ผายลม (Flatus) คือ การปล่อยให้ลม (แก๊ส/Gas) ในทางเดินอาหารผ่านออกทางรูก้น ซึ่งเป็นธรรมชาติของทุกคน โดยลมหรือแก๊สที่ปล่อยออกมาเกิดจากแก๊สที่เกิดในกระบวนการย่อยอาหารของอวัยวะระบบทางเดินอาหารตั้งแต่กระเพาะอาหารจนถึงทวารหนัก นอกจากนั้นแบคทีเรียในลำไส้ใหญ่ยังสามารถผลิตแก๊สได้จากกากอาหาร ซึ่งแก๊สที่เกิดขึ้นในทางเดินอา หารนี้จะมีหลายชนิดเช่น Hydrogen sulfide และ Methane ซึ่งแก๊สเหล่านี้บางชนิดจะให้กลิ่น ทั้งนี้กลิ่นของผายลมจะขึ้นกับชนิดของแก๊สซึ่งเกิดจากประเภทของอาหารด้วย

ถ้าร่างกายสร้างแก๊สมากกว่าปกติซึ่งอาจเกิดจากประเภทอาหาร ปริมาณอาหาร หรือโรคต่างๆของระบบทางเดินอาหารเช่น การอักเสบหรือการขาดเอนไซม์ (Enzyme) บางชนิดในการย่อยอาหารเช่น ภาวะขาดหรือพร่องเอนไซม์แลคเตส จะส่งผลให้เกิดอาการท้องอืด/แน่นท้อง/ท้องเฟ้อ ปวดท้อง และผายลมบ่อย

แต่ถ้าเกิดการอุดตันของลำไส้จากสาเหตุต่างๆเช่น จากท้องผูกเรื้อรังหรือจากก้อนเนื้อในโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่ จะส่งผลให้ผู้ป่วยผายลมไม่ได้ ผู้ป่วยจะเกิดอาการปวดท้องมากโดย เฉพาะภายหลังกินอาหารและดื่มน้ำ/เครื่องดื่ม มักร่วมกับอาการอาเจียน เรียกว่ามีภาวะลำไส้อุดตัน ซึ่งการมีลำไส้อุดตันอาจส่งผลให้เกิดลำไส้แตกทะลุ ก่อให้เกิดภาวะเยื่อบุช่องท้องอักเสบติดเชื้อ ซึ่งอาจเป็นสาเหตุให้เสียชีวิต (ตาย) ได้

ดังนั้น เมื่อมีอาการปวดท้องร่วมกับไม่ผายลมและ/หรืออาเจียนควรต้องไปโรงพยาบาลฉุกเฉินเสมอ

ข้อดีของการตด ได้แก่

ช่วยลดอาการท้องอืด (Bloating)

ดีต่อสุขภาพของลำไส้ เพราะการกลั้นก๊าซไว้ในลำไส้นานอาจก่อให้เกิดปัญหาต่อลำไส้ได้

เป็นระบบสัญญาณเตือนเบื้องต้นที่ดี เช่น กรณีที่ตดมีกลิ่นรุนแรง ตดบ่อย และปวด สามารถใช้เตือนได้ว่ากำลังจะมีภาวะพร่องเอนไซม์ย่อยนม

กลิ่นตดมีประโยชน์ เพราะก๊าซไฮโดรเจนซัลไฟด์ที่แบคทีเรียย่อยอาหารในกระเพาะ หากมีปริมาณมากจะเป็นพิษ แต่ถ้ามีในปริมาณน้อยจะช่วยป้องกันเซลล์และต่อสู้กับอาการป่วยได้ เช่น โรคหลอดเลือดสมอง ภาวะหัวใจวาย

ช่วยปรับการกินอาหารให้อยู่ในภาวะสมดุล เพราะการกินอาหารที่ต่างกันทำให้เกิดก๊าซที่ต่างกัน หากไม่ค่อยตดก็หมายความว่า ร่างกายอาจจะต้องการไฟเบอร์มากขึ้น หรือหากกลิ่นตดรุนแรงมาก อาจจะเกิดจากการกินเนื้อแดงมากเกินไป เป็นการเตือนว่าคุณอาจจะต้องลดการกินเนื้อแดงลง

แสดงว่ามีสุขภาพดี เพราะมีแบคทีเรียที่ดีอยู่ในท้อง มีการย่อยที่ดี จึงทำให้ตด

ช่วยปลดปล่อย เพราะการมีก๊าซอยู่ในท้องสามารถทำให้อารมณ์เสีย (Grumpy) รู้สึกไม่สบาย ฉุนเฉียวง่าย (Snappish)