โรคหลอดเลือดสมองหรือโรคอัมพาต (Stroke): 10 เรื่องใกล้ตัวที่ต้องรู้

  • โดย ศ.นพ.สมศักดิ์ เทียมเก่า
  • 2 สิงหาคม 2558
  • Tweet
บทความที่เกี่ยวข้อง
โรคหลอดเลือดสมองหรือโรคอัมพาต

ใครๆก็ไม่อยากเป็นโรคอัมพาต (โรคหลอดเลือดสมอง หรือ Stroke) เพราะรู้ว่ารักษาไม่หาย ต้องเป็นภาระของคนในครอบครัว เนื่องจากไม่สามารถช่วยเหลือตนเองได้ คนส่วนใหญ่ยังคิดว่าโรคอัมพาตเป็นโรคเวรโรคกรรม ไม่สามารถป้องกันได้ ไม่สามารถรักษาให้หายได้ ใครเป็นแล้วก็เป็นไปตลอดชีวิต ท่านเข้าใจผิดแล้วครับ ผมขอบอกว่าปัจจุบันโรคอัมพาตสามารถรักษาให้หายได้ ป้องกันได้ ต้องติดตาม 10 อย่างที่คุณต้องไม่พลาด/ต้องรู้เกี่ยวกับโรคอัมพาต คือ

  1. ทุกๆ 4 นาทีมีคนไทยเป็นอัมพาต 1 คน และทุกๆ 10 นาทีมีคนไทยเสียชีวิตด้วยโรคอัมพาต
  2. ผู้ชายมีโอกาสเป็นอัมพาตได้บ่อยกว่าผู้หญิง ถ้าใครมีคุณพ่อคุณแม่เป็นโรคอัมพาต ก็มีโอกาสเป็นโรคอัมพาตสูงกว่าคนอื่นๆ ผู้ที่เป็นโรคเบาหวาน โรคความดันโลหิตสูง โรคไขมันในเลือดสูง โรคกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด โรคหัวใจเต้นผิดจังหวะ คนโรคอ้วน คนที่ไม่ออกกำลังกาย ก็เป็นกลุ่มคนที่เป็นโรคอัมพาตได้บ่อย
  3. อาการโรคอัมพาตที่พบบ่อยคือ แขน ขาอ่อนแรงครึ่งซีกของร่างกาย ปากเบี้ยว หลับ ตาไม่สนิท พูดไม่ชัด พูดลำบาก นึกคำพูดไม่ออก
  4. อาการผิดปกติของโรคอัมพาตจะเกิดขึ้นอย่างรวดเร็วทันทีทันใด ไม่มีอาการเตือน พบบ่อยหลังตื่นนอนและขณะทำกิจกรรม
  5. ถ้ามีอาการผิดปกติข้างต้นให้รีบไปโรงพยาบาลให้เร็วที่สุด ย้ำครับต้องไปโรงพยา บาล ห้ามไปพบแพทย์ที่คลินิก ให้ไปแผนกฉุกเฉินของโรงพยาบาลทันที แล้วบอกพยาบาลที่สอบถามอาการผิดปกติว่าสงสัยเป็นอัมพาต
  6. แพทย์จะรีบให้การตรวจรักษาด้วย “ระบบทางด่วนโรคอัมพาต (Stroke fast track)” ท่านจะได้รับการตรวจรักษาอย่างรวดเร็ว เอกซเรย์คอมพิวเตอร์สมอง ตรวจเลือด และสามารถบอกผลการตรวจได้ภายในเวลาไม่เกิน 40 นาที
  7. เมื่อแพทย์ทราบว่าผลการตรวจวินิจฉัยเข้าได้กับโรคอัมพาตชนิดสมองขาดเลือดเฉียบพลันและไม่มีข้อห้ามในการให้ยาละลายลิ่มเลือด จะแนะนำวิธีการรักษาด้วยการฉีดยาละลายลิ่มเลือดเพื่อให้ผู้ป่วยและญาติตัดสินใจรับการรักษา ซึ่งผู้ป่วยที่รับการรักษาด้วยยาละลายลิ่มเลือด นี้มีโอกาสหายดี 50% ที่ระยะเวลา 3 เดือน
  8. การรักษาด้วยระบบ “ทางด่วนโรคอัมพาต” และได้รับยาละลายลิ่มเลือดมีค่ารักษาประมาณ 70,000 ถึง 100,000 บาท แต่คนไทยทุกคนไม่ต้องเสียค่าใช้จ่ายเลยแม้แต่บาทเดียว ไม่ว่าท่านจะใช้สิทธิ์การรักษาใดๆ เพียงแค่ท่านรักษาในโรงพยาบาลของรัฐซึ่งในปัจจุบันมากกว่า 70 จังหวัดของประเทศไทยสามารถให้การรักษาด้วยวิธีนี้ได้ โดยเฉพาะภาคอีสานทั้ง 20 จังหวัด และโรงพยาบาลชุมชนขนาดใหญ่อีก 13 แห่งสามารถให้การรักษาด้วยวิธีนี้ได้
  9. ปัจจุบันคนไทยยังเข้าถึงระบบการรักษา “ทางด่วนโรคอัมพาต” ประมาณ 15% เท่า นั้น ทำให้มีผู้ป่วยได้รับการรักษาด้วยยาละลายลิ่มเลือดเพียง 3.81% เท่านั้น จึงทำให้มีผู้ป่วยโรคอัมพาตอีกจำนวนมากที่ไม่ได้รับการรักษาตามที่ควรทั้งๆที่ไม่ต้องเสียค่าใช้จ่าย ถ้าเกิดอาการผิด ปกติสงสัยเป็นโรคอัมพาต เพียงท่าน “โทร 1669” หรือหมายเลขโทรศัพท์ห้องฉุกเฉินโรงพยา บาลใกล้บ้าน ก็จะมีรถพยาบาลมารับตัวท่านนำส่งโรงพยาบาลด้วยความรวดเร็วและไม่เสียค่าใช้ จ่ายเช่นเดียวกัน
  10. ถ้าท่านไม่ต้องการเป็นโรคอัมพาตใช้หลัก “3 ต้อง” “4 ไม่” ได้แก่

    “ 3 ต้อง” ได้แก่

    1. ต้องตรวจสุขภาพประจำปี
    2. ต้องรักษาโรคประจำตัว
    3. ต้องออกกำลังกาย และ

    “4 ไม่” คือ

    1. ไม่สูบบุหรี่
    2. ไม่เครียด
    3. ไม่ดื่มเหล้า และ
    4. ไม่อ้วน

เท่านี้ท่านก็ห่างจากโรคอัมพาตได้ โปรดจำไว้ว่าถ้าท่านมีอาการผิดปกติสงสัยโรคอัมพาต ให้รีบมาโรงพยาบาลทันที

“ทุกนาทีคือชีวิต เร็วก็รอดปลอดอัมพาต”