อุณหภูมิ อุณหภูมิร่างกาย Body temperature

อุณหภูมิ อุณหภูมิร่างกาย (Body temperature)

โดย ศาสตราจารย์เกียรติคุณ แพทย์หญิง พวงทอง ไกรพิบูลย์
25 มีนาคม 2556
Tweet

อุณหภูมิของร่างกาย เป็น 1 ใน 4 ของสัญญาณชีพ เป็นตัวบอกความปกติหรือผิดปกติของการทำงานของทั้งร่างกาย

โดยปกติ ร่างกายจำเป็นต้องใช้พลังงานโดยการเผาผลาญ คาร์โบไฮเดรต โปรตีนและไขมัน รวมทั้งการทำงานต่างๆของเซลล์ จึงทำให้เกิดมีความร้อนขึ้นในร่างกาย ร่างกายจึงจำ เป็นต้องควบคุมอุณหภูมิในร่างกายให้อยู่ในค่าปกติเสมอ เพื่อคงการทำงานของเซลล์ทุกชนิด การควบคุมอุณหภูมิร่างกายจะโดยสมอง และกลไกที่ช่วยในการคงหรือปรับอุณหภูมิร่างกายให้คงที่อยู่เสมอ คือ ผิวหนัง เหงื่อ การหายใจ และรวมทั้งการหดและขยายตัวของหลอดเลือด

อุณหภูมิปกติของผู้ใหญ่ปกติที่วัดทางปาก คือ 37 +/- 0.5 องศาเซลเซียส/ Celsius (อ่านเพิ่มเติมในเกร็ด วิธีวัดปรอท ในเว็บ haamor.com)

โดยทั่วไปการวัดอุณหภูมิของร่างกายนิยมวัดทางปาก แต่ในบางสถานการณ์ อาจวัดได้ทางรักแร้ (อุณหภูมิที่วัดได้จะต่ำกว่าการวัดทางปากเล็กน้อย) วัดทางทวารหนัก (อุณหภูมิที่วัดได้จะสูงกว่าทางปากเล็กน้อย) วัดทางหู (อุณหภูมิที่วัดได้จะใกล้เคียงกับทางปาก) และในกรณีที่ต้องวัดอุณหภูมิในคนจำนวนมาก เช่น ที่สนามบินในการคัดกรองคนมีไข้ในกรณีมีโรคระบาดทั่วโลก จะใช้การวัดผ่านทางผิวหนังโดยระบบสะแกน (Scan) ซึ่งอุณหภูมิปกติที่วัดได้จะต่ำกว่าการวัดทางปาก ดังนั้นค่าอุณหภูมิร่างกาย จึงขึ้นกับวิธีวัด นอกจากนี้ยังขึ้นกับสิ่งแวดล้อม เช่น ถ้าอยู่ในห้องปรับอากาศ อุณหภูมิร่างกายก็จะต่ำกว่าปกติ ถ้าอยู่ในที่อบอ้าว อุณหภูมิร่างกายก็อาจสูงกว่าปกติ

ภาวะที่มีอุณหภูมิร่างกายสูงกว่าปกติ ที่พบบ่อย คือ อาการไข้ และภาวะขาดน้ำ ส่วนภาวะที่มีอุณหภูมิร่างกายต่ำกว่าปกติที่พบบ่อย คือ ในภาวะช็อก

บรรณานุกรม