ไบคาร์โบเนต (Bicarbonate)
- โดย ศาสตราจารย์เกียรติคุณ แพทย์หญิง พวงทอง ไกรพิบูลย์
- 1 กันยายน 2560
- Tweet
- ยารักษาโรค (Pharmaceutical drug)
- ข้อปฏิบัติพื้นฐานในการใช้ยาทุกชนิด
- ภาวะช็อก อาการช็อก (Shock)
- ภาวะขาดน้ำ (Dehydration)
- โรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง โรคซีโอพีดี (COPD, Chronic obstructive pulmonary disease)
- โรคปอด (Lung disease)
- เลือดเป็นกรดจากคีโตนจากเบาหวาน (Diabetic ketoacidosis)
ไบคาร์โบเนต หรือ ไบคาร์บอเนต(Bicarbonate หรือ Hydrogencarbonate ion หรือ -HCO3 )เป็น สารประกอบอนินทรีย์(Inorganic compound)ในเลือดที่มีฤทธิ์เป็นด่าง และมีหน้าที่เป็นสารอีเล็กโตรไลท์(Electrolyte)ที่ช่วยคงสมดุลของกรด-ด่างในเลือด(pH) โดยร่างกายจะนำสารไบคาร์โบเนตไปที่ปอด และปอดจะเปลี่ยนสารนี้เป็นคาร์บอนไดออกไซด์ แล้วขับออกนอกร่างกายทางการหายใจออก การตรวจสารนี้ในเลือดจึงมีอีกชื่อว่า “Carbon dioxide test หรือ CO2 test” นอกจากนั้น ไตยังเป็นตัวคอยช่วยรักษาสมดุลของสารนี้โดยการขับสารนี้ออกทางปัสสาวะ
แพทย์จะตรวจเลือดทางห้องปฏิการเพื่อหาค่าสารนี้ในกรณีต้องการทราบภาวะความเป็นกรด-ด่างของเลือด เช่น ในผู้ป่วยที่มีโรคเบาหวานรุนแรง/ภาวะเลือดเป็นกรดจากคีโตนจากเบาหวาน(Ketoacidosis) หรือในผู้ป่วยโรคปอดที่มีอาการผิดปกติทางการหายใจอย่างรุนแรง เช่นในโรค ปอดอุดกั้นเรื้อรัง
ค่าปกติของไบคาร์โบเนต จะขึ้นกับอายุ โดยทั่วไปในผู้ใหญ่ ค่าปกติของสารนี้จะอยู่ในช่วง 23 to 30 mEq/L(Milliequivalent/liter)
บรรณานุกรม
ศาสตราจารย์เกียรติคุณ แพทย์หญิง พวงทอง ไกรพิบูลย์
วว.รังสีรักษา และเวชศาสตร์นิวเคลียร์