โปรแลกติน (Prolactin)
- โดย ศาสตราจารย์เกียรติคุณ แพทย์หญิง พวงทอง ไกรพิบูลย์
- 24 มีนาคม 2561
- Tweet
- เนื้องอก (Tumor)
- เนื้องอกสมอง และมะเร็งสมอง (Brain tumor) แพทย์หญิง ชลศณีย์ คล้ายทอง
- โรคต่อมไร้ท่อ โรคระบบต่อมไร้ท่อ (Endocrine disease)
- กายวิภาคและสรีรวิทยาระบบต่อมไร้ท่อ (Anatomy and physiology of endocrine system)
- โรคสมอง โรคทางสมอง (Brain disease)
- สภาพโตเกินไม่สมส่วน (Acromegaly) สภาพร่างยักษ์ (Gigantism)
- การตั้งครรภ์ (Pregnancy)
- เอสโตรเจน (Estrogen)
- ฮอร์โมนจากต่อมใต้สมอง
โปรแลกติน/โปรแลคติน หรือ ฮอร์โมนหลั่งน้ำนม (Prolactin/ย่อว่า PRL) หรือ Milk hormone หรือ Luteotropic hormone (ย่อว่า LTH) หรือ Leuteotropin หรือ Lactogenic hormone หรือ Lactogen เป็นฮอร์โมนที่สร้างจากต่อมใต้สมอง(ส่วนน้อยมากสร้างได้จากอวัยวะอื่นๆ เช่น เต้านม มดลูก เนื้อเยื่อไขมัน) มีหน้าที่ช่วยกระตุ้นให้เต้านมผลิตน้ำนม โดยฮอร์โมนที่เป็นตัวกระตุ้นสำคัญที่ทำให้มีการหลั่งโปรแลกตินคือ ฮอร์โมนเอสโตรเจน นอกจากนั้นคือ การดูดนม และยังมีฮอร์โมนอื่นๆที่สัมพันธ์กับการหลั่งโปรแลกติน คือ ฮอร์โมนตัวอื่นๆที่หลั่งจากต่อมใต้สมอง เช่น ฮอร์โมนควบคุมสมดุลของน้ำในร่างกาย(Antidiuretic hormone) และ ฮอร์โมนOxytocinที่ควบคุมการหด/บีบตัวของมดลูก, และยังมีฮอร์โมนอื่นๆอีก เช่น ฮอร์โมนควบคุมการทำงานของต่อมไทรอยด์(Thyrotropin releasing hormone)ซึ่งสร้างจากสมองส่วนที่เรียกว่า Hypothalamus
โปรแลกตินสามารถตรวจได้จากเลือด โดยค่าปกติจะขึ้นกับ เพศ และภาวะต่างๆของร่างกาย เช่น การตั้งครรภ์
- ค่าปกติในหญิงวัยเจริญพันธ์ที่ไม่ตั้งครรภ์ คือ น้อยกว่า 25 nanogram/milliliter หรือ ng/ml
- ค่าปกติในหญิงตั้งครรภ์คือ 34-386 ng/ml
- ค่าปกติในผู้ชายคือ น้อยกว่า 15 ng/ml
อนึ่ง ภาวะมีโปรแลกตินในเลือดสูง(อาการคือ มีน้ำนมไหลผิดปกติ พบได้ทั้งในผู้หญิงและในผู้ชาย ในทุกอายุ แต่พบได้น้อยในเด็ก) มักพบในโรคเนื้องอกของต่อมใต้สมอง(Pituitary adenoma) เนื้องอกสมองที่เรียกว่า Prolactinoma
บรรณานุกรม
- http://www.healthline.com/health/prolactin#Normalresults5 [2018,March3]
- https://global.britannica.com/science/prolactin [2018,March3]
- https://en.wikipedia.org/wiki/Prolactin [2018,March3]
Updated 2018,March3