คำถามเกี่ยวกับโรค
โดย วันทนีย์ โลหะประกิตกุล
เรื่อง : ฮันติงตัน
โรคฮันติงตัน (Huntington’s disease) คือ โรคที่เกิดจากการเสื่อมของระบบประสาทส่วนกลาง/สมอง เกิดจากความผิดปกติทางพันธุกรรมอย่างหนึ่ง ส่งผลให้เซลส์ของสมองบริเวณแบซัลแกงเกลีย (Basal ganglia) เกิดการเสื่อมและตายลง ส่งผลให้ผู้ป่วยมีอาการเคลื่อนไหวร่างกายผิดปกติแบบโคเรีย (Chorea) คือการเคลื่อนไหวผิดปกติที่ไม่เป็นจังหวะ ไม่สม่ำเสมอ เร็ว และไม่ซ้ำแบบเดิมในทุกครั้งที่เคลื่อนไหวผิดปกติ มักเกิดขึ้นที่ปลายแขนหรือปลายขาร่วมกับภาวะสมองเสื่อม และมีอาการทางสุขภาพจิต
โรคฮันติงตัน มีอาการผิดปกติเป็น 3 กลุ่มอาการหลัก โดยอาการต่างๆ จะค่อยๆ เกิดขึ้น ดังนี้
1. อาการเคลื่อนไหวร่างกายผิดปกติที่พบบ่อยคือ โคเรีย (Chorea) และ/หรือ กล้ามเนื้อบิดเกร็งผิดปกติ (Dystonia) และ/หรือ การเดิน การทรงตัว อาจผิดปกติร่วมด้วย
2. อาการด้านความจำเสื่อม สมองเสื่อม เช่น การเรียนรู้สิ่งใหม่ทำไม่ได้ ขาดสมาธิ ขาดการวางแผน และมีพฤติกรรมผิดปกติ
3. อาการทางจิต เช่น ซึมเศร้า หงุดหงิด อ่อนเพลีย นอนไม่หลับ ความคิดฆ่าตัวตาย ย้ำคิดย้ำทำ อารมณ์สองขั้ว เป็นต้น
ภาวะแทรกซ้อนที่พบบ่อยของโรคฮันติงตัน คือ ภาวะซึมเศร้า การคิดฆ่าตัวตาย การสำลักอาหารที่เป็นสาเหตุหลักของปอดอักเสบ/ปอดบวม และการติดเชื้อของอวัยวะต่างๆ ได้ง่ายกว่าคนทั่วไปเพราะผู้ป่วยไม่สามารถดูแลตนเองได้อย่างมีคุณภาพ
ผลการรักษา/การพยากรณ์โรคของโรคฮันติงตัน คือ โรคนี้รักษาไม่หายขาด ได้แค่เพียงการรักษาตามอาการเท่านั้น อาการของผู้ป่วยก็จะค่อยๆ ทรุดลงไปเรื่อยๆ ส่วนใหญ่แล้วจะทรุดลงและเสียชีวิตหลังจากการวินิจฉัยโรคนี้ได้ประมาณ 10 ปี จากภาวะติดเชื้อในปอด (ปอดอักเสบ ปอดบวม)
- ปฏิบัติตาม แพทย์ พยาบาล แนะนำ
- กินยาต่างๆตามที่แพทย์แนะนำอย่างสม่ำเสมอ
- การดูแลด้านจิตใจก็เป็นเรื่องสำคัญ ต้องพยายามทำความเข้าใจกับตัวโรคคือ ธรรมชาติโรค/การดำเนินโรค การป้องกันภาวะแทรกซ้อนที่อาจจะเกิดขึ้น
- การทำกายภาพบำบัดเมื่อจำเป็น ตามแพทย์/นักกายภาพบำบัด /พยาบาล แนะนำ
คนในครอบครัวที่ไม่ได้เจ็บป่วย ควรช่วยดูแลผู้ป่วยโรคฮันติงตัน ด้านการกินยา การพาไปพบแพทย์/ไปโรงพยาบาล และที่สำคัญ คือกำลังใจที่ดีของสมาชิกในครอบครัวต่อผู้ป่วย รวมทั้งอาจต้องคอยสังเกตอาการผิดปกติของคนอื่นๆ ในครอบครัวที่อาจมีโอกาสเกิดขึ้นได้เพราะโรคนี้เป็นโรคทางพันธุกรรมที่ถ่ายทอดได้ เพื่อจะได้พบแพทย์/ไปโรงพยาบาลได้เร็วขึ้น