คำถามเกี่ยวกับโรค
โดย วันทนีย์ โลหะประกิตกุล
เรื่อง : สังคัง
โรคสังคัง (Tinea Cruris) เป็นโรคเชื้อราผิวหนังที่พบได้บ่อย มีลักษณะเป็นผื่นอักเสบที่มีสีแดงและเป็นขุย มักมีอาการคัน และ/หรือแสบ มักเกิดในบริเวณขาหนีบ และอาจลามมาที่อวัยวะเพศ เกิดจากเชื้อราในกลุ่ม Dermatophyte โดยเป็นโรคที่พบได้มากในภูมิอากาศร้อนชื้น พบในผู้ใหญ่มากกว่าในเด็ก และพบในผู้ชายมากกว่าในผู้หญิงเป็น 3 เท่า
หลังจากติดเชื้อราโรคสังคัง เหงื่อและความอับชื้นจะทำให้เชื้อราเจริญเติบโตและเพิ่มจำนวนมากขึ้น ดังนั้นโรคนี้จึงจึงพบได้บ่อยในผู้ที่มีเหงื่อออกมาก ร่างกายและซอก/รอยพับต่างๆ อับชื้น เช่น นักกีฬาที่เหงื่อออกมาก หมักหมมเป็นเวลานาน ในผู้ป่วยเบาหวาน ในคนอ้วน
- ยาทา เช่น ยา Ketoconazole, Clotrimazole โดยทาผื่นให้ทั่วหลังอาบน้ำ เช้า-เย็น เป็นเวลานานประมาณ 2-4 สัปดาห์
- ยารับประทาน ใช้ในกรณีที่รอยโรคมีขนาดกว้าง โรคเป็นเรื้อรัง และ/หรือไม่ตอบสนองต่อยาทา ซึ่งควรต้องให้แพทย์เป็นผู้สั่งยาให้ ยาที่ใช้ในการรักษาเช่น Griseofluvin, Ketocona zole, Itraconazole, Terbinafine ซึ่งยาแต่ละตัวมีผลข้างเคียง (เช่น ท้องเสีย ท้องผูก คลื่นไส้ อาเจียน วิงเวียน นอนไม่หลับ ตับอักเสบ และแพ้ยา) และระยะเวลาในการรักษาต่างกัน จึงจำเป็นต้องสั่งยาโดยแพทย์ โดยทั่วไประยะเวลาในการรักษาประมาณ 1-4 สัปดาห์
ผลข้างเคียง เช่น อาการคันในร่มผ้า แผลถลอกเกิดติดเชื้อแบคทีเรียซ้ำซ้อน หรือติดเชื้อราชนิดแคนดิดาซ้ำซ้อน ทำให้เจ็บที่ผื่น อาจมีหนอง มีรอยดำของผื่นหลังการอักเสบ ซึ่งจะค่อยๆ จางหายไปหลังการรักษา
โรคสังคังรักษาได้ ตอบสนองดีต่อการรักษาด้วยยาฆ่าเชื้อรา แต่มีโอกาสกลับเป็นซ้ำได้เสมอ หากมีการอับชื้นอีก การดูแลตนเองเมื่อเป็นโรคสังคัง ได้แก่
- ไม่ใช้ของใช้ส่วนตัวร่วมกับผู้อื่น เช่น เสื้อผ้า ผ้าขนหนู กรรไกรตัดเล็บ หวี
- ใส่เสื้อผ้าที่โปร่งระบายอากาศได้ดี ไม่รัดตัวมาก
- ในรายที่มีเชื้อราที่เท้าร่วมด้วย เมื่อแต่งตัวแนะนำให้สวมถุงเท้าก่อนสวมกางเกงชั้นใน เพื่อป้องกันการพาเชื้อราจากเท้าไปที่บริเวณขาหนีบ
- หลังอาบน้ำ ให้เช็ดบริเวณขาหนีบให้แห้งด้วยผ้าขนหนูแยกชิ้นจากที่เช็ดบริเวณอื่น แล้วจึงค่อยทายา
- ในรายที่สาเหตุของความอับชื้นมาจากความอ้วน แนะนำให้ลดน้ำหนักด้วย เพื่อลดโอกาสการเกิดโรคซ้ำๆ
- ไม่ใช้ของใช้ส่วนตัวร่วมกับผู้อื่น เช่น เสื้อผ้า ผ้าขนหนู กรรไกรตัดเล็บ หวี
- ใส่เสื้อผ้าที่โปร่งระบายอากาศได้ดี ไม่รัดแน่น
- ล้างมือบ่อยๆ เป็นประจำ
- ทำความสะอาดเสื้อผ้า เครื่องนุ่มห่ม ผ้าปูที่นอน ด้วยการซักและตากแดดจัด