เรียน คุณ moomoomoo,

การรับประทานยาคุมกำเนิดชนิดปกติ จะมีการออกฤทธิ์แบบแผงต่อแผง และเม็ดต่อเม็ด (ยกเว้นช่วงที่มีประจำเดือน ที่เว้นยา 7 วัน ที่ร่างกายไม่มีการสร้างไข่) ไม่ขึ้นกับระยะเวลารับประทานยาคุมกำเนิดมาก่อนหน้าเป็นเวลานานเท่าใด ร่างกายไม่มีการสะสมของฮอร์โมนจากยาคุมกำเนิด จะเห็นได้จากข้อห้ามการลืมรับประทานยา ที่หากลืมรับประทานยาเกิน 2 เม็ด จะมีอัตราเสี่ยงในการตั้งครรภ์เท่ากับสตรีที่ไม่ได้รับประทานยาคุมกำเนิดครับ การรับประทานยาคุมกำเนิดแผงแรก ควรรับประทานยาเม็ดแรก ภายในวันแรกที่มีประจำเดือน (หรือช้าที่สุด ไม่เกินวันที่ 5 ของการมีประจำเดือน) โดยตัวยาคุมกำเนิดจะออกฤทธิ์ยับยั้งไม่ให้มีไข่ตกได้ตั้งแต่รับประทานยาเม็ดแรกครบ 24 ชั่วโมง

ข้อควรระวังในการรับประทานยาคุมกำเนิด แฟนคุณน่าจะทราบดีแล้ว แต่ขอย้ำบางประการที่สำคัญ คือ

1. รับประทานยาอย่างถูกต้อง และสม่ำเสมอ เวลาคลาดเคลื่อน +/- ไม่เกิน 1 ชั่วโมง เพื่อป้องกันการลืมรับประทานยา และช่วยให้ระดับยาในเลือดสม่ำเสมอ ป้องกันการเกิดเลือดออกกะปริบกะปรอย เนื่องจากระดับยาไม่คงที่

2. รับประทานยา "ทุกชนิด" ด้วยน้ำเปล่าสะอาดเท่านั้น เนื่องจากเครื่องดื่มอื่น ๆเช่น ชา ชาเขียว กาแฟ นม โกโก้ น้ำเต้าหู้ น้ำอัดลม หรือน้ำแร่ อาจทำให้ตัวยาตกตะกอน ร่า่งกายจะไม่สามารถดูดซึมยาได้ ระดับยาในเลือดลดต่ำลงจนเสี่ยงต่อการตั้งครรภ์ได้ หรือน้ำผลไม้บางชนิด จะมีคุณสมบัติเร่งการทำงานของเอนไซม์ในตับที่ใช้ในการกำจัดยา จึงลดระดับของยาคุมกำเนิดจนอาจไม่สามารถยับยั้งไม่ให้มีไข่ตกได้ เช่น น้ำส้ม น้ำแอปเปิ้ล น้ำเกรปฟรุต น้ำแครนเบอร์รี ฯ

3. ไม่ซื้อยาหรือผลิตภัณฑ์เสริมอาหารใด ๆมาใช้ร่วมกัน โดยที่ยังไม่ได้ปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกร เนื่องจากอาจเกิดปฏิกิริยาระหว่างยา "ยาตีกัน" จนเสี่ยงต่อการตั้งครรภ์ หรือเสี่ยงต่อการรักษาไม่ได้ผล

ขอแนะนำเพิ่มเติม หากมีข้อสงสัยเร่งด่วนเกี่ยวกับการใช้ยา สามารถสอบถามได้จากเภสัชกรร้านยา เพื่อให้ข้อมูลต่าง ๆที่จำเป็น ต่อการให้คำแนะนำ และ "ก่อน" เริ่มต้นใช้ยา เพื่อให้เกิดประโยชน์จากยาสูงสุด และลดอันตรายจากการใช้ยาไม่ถูกต้อง จนเสี่ยงเป็นอันตรายต่อสุขภาพหรือชีวิตได้

เภสัชกรประดิษฐ์ งามศิริผล

ขอแนะนำบทความดี ๆจากกองบรรณาธิการของเราที่ ยาเม็ดคุมกำเนิด (Birth control pill) แพทย์หญิง กีรติ ลีละพงศ์วัฒนา สูตินรีแพทย์

แล้วต้องทานยาคุมแผงแรกไปกี่วันครับถึงพอจะปล่อยในได้

ขอบคุณครับ

Dear Khun moomoomoo,

จากข้อมูลที่ให้ไว้ข้างต้น คือ ถ้ารับประทานยาเม็ดแรก ภายในไม่เกินวันที่ 5 ของการมีประจำเดือน ยาคุมกำเนิดจะออกฤทธิ์ยับยั้งไม่ให้มีไข่ตกได้ตั้งแต่รับประทานยา "เม็ดแรก ครบ 24 ชั่วโมง" นะครับ

เภสัชกรประดิษฐ์ งามศิริผล