ในผู้สูงอายุ โดยเฉพาะอายุ 75-80 ปีขึ้นไป จะมีอาการลำไส้แปรปรวนได้ง่าย คือ เดี๋ยวท้องเสีย เดี๋ยวท้องผูก เป็นธรรมชาติของคนในวัยนี้ ทั้งท้องผูกและท้องเสีย เป็นเหตุให้ปวดท้องได้เสมอ

อาการท้องผูกของคุณย่า อาจเกิดจาก

• ดื่มน้ำน้อย
• ไม่ค่อยได้เคลื่อนไหว
• กินอาหารกากใยอาหารน้อย (ขาดผัก และผลไม้ ชนิดมีกากใยสูง ถ้ามีปัญหาในการกิน ใช้วิธีปั่นโดยไม่ต้องแยกกากให้ท่านดื่มบ่อยๆก็ได้ คุณปั่นเก็บไว้ได้ 12 ชั่วโมงในตู้เย็น แล้วค่อยๆแบ่งให้ท่านดื่ม ใช้ผลไม้หลายๆชนิดผสมกันก็ได้คะ ดูว่าท่านกินอะไรแล้วช่วยให้อุจจาระได้คล่องขึ้น คุณก็ปรับไปตามนั้น แต่ทั้งนี้ในผู้สูงอายุ จำเป็นต้องค่อยๆปรับทั้งประเภทและปริมาณ และต้องสังเกตอาการคุณยาทุกครั้งที่มีการปรับ)
• จากโรคเบาหวาน (โรคเบาหวานจะมีผลให้เกิดปลายประสาทอักเสบรวมทั้งของกระเพาะอาหารและลำไส้ จึงส่งผลถึงปัญหาในการขับถ่าย)
• และ/หรือผลข้างเคียงจากยาที่คุณย่ากินอยู่

ในผู้สูงวัยมากๆ อาการท้องผูกจะรุนแรง เพราะผนังลำไส้ ทวารหนัก หย่อนยาน การขับถ่ายจึงยากขึ้น ส่งผลให้เกิดมีการอุดตันของลำไส้จากก้อนอุจจาระได้ คุณย่าจึงปวดถ่ายตลอดเวลา จึงส่งผลให้อยากเข้าห้องน้ำตลอดเวลาคะ

คำแนะนำ: คุณลองสังเกตดูว่า อาการท้องผูกของท่านเข้าข่ายกรณีใด แล้วดูแลคุณยาไปตามกรณี รวมทั้งควบคุมโรคเบาหวานให้ได้ด้วย

แต่ถ้าท่านมีอาการมาก ควรนำท่านไปโรงพยาบาลเดิมคะ แล้วควรต้องสอบถามแพทย์ พยาบาลว่า

• คุณสามารถล้วงก้นคุณย่าเพื่อเอาอุจจาระออกเองได้ไหม
• มีวิธีการทำอย่างไร
• ควรทำเมื่อใด
• ทำได้บ่อยขนาดไหน
• และเมื่อไหร่ถึงควรนำคุณย่ามาโรงพยาบาล (จดคำถามไว้เลย เมื่อพบแพทย์ พยาบาลจะได้ถามได้ครบถ้วน รวดเร็ว) ซึ่งวิธีล้วงก้นเอาอุจจาระออกนี้ ทุกคนที่ดูแลผู้สูงอายุ ต้องเรียนรู้และทำให้เป็นทุกคนคะ

ส่วนในเรื่องของยาที่คุณย่ากินอยู่ ถ้าคุณอยากทราบถึงผลข้างเคียง ก็บอกชื่อยามา จะส่งคำถามให้คุณเภสัชกรตอบให้ หรือคุณเข้าไปโพสถามเองใน “ห้องยา” โดยตรงก็ได้คะ

พญ. พวงทอง ไกรพิบูลย์