สวัสดีค่ะ

หมอขอตอบคำถามกว้างๆ ทั้งเรื่องอันตรายของแสงแดงและแสงสีฟ้าต่อดวงตา เลยนะคะ
เรื่องของแสงแดดว่ามีผลต่อดวงตาหรือป่าวนั้น หมอขออธิบายกว้างๆ ดังนี้ นะคะ คือ แสงแดดนั้น แบ่งตามความยาวคลื่นเป็นหลายชนิด และแต่ละความยาวคลื่นจะสามารถผ่านเข้าไปในแต่ละชั้นของดวงตาได้แต่ต่างกันค่ะ

-ในคลื่นความยาวของ UVB คือความยาวคลื่นน้อยกว่า 320 นาโนเมตร เมื่อกระทบดวงตาเรา กระจกตาและช่องหน้าม่านตาที่มีองค์ประกอบเป็นวิตามินซีละลายอยู่เป็นจำนวนมากจะดูดซับคลื่นแสงความยาวนี้ค่ะ ที่เหลือนิดหน่อยก็ถูกดูดซับโดยผิวด้านหน้าของเลนส์ตาค่ะ

-ความยาวคลื่น UVA คือความยาวคลื่นระหว่าง 320-400 นาโนเมตร จะสามารถเข้าสู่ดวงตาเราได้ลึกกว่า UVB หรือสามารถเข้าไปในชั้นลึกของเลนส์ได้ ในเลนส์ตาที่อายุน้อยๆ จะมีกลไลของร่างกายทำให้สามารถป้องกันอันตรายที่เกิดจากผลกระทบนี้ได้ แต่เมื่อเราอายุมากขึ้นกลไกป้องกันดังกล่าวลดลง ทำให้เลนส์ตาเราขุ่นขึ้นได้ หรือเรียกว่าต้อกระจกได้ค่ะ กลไกของร่างกายที่ช่วยป้องกันส่วนใหญ่ คือ ร่างกายเราจะผลิตสารต้านอนุมูลอิสระ แต่พออายุเพิ่มขึ้นการผลิตสารดังกล่าวลดลง ทำให้กลไลการป้องกันลดลงด้วยค่ะ

-แสงความยาวคลื่น 350-400 นาโนเมตร ยังสามารถผ่านมาถึงจอประสาทตาได้ ทำให้เกิดอันตรายต่อจอประสาทตาได้ค่ะ แม้จะมีกระจกตาและเลนส์ตาดูดซับแสงบางส่วนไปแล้ว โดยเฉพาะเลนส์ตาที่มีอายุน้อย เลนส์ตายังใส ไม่มีต้อกระจก แสงความยาวคลื่นนี้ยังสามารถผ่านเข้าสู่จอประสาทได้ค่ะ แต่ถ้าเป็นเลนส์ตาที่มีอายุมาก เลนส์ตาสีจะค่อนข้างเหลือง หรือเลนส์ตาที่มีต้อกระจกจะดูดซับแสงความยาวคลื่นน้อยกว่า 400 นาโนเมตรเกือบ 100% ดังนั้นในคนสูงอายุจะมีแสง UV เพียงเล็กน้อยหรือไม่มีเลยที่จะสามารถผ่านเข้าสู่จอประสาทได้ค่ะ

-นอกจากแสง UV แล้ว แสงสีฟ้า ที่มีความยาวคลื่น ประมาณ 400-500 นาโนเมตร ก็สามารถเป็นอันตรายต่อจอประสาทตาได้เช่นกัน โดยเชลล์รับแสงของจอประสาทตา (photoreceptors) เมื่อโดนแสงสีฟ้าก็จะมีกลไลทำให้เชลล์ตาย หรือเป็นโรคจอประสาทตาได้ อาจเนื่องมาจากการสร้าง สาร A 2E ทำให้สารพันธุกรรม DNA ถูกทำลาย มีการตายของเชลล์เม็ดสีของจอประสาทตา (RPE) แต่อย่างไรก็ตามในจอประสาทตาจะมี carotenoids เช่น lutein และ zeaxanthin เป็นตัวดูดซับแสงสีฟ้านี้ ถือเป็นกลไลตามธรรมชาติในการป้องกันจอประสาทตาจากแสงสีฟ้าค่ะ
ดังนั้นข้อมูลในปัจจุบันจึงมีทั้งกล่าวว่าแว่นกรองแสงสีฟ้าจะช่วยป้องกันอันตรายต่อจอประสาทตาได้ และมีข้อมูลว่าการใส่แว่นกรองแสงสีฟ้าอาจจะไม่ช่วยป้องกันอันตรายที่เกิดจากจอประสาทตา เนื่องจากจริง ๆ จอประสาทตาเราก็มีกลไลในการป้องกันอันตรายจากแสงสีฟ้าอยู่แล้วค่ะ แต่หากกลไกป้องกันตามธรรมชาติบกพร่องแสงสีฟ้าก็จะทำให้เกิดอันตรายต่อจอประสาทตาได้ค่ะ ดังนั้นการเลือกซื้อแว่นกรองแสงสีฟ้าจึงขึ้นกับดุลยพินิจของผู้บริโภคค่ะ ถ้าจำเป็นต้องทำงานหน้าจอคอมพิวเตอร์มากๆ มีโอกาสสัมผัสแสงสีฟ้ามาก และเป็นเวลานาน ก็อาจเลือกป้องกันจอประสาทตา โดยการใส่แว่นกรองแสงช่วยก็ได้ค่ะ แต่อย่างไรก็ตามแสงสีฟ้าก็มีประโยชน์นะคะ คือ ช่วยให้วงจรการหลับ-ตื่น ของเราเป็นปกติค่ะ

ขอบคุณค่ะ
พญ.มณฑากร อภิญญาณกุล
จักษุแพทย์