ภาวะต่อมน้ำเหลืองโต แบ่งออกเป็น 2 ประเภท

1. ต่อมน้ำเหลืองโตเฉพาะที่เช่น ที่คอ รักแร้ เหนือไหปลาร้า หลังหู ขาหนีบสาเหตุส่วนใหญ่มักเกิดจากการติดเชื้อจากบริเวณใกล้เคียง เช่น ที่ขาหนีบมักเกิดจากการอักเสบที่ขาด้านนั้นๆ ต่อมน้ำเหลืองที่คอมักโตบ่อยๆ จากการอักเสบในช่องปากแต่ถ้าต่อมน้ำเหลืองเหนือไหปลาร้าโตมักนึกถึงมะเร็งทางเดินอาหาร

2. ต่อมน้ำเหลืองโตทั่วร่างกาย มักเกิดจากโรคในระบบต่างๆ เช่น โรคติดเชื้อเช่น วัณโรคต่อมน้ำเหลือง มะเร็งต่อมน้ำเหลือง โรคแพ้ภูมิ (SLE) ยาบางตัวเช่นยากันชัก

การวินิจฉัยสาเหตุมักได้มาจากการซักประวัติ ตรวจร่างกาย เช่น แฟนของผู้ถาม ชายอายุ 19ปี มีต่อมน้ำเหลืองโตที่ขาหนีบ และมีแผลอักเสบที่เท้าด้านเดียวกัน ไม่ได้บอกว่าเป็นมานานหรือยัง ก่อนหรือหลังมีแผลที่เท้า สิ่งที่น่านึกถึงที่สุดคือโตจากการติดเชื้อที่เท้า การตรวจร่างกายพอจะบอกได้เพราะขนาดจะไม่โตมากนัก ไม่แข็งและอาจมีอาการอักเสบ กดเจ็บ หรือมีไข้ นอกจากนี้ต้องนึกถึงโรคทางเพศสัมพันธ์ซึงอาจมีการอักเสบของอวัยวะเพศ แต่ถ้าขนาดโตมาก ประมาณ 2 ซม. แข็ง ไม่เจ็บติดแน่นขยับไม่ได้ ต้องนึกถึงสาเหตุอื่นด้วย

แนะนำให้ไปพบแพทย์ใหม่เพื่อรักษาอาการอักเสบจากหูดให้หายก้อนน่าจะยุบถ้าไม่ยุบก็ต้องหาสาเหตุอื่นโดยเจาะหรือตัดชิ้นเนื้อไปตรวจ