รอยช้ำเขียวหรือจ้ำเลือดหรือที่คนสูงอายุอาจเรียกว่าพรายย้ำนั้น เป็นอาการแสดงที่พบได้บ่อยๆ มีสาเหตุได้หลายอย่างคือ

1. เกิดจากการกระทบกระแทก บางครั้งอาจไม่รู้สึกตัวว่ามีการกระแทก รอยช้ำเหล่านี้มักเป็นในที่ที่เสี่ยงต่อการกระทบกระแทกได้มากเช่น บริเวณขา รอยช้ำที่ถูกกระทบกระแทกจะค่อยๆหายไปใช้เวลาประมาณ 1 สัปดาห์ ไม่ควรพบหลายแห่งในเวลาเดียวกันในผู้ใหญ่ซึ่งโอกาสถูกกระทบกระแทกน้อยกว่าเด็ก

2. รอยช้ำเขียวที่เกิดจากความผิดปกติของระบบการแข็งตัวของเลือด การแข็งตัวของเลือดในร่างกายจะปกติต้องมีสิ่งเหล่านี้ปกติคือ หลอดเลือด เกล็ดเลือด สารที่เป็นปัจจัยในการแข็งตัวของเลือด และเนื้อเยื่อรอบหลอดเลือดต้องแข็งแรงพอด้วย อาการที่มีเลือดออกจะเป็นข้อมูลสำคัญเบื้องต้นว่าสาเหตุที่มีจ้ำเขียวหรือเลือดออกเกิดจากอะไร ถ้าเป็นจ้ำเขียวตื้นๆ อยู่ที่ผิวหนังมักเกิดจากความผิดปกติของหลอดเลือดและเกล็ดเลือด ซึ่งจะพบความผิดปกติของเกล็ดเลือดมากกว่า ส่วนความผิดปกติของสารที่ช่วยให้เลือดแข็งตัวนั้น ลักษณะที่เลือดออกมักจะเป็นในส่วนของข้อและกล้ามเนื้อ
ดังนั้นกรณีเลือดออกของคุณจึงไม่น่าเกิดจากความผิดปกติของสารที่เป็นปัจจัยการแข็งตัวของเลือด รอยช้ำเขียวที่เกิดจากความผิดปกติของเกล็ดเลือด มีทั้งเกิดจากเกล็ดเลือดต่ำและเกล็ดเลือดไม่ต่ำแต่มีการทำงานของเกล็ดเลือดผิดปกติ
ในกลุ่มที่เกล็ดเลือดต่ำ มักพบอาการที่เป็นจุดเลือดออกคล้ายยุงกัดแต่เวลากดแล้วไม่จางหายไปเหมือนยุงกัดและอาจมีจ้ำเล็กๆร่วมด้วย เมื่อเจาะเลือดตรวจจะพบว่ามีเกล็ดเลือดต่ำ ช่วยในการวินิจฉัย ซึ่งต้องไปหาสาเหตุของเกล็ดเลือดต่ำต่อ ซึ่งมีสาเหตุได้มากมาย

ในกลุ่มที่มีจ้ำเลือดที่เกิดจากการทำงานของเกล็ดเลือดผิดปกติ มีทั้งชนิดที่เป็นตั้งแต่กำเนิดคือมีอาการเป็นมาเรื่อยๆ ตั้งแต่เล็ก หรืออาจเป็นเกล็ดเลือดผิดปกติที่เกิดภายหลัง กลุ่มนี้สามารถตรวจดูลักษณะของเกล็ดเลือดได้ว่าผิดปกติหรือไม่ กลุ่มที่ไม่ใช่ความผิดปกติแต่กำเนิดมักจะหายเอง อาจจะใช้เวลา 2 เดือนหรืออาจนานเป็น 6 เดือนหรือนานถึง 2 ปีจึงจะหาย แต่ส่วนใหญ่โรคที่มีการทำงานของเกล็ดเลือดผิดปกติมักพบในเด็ก เนื่องจากคุณเป็นบ่อยและเป็นๆหายๆ ก็ต้องนึกถึงโรคนี้ไว้ด้วย อย่างไรก็ตามโรคนี้ไม่มีอันตรายมากนัก ยกเว้นมีเลือดออกในอวัยวะสำคัญซึ่งพบน้อย

3. หากตรวจเลือดแล้วไม่พบความผิดปกติ จ้ำเลือดหรือพรายย้ำอาจเกิดในผู้หญิงที่มีการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนก็ได้เนื่องจากการเพิ่มขึ้นหรือลดลงของฮอร์โมนเพศ มีผลต่อเซลล์ที่ล้อมรอบหลอดเลือดที่ทำให้หลอดเลือดมีเลือดออกง่ายหรือยาก บางคนอาจมีจ้ำเลือดบ่อยช่วงที่มีประจำเดือน

ดังนั้นหมอจึงแนะนำให้คุณไปตรวจเลือดว่ามีความผิดปกติหรือไม่ด้วยปัจจัยใดก่อน หากไม่มีความผิดปกติที่กล่าวมาในเรื่องที่เกี่ยวข้องกับการแข็งตัวของเลือด ก็ไม่น่ามีปัญหาที่น่าวิตก

ศาสตราจารย์แพทย์หญิงอรุณี เจตศรีสุภาพ