั้งในเด็กและในผู้ใหญ่ โดย 2 ใน 3 ของเด็กทั้งหมด และ 9 ใน 10 ของผู้ใหญ่ทั้งหมด เคยมีอาการปวดศีรษะ ผู้หญิงและผู้ชายมีโอกาสเกิดอาการนี้ได้เท่าๆกัน

• อาการปวดศีรษะปฐมภูมิ (Primary headache) คือ อาการปวดศีรษะซึ่งเกิดขึ้นเองโดยไม่ได้เกิดจากโรค ซึ่งสาเหตุที่แท้จริงของอาการปวดศีรษะปฐมภูมิยังไม่แน่ชัด แต่เชื่อว่าเกิดจากกระบวนการที่เกี่ยวพันกันระหว่างหลอดเลือดในส่วนของศีรษะและเส้นประสาทสมอง (Cranial nerve) รวมทั้งสารสื่อประสาทในสมอง ส่งผลให้เกิดอาการปวดศีรษะขึ้น อาการปวดศีรษะในกลุ่มนี้เช่น โรคปวดศีรษะไมเกรน (Migraine), โรคปวดศีรษะจากเครียด (Tension-type headache ซึ่งอาการเช่น การปวดศีรษะทั้งสองข้าง โดยอาการปวดมักไม่รุนแรง เป็นอา การปวดศีรษะที่พบบ่อยที่สุดถึงประมาณ 90% ของการปวดศีรษะทั้งหมด เพราะเป็นอาการปวดศีรษะที่สัมพันธ์กับการใช้ชีวิตประจำวันเช่น จากนอนไม่หลับ หิว เครียด ใช้สายตา ขาดน้ำ หรือ อดกาแฟ ทั้งนี้จัดเป็นอาการปวดศีรษะที่รุนแรงน้อยถึงรุนแรงปานกลาง) และปวดศีรษะคลัสเตอร์ (Cluster headache ซึ่งอาการเช่น ปวดศีรษะด้านเดียวร่วมกับปวดตา ตาแดง น้ำตาไหล และคัดจมูก มักเป็นอาการปวดรุนแรง แต่เป็นโรคพบได้น้อยประมาณ 0.1% ของอาการปวดศีรษะในผู้ใหญ่)
• อาการปวดศีรษะทุติยภูมิ (Secondary headache) ได้แก่ อาการปวดศีรษะที่มีสาเหตุจากโรคต่างๆ เป็นอาการปวดศีรษะที่พบได้บ่อย เป็นอาการปวดศีรษะที่รุนแรงปานกลางถึงรุน แรงมาก โดยความรุนแรงของอาการขึ้นกับสาเหตุเช่น ปวดศีรษะจากการติดเชื้อทั้งจากภาย นอกและภายในสมอง ปวดศีรษะจากมีไข้ ปวดศีรษะจากหลอดเลือดบริเวณศีรษะอักเสบ ปวดศีรษะจากดื่มสุรา ปวดศีรษะจากความดันในสมองสูงเช่น ในโรคหลอดเลือดสมอง (Stroke) โรคเนื้องอกสมอง และโรคมะเร็งสมอง ปวดศีรษะจากสายตาผิดปกติเช่น สายตาสั้น ปวดศีรษะจากโรคต้อหิน ปวดศีรษะจากโรคทางจิตเวช และปวดศีรษะจากอุบัติเหตุต่อศีรษะและสมอง
• อาการปวดศีรษะจากเส้นประสาทสมองและอื่นๆ (Cranial neuralgias, central and primary facial pain and other headaches) เช่น อาการปวดศีรษะที่เกิดจากประสาทสมองเส้นที่ 5 ที่กำกับดูแลใบหน้า (Trigeminal neuralgia หรือ โรคปวดเส้นประสาทใบหน้า)ที่มักเป็นอาการปวดศีรษะปานกลางเรื้อรัง และมีการปวดใบหน้าร่วมกับอาการปวดศีรษะด้วย ส่วนใหญ่มักเกิดด้านเดียว แต่ประมาณ 10% พบเกิดทั้งสองข้าง ทั้งนี้เกิดได้จากหลายสาเหตุ แต่ที่พบบ่อยคือ จากมีหลอดเลือดกดทับประสาทเส้นนี้

หากมีอาการปวดศีรษะ จึงแนะนำให้พบแพทย์ให้แพทย์ได้วินิจฉัยโรคและรักษาให้อย่างถูกต้องนะคะ