คำถามเกี่ยวกับโรค
โดย วันทนีย์ โลหะประกิตกุล
เรื่อง : โรคตับ
- สะสมน้ำตาล
- สร้างน้ำย่อยอาหาร
- สร้างฮอร์โมนช่วยสร้างเกล็ดเลือดของไขกระดูก
- สร้างสารช่วยการแข็งตัวของเลือด
- สันดาป/สังเคราะห์โปรตีน และไขมัน
- และที่สำคัญ คือ ทำลายและกำจัดของเสียต่างๆ ออกจากร่างกายผ่านทางน้ำดี
- การดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์
- การติดเชื้อไวรัสตับอักเสบ อย่าง ไวรัสตับอักเสบ เอ ไวรัสตับอักเสบ บี และไวรัสตับอักเสบ ซี
- โรคอ้วน โรคไขมันในเลือดสูง และโรคเบาหวาน ที่เป็นปัจจัยเสี่ยงให้เกิดโรคไขมันพอกตับ
- การติดเชื้ออื่นๆ นอกเหนือจากเชื้อไวรัส เช่น เชื้อแบคทีเรีย (เช่น ฝีตับ) เชื้อรา พยาธิใบไม้ตับ ที่เป็นปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิดโรคมะเร็งตับชนิดเกิดจากท่อน้ำดีในตับ
- ผลข้างเคียงจากยาบางชนิด (เช่น ยาบางชนิดที่ใช้รักษาวัณโรค ยาพาราเซตามอล) หรือสารพิษบางชนิด (เช่น เห็ดพิษ หรือสมุนไพรบางชนิด)
- โรคออโตอิมมูน/โรคภูมิต้านตนเอง
- โรคมะเร็ง ทั้งชนิดที่เกิดจากเซลล์ตับเอง (โรคมะเร็งตับ) และจากโรคมะเร็งของอวัยวะอื่นๆ ที่แพร่กระจายมาตับ เช่น โรคมะเร็งเต้านม แล้วแพร่กระจายตามกระแสโลหิตมาสู่ตับ
- พันธุกรรม เป็นโรคที่พบได้น้อยมาก และมักพบเกิดตั้งแต่เป็นเด็ก เช่น โรค Hemochromatosis คือ โรคที่มีธาตุเหล็กไปจับในตับมากเกินปกติ จนเป็นสาเหตุให้ตับสูญเสียการทำงาน เป็นต้น
อาการจากโรคตับ มีได้หลากหลายอาการ ขึ้นกับสาเหตุ แต่อาการโดยรวมที่มักคล้ายคลึงกันในทุกสาเหตุและทำให้แพทย์คิดถึงโรคของตับ ได้แก่
- เจ็บใต้ชายโครงขวา หรือเจ็บ/ปวดท้องด้านขวาตอนบน ซึ่งเป็นตำแหน่งที่อยู่ของตับ
- มีอาการคลื่นไส้ อาเจียน ร่วมกับ อ่อนเพลีย เบื่ออาหาร
- ท้องอืด ท้องเฟ้อ อาหารไม่ย่อย
- ตัว/ตาเหลือง (โรคดีซ่าน)
- ปัสสาวะสีเหลืองเข็ม ร่วมกับอุจจาระสีซีด
- มีน้ำในท้อง หรือท้องมาน มักร่วมกับอาการบวมเท้า
- เมื่อเป็นมาก ลมหายใจอาจมีกลิ่นออกหวาน (กลิ่นของสารตกค้างในร่างกาย เช่น สารที่เรียกว่า Ketone) สับสน อารมณ์แปรปรวน มือ เท้า กระตุก และมือสั่น
- ภาวะตัวตาเหลือง (โรคดีซ่าน)
- การมีน้ำในช่องท้อง
- ภาวะตับวาย ซึ่งเป็นสาเหตุของการเสียชีวิตได้