เรียน คุณ Nunia,

ก่อนตอบคำถามของคุณ ขอให้ข้อมูลว่าการออกฤทธิ์ของยาคุมกำเนิดนั้น เป็นการออกฤทธิ์ชนิดเม็ดต่อเม็ด แผงต่อแผง ไม่ขึ้นกับระยะเวลาว่ารับประทานยามานานเท่าใด การลืมรับประทานยาเพียง 2-3 เม็ด ก็มีโอกาสที่จะตั้งครรภ์ได้ครับ

กลับมาที่คำถามของคุณ ตัวยาปฏิชีวนะ หรือยาฆ่าเชื้อแบคทีเรีย จะลดการดูดซึมของตัวยา โดยไม่ได้ขึ้นกับว่าห่างจากตัวยาคุมกำเนิดนานเท่าใด กลไกคือลดการดูดซึมกลับซ้ำจากทางเดินอาหาร เนื่องจากตัวยาปฏิชีวนะ โดยเฉพาะที่ออกฤทธิ์ฆ่าเชื้อในวงกว้าง (ฆ่าได้มาก และหลายสายพันธุ์) จะกำจัดเชื้อดีออกจากทางเดินอาหาร ร่างกายจึงมีปริมาณฮอร์โมนคุมกำเนิดลดลง

โอกาสที่จะตั้งครรภ์จะเพิ่มขึ้นจากเดิมที่เพียงน้อยกว่า 1 เปอร์เซ็นต์ เพิ่มขึ้นเป็น 8-15 เปอร์เซ็นต์
แต่ทั้งนี้ย่อมขึ้นกับแต่ละบุคคล และช่วงที่คุณเริีมรับประทานยา ก็เป็นช่วงที่อาจมีไข่ตกได้

ดังนั้น หากยาหมดแผงแล้ว ประจำเดือนยังคงไม่มาตามปกติ แนะนำว่าอาจใช้ชุดตรวจการตั้งครรภ์ เพื่อทดสอบก่อนเริ่มรับประทานยาคุมกำเนิดแผงต่อไป

ขอแนะนำเพิ่มเติม หากมีข้อสงสัยเร่งด่วนเกี่ยวกับการใช้ยา หรือเมื่อจำเป็นต้องซื้อยาหรือผลิตภัณฑ์เสริมอาหารใด ๆมาใช้ร่วมกัน ควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกร "ก่อน" ทุกครั้ง เนื่องจากอาจเกิดปฏิกิริยาระหว่างยา "ยาตีกัน" จนเสี่ยงต่อการตั้งครรภ์ หรือระดับยาที่ใช้รักษาไม่ได้ผล จนเกิดอันตรายต่อสุขภาพได้

เภสัชกรประดิษฐ์ งามศิริผล

ยาเม็ดคุมกำเนิด (Birth control pill)

แพทย์หญิง กีรติ ลีละพงศ์วัฒนา
สูตินรีแพทย์

ยาที่ลดประสิทธิภาพยาคุมกำเนิด (Common medications that reduce efficacy of birth control medications)
ภก. กรชัย ฉันทจิรธรรม