logo

คำถามจาก วิกิโรค

Home / FAQ โรค/ นอนไม่หลับ

คำถามเกี่ยวกับโรค

โดย วันทนีย์ โลหะประกิตกุล

เรื่อง : นอนไม่หลับ

การนอนเป็นผลจากหลายๆ ปัจจัยที่ส่งผลกระทบถึงการทำงานของวงจรสมอง (สมองส่วนไฮโปธาลามัส สมองใหญ่ส่วนนอก และก้านสมอง) ที่ควบคุมเกี่ยวกับการนอนหลับให้ผิดปกติไปจากเดิม จึงส่งผลให้เกิดการนอนไม่หลับ

มีสาเหตุมากมายที่ทำให้นอนไม่หลับ ทั้งด้านสิ่งแวดล้อม อารมณ์/จิตใจ โรคและภาวะผิดปกติต่างๆ ที่พบบ่อย ได้แก่

  • ขาดสุขลักษณะการนอน (Sleep hygiene) เช่น นอนไม่เป็นเวลา กินอาหารมื้อหนักก่อนนอน ดื่มสารคาเฟอีนก่อนนอน
  • มีปัญหาด้านอารมณ์ จิตใจ เช่น ความเครียด ซึมเศร้า
  • ผลข้างเคียงจากยาบางชนิด เช่น ยาลดความดันโลหิตบางชนิด ยาขับปัสสาวะ ยาลดน้ำมูก/ยาแก้แพ้บางชนิด ยาจิตเวชบางชนิด
  • ช่วงเลิกสุรา เลิกบุหรี่
  • โรคเรื้อรังต่างๆ ที่ก่ออาการรบกวนการนอน เช่น โรคเบาหวาน โรคของตอมไทรอยด์ โรคที่ต้องเข้าห้องน้ำบ่อยกลางคืน (เช่น โรคต่อมลูกหมากโต โรคเบาหวาน) อาการปวดเรื้อรัง เช่น ปวดข้อ หรือ ปวดจากโรคมะเร็ง โรคสมองบางชนิด โรคนอนหลับแล้วหยุดหายใจ โรคกรดไหลย้อน
  • การเปลี่ยนแปลงระดับฮอร์โมนของร่างกาย เช่น วัยใกล้หมดประจำเดือน วัยหมดประจำเดือน โรคต่อมไทรอยด์
  • การใช้ชีวิตแบบนั่งๆ นอนๆ ไม่มีกิจกรรมเคลื่อนไหวร่างกาย
  • อายุ: ยิ่งอายุมากขึ้น จะพบนอนไม่หลับ/การนอนไม่หลับ/อาการนอนไม่หลับ สูงขึ้น ทั้งจากภาวะทางอารมณ์ จิตใจ การเสื่อมของเซลล์สมองและของต่อมไร้ท่อที่สร้างฮอร์โมนต่างๆ ที่เกี่ยวกับการนอนหลับ
  • ส่งผลให้คุณภาพในการทำงาน และ/หรือ การเรียนลดลง
  • เกิดอุบัติเหตุได้ง่ายจากง่วงกลางวัน
  • เพิ่มความกังวล ความเครียด (เป็นวงจรกลับไปกลับมา จากเหตุเป็นผล จากผลเป็นเหตุ)
  • ร่างกายพักผ่อนไม่เพียงพอ จึงมีภูมิคุ้มกันต้านทานโรคต่ำ ติดเชื้อโรคต่างๆ ได้ง่าย
  • บางการศึกษาพบว่า อาจเป็นสาเหตุให้เกิดโรคความดันโลหิตสูงได้
  • สร้างเสริมให้ตนเองมีสุขลักษณะการนอน
  • ควบคุม ดูแล รักษาโรคที่เป็นสาเหตุให้ดี
  • ปรึกษาแพทย์ปรับเปลี่ยนยา เมื่อการนอนไม่หลับเกิดจากผลข้างเคียงของยา
  • เลิก/ไม่สูบบุหรี่ และ/หรือดื่มเครื่องสุรา/แอลกอฮอล์
  • พยายามไม่นอนหรือลดระยะเวลานอนในตอนกลางวัน
  • รักษาสุขอนามัยพื้นฐาน เพื่อสุขภาพกายและสุขภาพจิตที่ดี ยอมรับชีวิตและรักษาสุขภาพจิต
  • มีการออกกำลังกายสม่ำเสมอตามควรกับสุขภาพทุกวัน ไม่ออกกำลังกายหักโหม