คำถามเกี่ยวกับโรค
โดย วันทนีย์ โลหะประกิตกุล
เรื่อง : ออทิสติก
กลุ่มโรคออทิสติก (Autistic spectrum disorder) เป็นกลุ่มของโรคที่มีสาเหตุจากความผิดปกติของสมองและระบบประสาทที่หลากหลาย ทำให้มีความบกพร่องของพัฒนาการหลายด้าน
ความผิดปกติด้านปฏิสัมพันธ์ทางสังคม
- ไม่มองหน้า ไม่สบตา ไม่แสดงสีหน้าท่าทาง ไม่ยิ้ม ดูเป็นเด็กหน้าเฉย ดูไร้อารมณ์
- ไม่หันหาเสียงเรียกชื่อ แต่สนใจเสียงชนิดอื่นแทน ไม่สนใจฟังเวลาพูดคุยด้วย
- ขาดความสนใจร่วมกับผู้อื่น (Joint attention)
- เล่นคนเดียว หรืออยู่ตามลำพัง ไม่สนใจเข้าไปเล่นกับเด็กคนอื่น
- ไม่แสดงท่าทางดีใจเมื่อพบพ่อแม่ และไม่ร้องตามเมื่อพ่อแม่จากไป รวมถึงไม่กลัวคนแปลกหน้า
- ไม่เข้าใจสถานการณ์ทางสังคมที่ซับซ้อน ดูเหมือนไม่รู้จักกาลเทศะ ไม่สามารถเข้าใจความรู้สึกของตนเองและของผู้อื่น ไม่สามารถแสดงอารมณ์อย่างเหมาะสม
ความผิดปกติด้านภาษาและการสื่อสาร
- พัฒนาการด้านการใช้ภาษาเพื่อการสื่อสารล่าช้าหรือไม่สามารถพูดได้เลย
- ไม่สามารถใช้ภาษาท่าทางเพื่อการสื่อสาร
- พูดคำหรือวลีที่ไม่มีความหมาย ซ้ำ ๆ หรือส่งเสียงไม่เป็นภาษา พูดเล่นเสียง
- พูดทวนคำที่คนอื่นพูดจบ หรือพูดตามโทรทัศน์ ทั้งแบบทันทีทันใดหรือสักระยะหลังจากได้ยิน
- ใช้ภาษาผิดปกติ โดยใช้คำที่ตนเองเข้าใจความหมายเท่านั้น
- โทนเสียงในการพูดผิดปกติ เช่น พูดระดับเสียงเดียว พูดเสียงสูง หรือ พูดเสียงต่ำ
- เข้าใจภาษาแบบตรงไปตรงมาตามตัวหนังสือ ทำให้ไม่เข้าใจมุกตลก สุภาษิต หรือสำนวนคำพังเพย
ความผิดปกติของพฤติกรรม
- มีพฤติกรรมที่ซ้ำๆ เช่น ฟังเพลงเดิมๆ ดูการ์ตูนเรื่องเดิม ติดของบางอย่างมากเกินไป
- ชอบดูของหมุนๆ เช่น พัดลม เครื่องซักผ้า ล้อรถหมุน
- กิจวัตรประจำวันมีแบบแผนเฉพาะ ไม่สามารถเปลี่ยนแปลงได้ เช่น กินยาก กินแต่อาหารชนิดเดิมๆ ดูเป็นเด็กเจ้าระเบียบกว่าเด็กวัยเดียวกัน
- มีการเคลื่อนไหวร่างกายซ้ำๆ เช่น สะบัดมือ หมุนตัว เขย่งเท้า โยกตัว โขกศีรษะ ทำร้ายร่างกายตัวเอง
- ปรับตัวยากต่อการเปลี่ยนแปลง
- ในกลุ่มที่มีความสามารถสูง จะมีความสนใจเฉพาะเรื่อง จนกลายเป็นความสามารถพิเศษ มีการสะสมของที่สนใจ พูดแต่เรื่องที่ตนเองสนใจ
- เล่นของเล่นไม่เป็น มักเอามาเคาะ โยน ถือ ดม หรือเอาเข้าปาก
- ตอบสนองต่อสิ่งเร้ามากหรือน้อยเกินไป เช่น ไม่สามารถทนเสียงดังได้ ชอบทำให้เกิดเสียงดังๆ แล้วหัวเราะชอบใจ ทำร้ายร่างกายตัวเอง
- สนใจต่อสิ่งแวดล้อมที่ไม่ใช่คน ไม่สนใจสิ่งเร้าทางสังคม เช่น การยิ้มการทักทาย มักสน ใจเสียงที่ไม่ใช่เสียงคน และไม่ตอบสนองต่อเสียงเรียกชื่อหรือเสียงพูดเพื่อการสื่อสาร
เชาวน์ปัญญา 50% ของเด็กกลุ่มโรคออทิสติกมีความบกพร่องของระดับเชาวน์ปัญญา โดยความสามารถด้านภาษาจะบกพร่องมากกว่าความสามารถด้านการกระทำ หรือการเคลื่อนไหว ระดับเชาวน์ปัญญาที่ต่ำ สัมพันธ์กับการเกิดอาการชักร่วมด้วย และเป็นปัจจัยการพยากรณ์โรคที่ไม่ดี
อายุที่เริ่มมีอาการ เด็กกลุ่มโรคออทิสติกจะมีอาการก่อนอายุ 3 ปี ส่วนใหญ่พบอาการช่วง 2 ขวบปีแรก และ 1 ใน 4 ของพ่อแม่ รายงานว่าลูกมีพฤติกรรมด้านภาษาและสังคมถดถอยหลังจากเริ่มพูดเป็นคำที่มีความหมายได้ไม่กี่คำ
- ปัญญาอ่อน: เด็กกลุ่มโรคออทิสติก 70% มีภาวะปัญญาอ่อนร่วมด้วย
- ชัก: เด็กกลุ่มโรคออทิสติก มีโอกาสชักสูงและพบว่าการชักสัมพันธ์กับ IQ ต่ำ โดย 25% ของเด็กกลุ่มที่มี IQ ต่ำจะพบอาการชัก แต่พบอาการชักในกลุ่มมี IQ ปกติเพียง 5% ส่วนใหญ่อาการชักมักเริ่มในวัยรุ่น โดยช่วงอายุที่มีโอกาสชักมากที่สุดคือ 10 -14 ปี
- พฤติกรรมซน อยู่ไม่นิ่ง หุนหันพลันแล่น ขาดสมาธิ
- ปัญหาการนอน นอนยาก นอนน้อย และนอนไม่เป็นเวลา
- ปัญหาการกิน กินยาก เลือกกิน กินอาหารเพียงบางชนิด กินสิ่งที่ไม่ใช่อาหาร
- มีการเคลื่อนไหว และการทรงตัวผิดปกติ
- มีปัญหาทางอารมณ์