เรียน คุณ 8cdfd,

ก่อนตอบคำถามของคุณ ขอให้ข้อมูลเพิ่มเติมนะครับ ยาคุมกำเนิดประเภทฮอร์โมนรวมชนิดรับประทาน 21 เม็ดนั้น ออกฤทธิ์ในการคุมกำเนิดโดยการยับยั้งไม่ให้มีไข่ตก แผงต่อแผง เม็ดต่อเม็ด การรับประทานยาติดต่อกันมาเป็นเวลา 1 ปี ไม่มีผลในการคุมกำเนิดต่อเนื่องครับ การลืมรับประทานยาเพียง 2 เม็ด อัตราเสี่ยงในการตั้งครรภ์จะเท่ากับสตรีที่ไม่ได้รับประทานยาคุมกำเนิดมาก่อน

กลับมาที่ข้อมูลของคุณ ประจำเดือนล่าสุดมาวันที่ 15 แต่ไม่ได้แจ้งมาว่ายาเม็ดสุดท้ายหมดเมื่อใด ทั้งนี้หากเป็นชนิด 21 เม็ด เมื่อรับประทานยาหมด ให้เว้นยา 7 วัน ก่อนเริ่มรับประทานยาแผงใหม่ โดยที่ไม่ต้องสนใจว่าประจำเดือนมามากหรือน้อย จะหยุดแล้วหรือไม่ (ทั้งนี้ต้องมั่นใจว่าแผงก่อนหน้านั้น รับประทานยาได้อย่างถูกต้อง ไม่เคยลืมรับประทานยา) เช่น เมื่อยาแผงก่อนหน้าหมดวันที่ 13 พ.ค. เว้นยา 7 วัน ดังนั้นแผงต่อไปต้องเริ่มยาวันที่ 21 พ.ค. 2558 เพื่อให้มั่นใจว่าตัวยาออกฤทธิ์ยับยั้งไม่ให้มีไข่ตกได้อย่างต่อเนื่อง

การเริ่มต้นยาแผงใหม่ของคุณในวันที 8 มิ.ย. นั้น ต้องนับว่าเกินจากที่ให้ข้อมูลไปเท่าใด คือเกินจากวันที่ยาแผงก่อนหน้าหมดไปกี่วัน หากเลยกำหนดมามาก ย่อมส่งผลให้ฮอร์โมนเพศในรอบประจำเดือนถัดไปเปลี่ยนแปลง ล่าช้าไปได้ ดังนั้นช่วงนี้่ควรรอจนกว่าประจำเดือนจะมา ค่อยเริ่มรับประทานยาแผงใหม่ โดยให้ปฏิบัติเสมือนยาแผงแรก ให้รับประทานยาเม็ดแรกภายในวันแรกที่มีประจำเดือน เพื่อให้ตัวยาออกฤทธิ์ในการยับยั้งไม่ให้มีไข่ตกได้ตั้งแต่รับประทานยาเม็ดแรกครบ 24 ชั่วโมง

หากเกินจากวันที่ยาหมดเกิน 7 วัน แนะนำให้ใช้อุปกรณ์ตรวจการตั้งครรภ์ เพื่อให้เกิดความมั่นใจ ก่อนเริ่มรับประทานยาแผงใหม่ กรณีไม่มีการตั้งครรภ์ โดยในช่วง 7 วันแรกที่เริ่มรับประทานยา หากจำเป็นต้องมีเพศสัมพันธ์ ควรใช้ถุงยางอนามัยร่วมด้วย (ห้ามใช้วิธีการคุมกำเนิดด้วยฮอร์โมนเด็ดขาด มิฉะนั้นอาจต้านฤทธิ์กับยาคุมกำเนิดประเภทฮอร์โมนรวม 21 เม็ดได้)

ส่วนที่ประจำเดือนไม่มาตามปกติ เนื่องจากคุณรับประทานยาคุมกำเนิดไม่ตรงตามรอบวันที่ยาหมด ซึ่งอาจเสี่ยงต่อการตั้งครรภ์ หรือเป็นอันตรายถึงแก่ชีวิตได้ เนื่องจากการตั้งครรภ์นอกมดลูก

กรณีมีข้อสงสัยเร่งด่วนเกี่ยวกับการใช้ยา สามารถสอบถามจากเภสัชกรร้านยา "ก่อน" เริ่มต้นการใช้ยาได้ทันที ไม่ควรรอคำตอบจากทางหน้าเว็บ ซึ่งอาจช้าไม่ทันการ เสี่ยงต่อการเกิดอันตรายถึงแก่ชีวิตได้

เภสัชกรประดิษฐ์ งามศิริผล

ขอแนะนำบทความดี ๆจากกองบรรณาธิการของเราที่ ยาเม็ดคุมกำเนิด (Birth control pill) แพทย์หญิง กีรติ ลีละพงศ์วัฒนา สูตินรีแพทย์