สวัสดีค่ะ

การมีสายตาสั้นมาก ร่วมกับเคยมีจอประสาทตาส่วนริมบางและเคยยิงเลเซอร์ เพื่อป้องกันการเกิดรูที่จอประสาทตา ซึ่งอาจทำให้มีจอประสาทตาหลุดลอกตามมาได้ ในเรื่องของน้ำวุ้นตาเสื่อมนั้นภาวะวุ้นในตาเสื่อม มักมีอาการเห็นจุดดำๆ ลอยไปมา บางครั้งอาจเห็นแสงแวบๆ ในลูกตาโดยที่จริงๆ ไม่มีแสงนั้นได้ค่ะ น้ำวุ้นตาปกตินั้นมีลักษณะใส ประกอบด้วยคอลลาเจน และสารไฮยาลูโรแนน ซึ่งโดยปกติ น้ำวุ้นตานี้จะยึดติดแน่นกับส่วนหลังของเลนส์ตา เส้นประสาทตา ฐานของจอประสาทตา เส้นเลือดของจอประสาทตาค่ะ โดยน้ำวุ้นตาจะเสื่อมได้ตามอายุที่มากขึ้น แต่หากมีปัจจัยกระตุ้น เช่น ได้รับอุบัติเหตุทางตามาก่อน มีการอักเสบภายในลูกตามาก่อน หรือ ในคนที่ภาวะสายตาสั้นมาก เป็นต้น ก็สามารถทำให้มีภาวะน้ำวุ้นตาเสื่อมเร็วขึ้นได้ค่ะ โดยปกติภาวะน้ำวุ้นตาเสื่อมเป็นภาวะที่เกิดขึ้นได้ โดยไม่มีอันตราย มีเพียงอาการบางครั้งทำให้รำคาญได้ แต่มีส่วนน้อย ที่มีการเสื่อมของน้ำวุ้นตาผิดปกติ มีการดึงรั้งจอประสาทตาร่วมด้วย ทำให้มีภาวะจอประสาทตาเป็นรู และมีจอประสาทตาหลุดลอกตามมาได้ ดังนั้น จึงควรสังเกตอาการ เช่น หากมีจุดดำๆ ลอยไปมามากขึ้น มีแสงแวบๆ ในลูกตา หรือมีอาการตามัวลง โดยอาจทดสอบโดยการลองใช้มือปิดตาทีละข้าง แล้วดูทีละตาว่าเห็นภาพชัดเท่าเดิมหรือไม่ มีภาพบางส่วนไม่ชัด มืดไปหรือเปล่า ถ้าหากมีอาการผิดปกติก็ควรรีบไปพบแพทย์ เนื่องจากอาจมีภาวะน้ำวุ้นตาเสื่อมผิดปกติ มีจอประสาทตาเป็นรู หรือมีจอประสาทตาหลุดลอกได้ค่ะ
ในเรื่องของการกลอกตาซ้าย ขวา หรือการกลอกตาเป็นวงกลมนั้น ยังไม่พบหลักฐานว่าทำให้เกิดน้ำวุ้นตาเสื่อมเร็วกว่าปกตินะคะ และการกลอกตาตามปกติ ก็ยังไม่พบว่าทำให้เพิ่มความเสี่ยงของการเกิดจอประสาทตาฉีกขาดค่ะ ยกเว้นการได้รับอุบัติเหตุทางตา ตาได้รับการกระแทกอย่างแรง จะสามารถทำให้เกิดจอประสาทตาฉีกขาด เกิดจอประสาทตาหลุดลอกตามมาได้ค่ะ

ในส่วนของการออกกำลังกายที่ใช้สายตา ก็ยังไม่พบหลักฐานทำให้เกิดน้ำวุ้นตาเสื่อมเร็วกว่าปกติหรือเพิ่มความเสี่ยงของการเกิดจอประสาทตาฉีกขาดค่ะ

แต่ในส่วนของการออกกำลังกายแบบยกของหนัก มีบางวิจัยพบว่าอาจมีความสัมพันธ์กับการเกิดน้ำวุ้นตาเสื่อมเร็วกว่าปกติได้ แต่โดยทั่วไปแล้ว ยังไม่สามารถสรุปได้ว่ามีความสัมพันธ์กันอย่างมีนัยสำคัญค่ะ

ขอบคุณค่ะ

พญ.มณฑากร อภิญญาณกุล
จักษุแพทย์

ขอสอบถามเพิ่มเติมครับ - เรื่องผลวิจัยเกี่ยวกับยกของหนัก เนื่องจากหมอบางท่านก็บอกให้เลี่ยงยกของหนัก ผลวิจัยบอกผลความสัมพันธ์ไว้อย่างไรบ้างครับ? คือสงสัยเพราะการยกของหนักไม่ได้เกิดการกระแทกที่ศีรษะหรือดวงตา - อ่านเจอมาว่า การขยี้ตาก็มีผลต่อวุ้นเสื่อม อันนี้ถูกต้องหรือไม่ครับ? - มีคนใกล้ตัวที่รู้ว่าผมมีภาวะวุ้นเสื่อมถามหลายคนมาก ว่าการใช้คอมพิวเตอร์หรือสมาร์ทโฟน นานๆมีผลทำให้วุ้นเสื่อมหรือไม่ เพราะมีบทความตามอินเตอร์เน็ตบอกว่ามีผล ไม่แน่ใจว่าข้อมูลที่แท้จริงคืออย่างไรครับ?