อาการของคุณแม่ที่มีอาการปวดศีรษะหรือเวียนศีรษะ เหนื่อยง่ายและอ่อนเพลีย เป็นอาการแสดงของภาวะโลหิตจาง ซึ่งต้องหาสาเหตุว่าเกิดจากการสร้างเม็ดเลือดแดงได้น้อย หรือเม็ดเลือดแดงแตกมาก หรือมีการเสียเลือดไปทางหนึ่งทางใด

การรักษาเริ่มต้นเมื่อการตรวจอย่างอื่นไม่ชัดเจนและในผู้สูงอายุ บางครั้งมีปัญหาเรื่องการรับประทานอาหารไม่เพียงพอ แพทย์อาจสงสัยภาวะขาดธาตุเหล็กซึ่งพบได้มากที่สุด แพทย์จะลองให้การรักษาด้วยการให้ยาธาตุเหล็ก ซึ่งการลองรักษานี้เป็นที่ยอมรับกันเป็นสากล ให้การรักษาโดยยาธาตุเหล็ก 4-6 สัปดาห์ แล้วติดตามเจาะเลือดดูว่าอาการซีดหรือภาวะโลหิตจางดีขึ้นหรือไม่ หากความเข้นข้นของเลือดคือ ฮีโมโกลบินขึ้นเกิน 1 ก./ดล.(ถ้าเทียบกับค่าฮีมาโตคริตประมาณ 3%). จะวินิจฉัยว่าขาดธาตุเหล็ก ซึ่งต้องให้ยาธาตุเหล็กต่อไปอีกจนครบ 3 เดือน

ตามที่คุณแม่ไปพบแพทย์แล้วแพทย์บอกว่าเลือดผิดปกติมีจํานวนน้อยกว่าคนทั่วไป 30% หมอคิดว่าคุณแม่ของคุณน่าจะเจาะเลือดตรวจ และมีค่าฮีมาโตคริต 30% (Hct 30%)จริงๆแล้วดูปริมาณความซีดก็ไม่ซีดมากนักแต่ความซีดอาจเกิดเร็วจนคุณแม่ปรับตัวไม่ได้และมีอาการค่อนข้างมาก

แต่ถ้าอ่านตามความหมายที่คุณเขียนมาว่าเลือดผิดปกติมีจํานวนน้อยกว่าคนทั่วไป 30 % (ซึ่งหมอไม่คุ้นกับการบอกผู้ป่วยแบบนี้) ความเข้มข้นของเลือดของคุณแม่คุณอยู่ที่ประมาณ 8 ก./ดล ( %Hct ประมาณ 20กว่า) ก็ดูว่าจะค่อนข้างซีด โดยปกติผู้หญิงจะมีความเข้มข้นของเลือดมากกว่า 12 ก./ดล.(ประมาณ Hct มากกว่า 36 %)

อาการคลื่นไส้อาเจียน ท้องผูกหรือท้องเสียเป็นอาการข้างเคียงที่พบได้บ่อยในผู้ที่รับประทานยาธาตุเหล็ก

การตรวจเลือดครั้งหลังเม็ดเลือดแดงเกาะกันเป็นก้อนต้องนึกถึงภาวะที่ร่างกายสร้างแอนติบอดีหรือภูมิคุ้มกัน ทําลายเม็ดเลือดแดงของตนเองคือ โรคโลหิตจางที่เรียก autoimmune hemolytic anemia (AIHA) ซึ่งเมื่อมีภาวะดังกล่าว จะต้องหาความผิดปกติที่เป็นสาเหตุนํามาสู่ AIHA ( เรียกว่าหา underlying disease) จากโรคต่างๆเช่น มะเร็งเม็ดเลือดขาว การติดเชื้อ หรือ โรค Systemic lupus erythematosus หรือ อื่นๆเป็นต้น คุณจึงต้องพาคุณแม่ไปโรงพยาบาล เพื่อหาสาเหตุเบื้องต้น เพื่อจะได้ให้การวินิจฉัยและรักษาต่อไป

ขออวยยพรให้คุณและคุณแม่โชคดีปราศจากโรคร้ายแรงค่ะ

ศ.พญ.อรุณีเจตศรีสุภาพ

ขอบคุณ. ครับ