ฝ้าขาว Leukoplakia ฝ้าแดง Erythroplakia

ฝ้าขาว (Leukoplakia) ฝ้าแดง (Erythroplakia)

โดย ศาสตราจารย์เกียรติคุณ แพทย์หญิง พวงทอง ไกรพิบูลย์
26 ธันวาคม 2555
Tweet

- ฝ้าขาว (Leukoplakia)

เป็นภาวะความผิดปกติที่เกิดกับเยื่อเมือก โดยจะเห็นเยื่อเมือกเกิดเป็นปื้น/แผ่นสีขาว ขนาดอาจเพียง 0.5 เซนติเมตร หรือใหญ่ได้หลายเซนติเมตร อาจเกิดเพียงตำแหน่งเดียว หรือหลายตำแหน่งบนเยื่อเมือก ซึ่งสาเหตุเกิดยังไม่ทราบแน่ชัด แต่ปัจจัยเสี่ยงคือ การสูบบุหรี่ การอมเมี่ยง การกินหมาก และการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์

ทั้งนี้ประมาณ 5-25% ของฝ้าขาว อาจกลายเป็นโรคมะเร็งชนิดคาร์ซิโนมา (Carci noma) ได้ การรักษา คือ การเลิกปัจจัยเสี่ยงดังกล่าว และการผ่าตัดเมื่อผลจากการตรวจทางพยาธิวิทยาพบว่า ฝ้าขาว เริ่มมีการเปลี่ยนแปลงเป็นเซลล์มะเร็ง

- ฝ้าแดง (Erythroplakia)

เป็นภาวะความผิดปกติที่เกิดกับเยื่อเมือกเช่นกัน โดยจะมีลักษณะเป็นปื้น/แผ่น เช่นเดียวกับฝ้าขาว แต่จะมีสีแดงสดบนเยื่อเมือกนั้นๆ อาจเกิดเพียงตำแหน่งเดียว หรือเกิดได้หลายแห่งในเยื่อเมือกนั้นๆ โดยอาจมีขนาดเล็กเพียง 0.5 เซนติเมตร หรือใหญ่ได้หลายๆเซนติเมตร ทั้งนี้มักไม่พบก่ออาการผิดปกติอื่นๆ โดยสาเหตุที่แท้จริงของการเกิดฝ้าแดงยังไม่ทราบ แต่ปัจจัยเสี่ยง คือ การสูบบุหรี่ และ/หรือการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์เช่นเดียวกับฝ้าขาว

ทั้งนี้พบว่า ประมาณ 40% ของฝ้าแดง จะกลายเป็นมะเร็งชนิดคาร์ซิโนมา (Carci noma) ได้ ซึ่งการรักษาเช่นเดียวกับ ฝ้าขาว คือ การเลิกปัจจัยเสี่ยง และการผ่าตัดเมื่อการตรวจทางพยาธิวิทยาพบว่า ฝ้าแดงเริ่มกลายเป็นเซลล์มะเร็ง