เซเลโคซิบ (Celecoxib)

  • โดย เภสัชกร อภัย ราษฎรวิจิตร
  • 11 มกราคม 2563
  • Tweet
สารบัญ บทความที่เกี่ยวข้อง

บทนำ

ยาเซเลโคซิบ (Celecoxib) เป็นยาอีกตัวหนึ่งที่อยู่ในกลุ่มยาแก้ปวด พวกเดียวกับยาต้านการอักเสบ/ยาแก้อักเสบชนิดไม่ใช่สเตียรอยด์หรือเอ็นเสด (NSAIDs, non- steroidal anti inflammatory drug)

ยาเซเลโคซิบมีสรรพคุณอย่างไร?

ยาเซเลโคซิบ

สรรพคุณ/ข้อบ่งใช้ของยาเซเลโคซิบ เช่น

  • บรรเทาอาการปวดกระดูก
  • ปวดจากโรคข้อบางชนิด
  • ปวดประจำเดือน
  • และอาการปวดหลังการผ่าตัด

ยาเซเลโคซิบออกฤทธิ์อย่างไร?

กลไกการออกฤทธิ์ของยาเซเลโคซิบ คือ

  • ยับยั้งการสร้างสารพรอสตาแกลนดิน (Prostaglan din) ซึ่งเป็นตัวกระตุ้นการเจ็บปวดในร่างกาย

ยาเซเลคอซิบมีรูปแบบจัดจำหน่ายอย่างไร?

ยาเซเลโคซิบมีรูปแบบการจัดจำหน่าย เช่น

  • ยาแค็ปซูล ขนาด 200 และ 400 มิลลิกรัม

ยาเซเลโคซิบมีขนาดรับประทานอย่างไร?

ยาเซเลโคซิบจัดเป็นยาอันตรายและมีผลไม่พึงประสงค์จากยา (ผลข้างเคียง/อาการข้างเคียง) มาก จึงไม่ควรซื้อยากินเอง ขนาดของยาที่รับประทานควรได้รับคำแนะนำการใช้ยาจากแพทย์หรือเภสัชกรเท่านั้น

ยาเซเลโคซิบมีผลไม่พึงประสงค์ไหม?

ผล/อาการไม่พึงประสงค์จากการใช้ยา (ผลข้างเคียง/อาการข้างเคียง) ของยาเซเลโคซิบ เช่น

  • ผื่นคัน
  • ปวดท้อง
  • ท้องเสีย
  • คลื่นไส้
  • ง่วงนอน
  • อาจทำให้เกิด โรคไต โรคตับ และโรคหัวใจ ได้

ยาเซเลโคซิบมีปฏิกิริยากับยาตัวอื่นไหม?

ปฏิกิริยาระหว่างยาเซเลโคซิบกับยาตัวอื่น เช่น

  • การกินยาเซเลโคซิบ ร่วมกับ ยาลดความดันยาลดความดันเลือดสูง จะทำให้ประสิทธิภาพการลดความดันโลหิตน้อยลง และอาจก่อให้เกิดภาวะไตวาย ซึ่งยาลดความดันฯ เช่น ยา อะลาซีพริล (Alacepril), อีนาลาปริล (Enalapril), และ โลซาร์แทน (Losartan)
  • การกินยาเซเลโคซิบ ร่วมกับ ยาต้านการแข็งตัวของเลือดจะเสริมฤทธิ์กันและก่อให้เกิดภาวะเลือดออกในกระเพาะอาหารได้ง่าย ซึ่งยาต้านการแข็งตัวของเลือด เช่นยา วอร์ฟาริน (Warfarin sodium) เป็นต้น
  • การกินยาเซเลโคซิบ ร่วมกับ ยาจิตเวช อาจเพิ่มผลอันไม่พึงประสงค์ของยาทางจิตเวชให้สูงขึ้นเช่น ยาลิเทียม (Lithium sulphate) เป็นต้น

เมื่อมีการสั่งยาควรแจ้งแพทย์/พยาบาลและเภสัชกรอย่างไร?

เมื่อมีการสั่งยาทุกชนิดที่รวมถึงยาเซเลโคซิป ผู้ป่วยควรแจ้ง แพทย์ พยาบาล และเภสัชกร เช่น

  • ประวัติแพ้ยาทุกชนิดเช่น กินยา/ใช้ยาแล้ว คลื่นไส้มาก ขึ้นผื่น หรือแน่นหายใจติดขัด/หายใจลำบาก
  • มีโรคประจำตัวต่างๆรวมทั้งกำลังกินยา/ใช้ยาอะไรอยู่ เพราะยาเซเลโคซิปอาจส่งผลให้อาการของโรคเหล่านั้นรุนแรงขึ้น หรืออาจเกิดปฏิกิริยาระหว่างยากับยาอื่นๆที่กิน/ที่ใช้ อยู่ก่อน
  • หากเป็นสุภาพสตรีควรแจ้งว่าอยู่ในภาวะตั้งครรภ์/มีครรภ์ หรือกำลังให้นมบุตร เพราะยาหลายประเภทสามารถผ่านทางน้ำนมหรือรก และเข้าสู่ทารก จนก่อให้เกิดผลข้างเคียงจากยานั้นๆต่อทารกได้

หากลืมรับประทานยาควรทำอย่างไร?

หากลืมรับประทานยาเซเลโคซิป สามารถรับประทานเมื่อนึกขึ้นได้ ถ้าเวลาใกล้เคียงกับการรับประทานยาในมื้อถัดไป ไม่จำเป็นต้องเพิ่มปริมาณยาเป็น 2 เท่า

มีข้อควรระวังและข้อห้ามในการใช้ยาเซเลโคซิบไหม?

ข้อควรระวังและข้อห้ามในการใช้ยาเซเลโคซิบ เช่น

ก. ข้อควรระวังในการใช้ยาเซเลโคซิบ คือ

  • ในผู้ป่วยที่มีประวัติเป็นโรคกระเพาะอาหาร/ กระเพาะอาหารอักเสบ และ ลำไส้อักเสบ เพราะอาจทำให้เกิดเลือดออกในอวัยวะเหล่านี้(เลือดออกในทางเดินอาหาร)ได้ง่าย
  • ในโรคหืด (เพราะโรคอาจรุนแรงขึ้น)
  • ในโรคความดันโลหิตสูง (เพราะอาจมีผลให้เกิดโรคหัวใจ หรือลดประสิทธิภาพของยาลดความดันยาลดความดันเลือดสูง)
  • และในโรคโลหิตจาง/โรคซีด (เพราะเพิ่มโอกาสเลือดออกมากขึ้นจากแผลในกระเพาะอาหารและลำไส้)

ข. ข้อห้ามใช้: ห้ามใช้ยาเซเลโคซิบใน

  • ผู้ป่วยที่แพ้ยาตัวนี้ (การแพ้ยา)
  • ห้ามใช้ยานี้กับยาแอสไพรินเพราะอาจลดประสิทธิภาพของยาแอสไพรินในการป้องกันโรคลิ่มเลือดของหลอดเลือดหัวใจ หรือหลอดเลือดสมอง
  • ห้ามใช้ในผู้ป่วย โรคตับ โรคหัวใจ โรคไต เพราะเพิ่มโอกาสให้โรคเหล่านี้อาการรุนแรงขึ้น
  • ห้ามใช้ในหญิงมีครรภ์ (เพราะอาจส่งผลให้เด็กในครรภ์เกิดความพิการหรือแท้งได้) และในหญิงให้นมบุตร (เพราะยาอาจปนออกมาในน้ำนมส่งผลอันไม่พึงประสงค์ดังกล่าวแล้วต่อเด็กได้)
  • ห้ามใช้ยาหมดอายุ
  • ห้ามแบ่งยาให้ผู้อื่นใช้
  • ห้ามเก็บยาหมดอายุ

***** อนึ่ง

ทุกคนต้องตระหนักถึงความปลอดภัยจากการใช้ ”ยา” ที่รวมถึงยาแผนปัจจุบันทุกชนิด(รวมยาเซเลโคซิปด้วย) ยาแผนโบราณ อาหารเสริม ผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร และสมุนไพรต่างๆเสมอ เพราะยามีทั้งให้คุณและให้โทษ ดังนั้นเมื่อมีการใช้ยาทุกชนิดควรต้องปฏิบัติตาม ข้อปฏิบัติพื้นฐานในการใช้ยาทุกชนิดเสมอ (อ่านเพิ่มเติมได้ในเว็บ haamor.com บทความเรื่อง ข้อปฏิบัติพื้นฐานในการใช้ยาทุกชนิด) รวมทั้งควรต้องปรึกษาเภสัชกรประจำร้านขายยาก่อนซื้อยาใช้เองเสมอด้วยเช่นกัน

ควรเก็บรักษายาเซเลโคซิบอย่างไร?

ควรเก็บรักษายาเซเลโคซิบ เช่น

  • เก็บยาให้พ้นแสง/แสงแดด ความชื้น ความร้อน
  • เก็บยาให้พ้นมือเด็กและสัตว์เลี้ยง
  • และไม่ควรเก็บยาในห้องน้ำ

ยาเซเลโคซิบมีชื่ออื่นๆไหม? ผลิตโดยบริษัทอะไรบ้าง?

ชื่อทางการค้า และบริษัทผู้ผลิตของยาเซเลโคซิบ เช่น

ชื่อการค้า บริษัทผู้ผลิต
Celebrex (เซเลเบรค) Pfizer

ยาเซเลโคซิบมีชื่ออื่นๆไหม? ผลิตโดยบริษัทอะไรบ้าง?

  1. https://www.mims.com/Captcha/DefaultCaptcha?returnUrl=http%3a%2f%2fwww.mims.com%2fthailand%2fdrug%2finfo%2fcelecoxib%3fmtype%3dgeneric [2019,Dec21]
  2. https://www.mims.co.uk/drugs/musculoskeletal-disorders/musculoskeletal-paininflammation/celebrex[2019,Dec21]
  3. https://www.medsafe.govt.nz/Consumers/cmi/c/celebrex.pdf[2019,Dec21]