คำถามเกี่ยวกับยา
โดย วันทนีย์ โลหะประกิตกุล
เรื่อง : อะไซโคลเวียร์ (Aciclovir)
ยาอะไซโคลเวียร์ (Aciclovir หรือ Acyclovir ย่อว่า ACV) เป็นกลุ่มยาใช้ต้านเชื้อไวรัส เป็นยายับยั้ง (ไม่ใช่ยากำจัดเชื้อ) ต้องรับประทานให้ตรงตามช่วงเวลา (เว้นช่วงเวลาให้ใกล้เคียงกัน เพื่อให้ระดับยาในเลือดสม่ำเสมอตลอดวัน เช่น ทุก 4 ชั่วโมง ยกเว้นเวลานอน) มีสรรพคุณ เช่น
- ใช้ป้องกันและรักษาเชื้อไวรัสที่ก่อโรคเริม (Herpes simplex) ที่แสดงอาการในบริเวณอวัยวะต่างๆ เช่น ริมฝีปาก อวัยวะเพศ (เริมอวัยวะเพศ) หรือแม้แต่เยื่อหุ้มสมอง (ไวรัสเยื่อหุ้มสมองอักเสบ)
- ใช้รักษาและบรรเทาอาการของโรคงูสวัด (Herpes zoster) และโรคอีสุกอีใส (Chicken pox)
เนื่องจากยานี้เป็นเพียงการยับยั้งไม่ให้เชื้อไวรัสเจริญเติบโตเพิ่ม ต้องอาศัยภูมิต้านทานของร่างกายในการกำจัดเชื้อให้มีปริมาณลดต่ำลง ไม่ให้เกิดโรค แต่เชื้อไวรัสนี้จะไม่หายขาด จะอาศัยหลบซ่อนอยู่ตามปมประสาทของร่างกาย ดังนั้นจึงต้องดูแลสุขภาพร่างกายให้แข็งแรง รับประทานอาหารที่ดีมีประโยชน์ เน้นอาหารที่ปรุงสุกสะอาด โปรตีนที่ย่อยง่าย นอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ พยายามอย่าเครียด มิฉะนั้นจะทำให้ไวรัสกลับมาเป็นซ้ำได้อีก
- คลื่นไส้ อาเจียน
- ปวดหัว/ปวดศีรษะ
- ท้องร่วง/ท้องเสีย
- ผื่นคัน
- ตาแดง
สำหรับยานี้ชนิดยาฉีด อาจก่อให้เกิดอาการปวดบริเวณหลอดเลือดดำที่มีการฉีดยา หากมียาบางส่วนไหลออกนอกหลอดเลือด อาจก่อให้เกิดภาวะเป็นแผลในบริเวณเนื้อเยื่อใกล้เคียง และอาจพบว่าผู้ป่วยบางรายหลังได้รับยานี้แล้วมีอาการไตล้มเหลว (แต่เป็นกรณีที่พบได้น้อยมาก)
- เมื่อกินร่วมกับยาขยายหลอดลม เช่นยา อะมิโนฟิลลีน (Aminophylline) และทีโอฟิลลีน (Theophylline) สามารถส่งเสริมให้ความเข้มข้นของยาที่ใช้ขยายหลอดลมมีความเข้มข้นและอยู่ในร่างกายได้นานขึ้น และอาจมีผลข้างเคียงของยาที่ใช้ขยายหลอดลมเพิ่มมากขึ้น
- เมื่อกินร่วมกับยาปฎิชีวนะ เช่นยา อะมิคาซิน (Amikacin),เจนตามัยซิน (Gentamicin) สามารถส่งผลให้เกิดความเป็นพิษจากยาปฎิชีวนะได้มากยิ่งขึ้นเช่น ต่อหู ไต เส้นประสาทต่างๆ
- ระวังการใช้ยานี้กับ หญิงตั้งครรภ์ หญิงที่อยู่ในภาวะให้นมบุตร ผู้ที่มีภาวะตับไตทำงานผิดปกติ