โปรตีนในปัสสาวะ (Proteinuria)

  • โดย ศาสตราจารย์เกียรติคุณ แพทย์หญิง พวงทอง ไกรพิบูลย์
  • 29 สิงหาคม 2558
  • Tweet
บทความที่เกี่ยวข้อง
โปรตีนในปัสสาวะ

การตรวจปัสสาวะเป็นการตรวจโรคทางห้องปฏิบัติการที่มีประสิทธิภาพมากที่สุดการตรวจหนึ่ง สามารถวินิจฉัยโรคที่พบบ่อยได้หลายโรค เป็นการตรวจที่ทำได้ง่าย ไม่มีผลข้างเคียง รู้ผล ได้รวดเร็วภายในไม่เกิน 1 ชั่วโมง ไม่ใช้เทคโนโลยีที่สูงมากเกินไปจึงมีค่าใช้จ่ายในการตรวจที่ไม่สูง ดังนั้นการตรวจปัสสาวะจึงเป็นหนึ่งในการตรวจสุขภาพทั่วไป ซึ่งถ้าพบมีความผิดปกติแพทย์จะให้การตรวจอื่นๆเพิ่มเติมเพื่อหาสาเหตุที่แน่นอนเช่น การตรวจระบบทางเดินปัสสาวะ (ไต ท่อไต กระเพาะปัสสาวะ และท่อปัสสาวะ) ด้วยอัลตราซาวด์

ในภาวะปกติการตรวจปัสสาวะจะตรวจไม่พบโปรตีนเช่น อัลบูมิน (Albumin, โปรตีนชนิดเดียวกับในไข่ขาว) ในปัสสาวะ เมื่อไหร่ที่ตรวจพบโปรตีนในปัสสาวะจะเป็นตัวบอกให้แพทย์ทราบว่า ไตเริ่มมีปัญหาในการทำงานซึ่งอาจเกิดจากโรคของไตเองหรือจากโรคของอวัยวะอื่นๆที่ส่งผลมาถึงการทำงานของไต เพราะไตปกติจะกรองโปรตีนกลับคืนเข้าสู่ร่างกาย ไม่ปล่อยออกมาในปัสสาวะมากในปริมาณที่ตรวจพบได้จากการตรวจปัสสาวะ

โรคหรือบางภาวะที่ส่งผลให้ตรวจพบโปรตีนในปัสสาวะได้ที่พบบ่อยคือ

  • โรคไตชนิดต่างๆโดยเฉพาะโรคไตอักเสบและโรคไตเรื้อรัง
  • โรคเบาหวาน
  • โรคหัวใจ
  • โรคความดันโลหิตสูง
  • โรคออโตอิมมูน/โรคภูมิต้านตนเองเช่น โรคเอสแอลอี
  • โรคไข้จับสั่น/มาลาเรีย
  • โรคมะเร็งบางชนิดเช่น โรคมะเร็งเม็ดเลือดขาว
  • ผลข้างเคียงจากยาบางชนิดเช่น ยาต้านการอักเสบในกลุ่มเอ็นเสดส์ (NSAIDs)
  • สารพิษจากโลหะหนักบางชนิดเช่น ตะกั่วและปรอท
  • สารเสพติดบางชนิดเช่น เฮโรอีนและฝิ่น
  • ในหญิงตั้งครรภ์ (การตั้งครรภ์)

อย่างไรก็ตามอาจพบโปรตีนในปัสสาวะได้ชั่วคราวในบางภาวะที่พบได้บ่อยเช่น

  • ในภาวะอากาศหนาวจัด
  • ในภาวะอากาศร้อนจัด
  • มีไข้โดยเฉพาะไข้สูง
  • มีความเครียดสูง
  • การออกกำลังกายหักโหม

บรรณานุกรม

  1. Protein in urine http://www.mayoclinic.com/health/protein-in-urine/MY00630/DSECTION=causes [2015,Aug8]
    2. Updated 2015, Aug 8