TB ไม่ยอมตาย (ตอนที่ 4)
- โดย วันทนีย์ โลหะประกิตกุล
- 28 พฤษภาคม 2563
- Tweet
ผู้ที่มีความเสี่ยงในการเป็นวัณโรคซึ่งควรได้รับการตรวจ (ต่อ)
- เป็นโรคมะเร็งหรือได้รับการรักษาด้วยเคมีบำบัด
- ใช้ยากดภูมิคุ้มกัน เช่น ผู้ที่ปลูกถ่ายอวัยวะ
- เป็นโรคปอดฝุ่นหินทราย (Silicosis)
- เสพสารเสพติดทางหลอดเลือด
- สัมผัสกับผู้ติดเชื้อ
- มาจากประเทศที่มีการติดเชื้อวัณโรค เช่น ประเทศแถบละตินอเมริกา แอฟริกา และ เอเชีย
- อาศัยหรือทำงานในบริเวณที่มีการติดเชื้อวัณโรค เช่น คุก หรือ สถานพยาบาล (Nursing homes)
- ทำงานในโรงพยาบาลที่รักษาผู้ป่วยวัณโรค
- เด็กที่สัมผัสกับผู้ใหญ่ที่มีความเสี่ยงสูงในการเป็นวัณโรค
ในการวินิจฉัยโรค แพทย์จะทำการ
- ตรวจต่อมน้ำเหลือง
- ใช้หูฟัง (Stethoscope) ฟังปอดขณะหายใจ
- ตรวจเลือด เพิ่อดูว่าระบบภูมิคุ้มกันมีปฏิกิริยาต่อเชื้อแบคทีเรียหรือไม่
- ทดสอบปฏิกิริยาทางผิวหนังต่อเชื้อวัณโรคด้วยการฉีด PPD tuberculin ที่ปลายแขน หากภายใน 48-72 ชั่วโมง มีอาการเป็นก้อนนูนแดงแสดงว่ามีการติดเชื้อ อย่างไรก็ดี วิธีการทดสอบปฏิกิริยาทางผิวหนังอาจให้ผลคลาดเคลื่อนได้กรณีที่มีการได้รับวัคซีน Bacillus Calmette-Guerin (BCG) มาในระยะเวลาไม่นาน หรือผลอาจคลาดเคลื่อนในเด็กผู้สูงอายุผู้ติดเชื้อเอดส์
- ภาพวินิจฉัย เช่น เอ็กซเรย์ ซีทีสแกน
- ตรวจเสมหะ (Sputum tests)
สำหรับการรักษาอาจใช้เวลานานกว่าการรักษาอาการติดเชื้อแบคทีเรียชนิดอื่น โดยการรักษาวัณโรคระยะแสดงอาการต้องใช้ยาปฏิชีวนะอย่างน้อย 6-9 เดือน ขึ้นอยู่กับอายุ และสุขภาพของผู้ป่วย ตลอดจนการดื้อยาและตำแหน่งที่ติดเชื้อ โดยวัณโรคระยะแฝงอาจใช้ยาแค่ 1 หรือ 2 ตัว ในขณะที่วัณโรคระยะแสดงอาการและมีการดื้อยาอาจต้องใช้ยาหลายตัวร่วมกัน ซึ่งยาที่ใช้ส่วนใหญ่ ได้แก่ ยา
- Isoniazid
- Rifampin
- Ethambutol
- Pyrazinamide
แหล่งข้อมูล:
- Tuberculosis. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/tuberculosis/symptoms-causes/syc-20351250 [2020, May 27].
- Tuberculosis. https://www.who.int/health-topics/tuberculosis#tab=tab_1 [2020, May 27].
- Tuberculosis (TB). https://www.cdc.gov/tb/topic/basics/default.htm[2020, May 27].
