เรียน คุณ b5aa7,

ไม่ทราบวัตถุประสงค์ของการสอบถามครับ จะใช้ยาเอง หรือว่าสอบถามแทนผู้อื่น ขออนุญาตให้คำตอบข้อมูลยาคุมกำเนิดฉุกเฉินนะครับ

- ยาคุมกำเนิดฉุกเฉินประกอบด้วยตัวยา levonorgestrel 750 ไมโครกรัม/เม็ด ใน 1 กล่องประกอบด้วยตัวยา 2 เม็ด

- ข้อบ่งใช้ คือ เมื่อเกิดเหตุฉุกเฉินหรือจำเป็นเท่านั้น คือ เมื่อถูกข่มขืน หรือ เมื่อถุงยางอนามัยฉีกขาด

- วิธีการรับประทานยา : ต้องรับประทานยาภายใน 72 ชั่วโมงของการมีเพศสัมพันธ์ โดยรับประทานยาได้ 2 แบบ คือ

1. รับประทานยา 1 เม็ดทันที จากนั้นอีก 12 ชั่วโมง รับประทานยาอีก 1 เม็ด วิธีนี้มีข้อดี คือช่วยลดอาการคลื่นไส้ อาเจียนได้มาก แต่ข้อเสียคือ อาจลืมรับประทานยาเม็ดที่สอง วิธีนี้หากมีเพศสัมพันธ์ก่อนรับประทานยาเม็ดที่สอง ไม่จำเป็นต้องรับประทานยาเพิ่ม

2. รับประทานยาพร้อมกัน 2 เม็ดทันที วิธีนี้มีข้อดี คือ ตัดปัญหาเรื่องการลืมรับประทานยา แต่ข้อเสียคือจะมีอาการคลื่นไส้ อาเจียนได้ค่อนข้างมาก วิธีนี้หากจะมีเพศสัมพันธ์อีกภายหลังการรับประทานยา ต้องใช้วิธีทางกายภาพ เช่น การสวมถุงยางอนามัยเพื่อป้องกันการตั้งครรภ์แทน

- กลไกการคุมกำเนิด คือ

1. ทำให้มูกที่ปากมดลูกข้นเหนียว จนตัวอสุจิผ่านเข้าไปได้ยาก

2. ทำให้ท่อนำไข่ บีบตัวช้าลง ลดโอกาสที่ไข่กับตัวอสุจิจะมาผสมกัน

3. ทำให้เยื่อบุโพรงมดลูกหนาตัวมาก จนตัวอ่อน (หากมีการผสมระหว่างไข่กับอสุจิ) จะมาฝังตัวและเจริญเติบโตได้ยาก

- ข้อห้ามใช้ : ตั้งครรภ์หรือให้นมบุตร โรคตับและถุงน้ำดี

- อาการไม่พึงประสงค์จากการใช้ยา: คลื่นไส้ อาเจียน ปวดมวน แน่นท้อง เลือดออกกะปริบกะปรอยระหว่างเดือน

- ข้อจำกัดการใช้ยา:

- ไม่ควรใช้ยานี้แทนการคุมกำเนิดปกติ เนื่องจากมีโอกาสเสี่ยงในการตั้งครรภ์สูง ตั้งแต่ 8-25 เปอร์เซ็นต์ ทั้งนี้ขึ้นกับว่ามีเพศสัมพันธ์ในช่วงระยะมีไข่ตกหรือไม่ การทิ้งเวลานานหลังจากการมีเพศสัมพันธ์ (ยิ่งนาน ยิ่งมีโอกาสเสี่ยงสูง)

- ไม่ควรรับประทานยาเกิน 2 กล่องต่อเดือน เนื่องจากจะทำให้เกิดความเสี่ยงจากการเสียชีวิตจากการตกเลือดภายในช่องท้องจากการตั้งครรภ์นอกมดลูก

แต่จากการศึกษาวิจัย พบว่าสตรีที่ได้รับยาคุมกำเนิดฉุกเฉินมากเกินกว่า "3 ครั้ง ตลอดชีวิต" จะมีอัตราเสี่ยงในการเกิดมะเร็งต่อวัยวะต่าง ๆสูงกว่าสตรีที่ได้รับยาคุมกำเนิดปกติ หรือไม่เคยได้รับยาคุมกำเนิดมาก่อนมากกว่าหลายเท่า เช่น มะเร็งเต้านม มดลูกหรือรังไข่ หรือมะเร็งตับฯ

จากข้อมูลส่วนบุคคลของคุณ หากจำเป็นต้องมีเพศสัมพันธ์แนะนำให้ใช้วิธีการสวมถุงยางอนามัย เพื่อการคุมกำเนิด และยังช่วยป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ได้อีกด้วย เช่น หนองใน ซิฟิลิส แผลริมอ่อน พยาธิในช่องคลอด ไวรัสตับอักเสบบี หรือ ซี หรือเลวร้ายสุด คือ เอชไอวี หรือ เอดส์ ที่ี่ปัจจุบันยังไม่มีทางรักษา นอกจากนี้ยังช่วยป้องกันการติดเชื้อไวรัส HPV (Human Papilloma Virus) ซึ่งเป็นเชื้อที่กระตุ้นให้เกิดมะเร็งปากมดลูกในเพศหญิง และหูดหงอนไก่ หรือมะเร็งองคชาติในเพศชาย ยืดอก พกถุง ช่วยป้องกันทั้ง ลูกและโรคครับ

ขอแนะนำเพิ่มเติม หากมีข้อสงสัยเกี่ยวกับการใช้ยา สามารถสอบถามได้จากเภสัชกรร้านยาได้ทันที ไม่ควรรอคำตอบจากทางหน้าเว็บ ซึ่งอาจช้าไม่ทันการ เกิดอันตรายต่อชีวิตหรือเสี่ยงต่อการตั้งครรภ์ได้

เภสัชกรประดิษฐ์ งามศิริผล

แนะนำบทความดี ๆจากกองบรรณาธิการของเราครับ

การคุมกำเนิด (Contraception) โดย แพทย์หญิง กีรติ ลีละพงศ์วัฒนา สูตินรีแพทย์

ยาคุมฉุกเฉิน หลังเพลิดเพลินจนลืมตัว โดย ดร.วิทยา มานะวาณิชเจริญ