ไกวเฟนิซิน (Guaifenesin)
- โดย เภสัชกร อภัย ราษฎรวิจิตร
- 17 ตุลาคม 2563
- Tweet
- บทนำ
- ยาไกวเฟนิซินมีสรรพคุณ (คุณสมบัติ) อย่างไร?
- ยาไกวเฟนิซินมีกลไกการออกฤทธิ์อย่างไร?
- ยาไกวเฟนิซินมีรูปแบบการจัดจำหน่ายอย่างไร?
- ยาไกวเฟนิซินมีขนาดรับประทานอย่างไร?
- เมื่อมีการสั่งยาไกวเฟนิซินควรแจ้งแพทย์/พยาบาลและเภสัชกรอย่างไร?
- หากลืมรับประทานยาไกวเฟนิซินควรทำอย่างไร?
- ยาไกวเฟนิซินมีผลไม่พึงประสงค์อย่างไร?
- มีข้อควรระวังการใช้ยาไกวเฟนิซินอย่างไร?
- ยาไกวเฟนิซินมีปฏิกิริยาระหว่างยากับยาตัวอื่นอย่างไร?
- ควรเก็บรักษายาไกวเฟนิซินอย่างไร?
- ยาไกวเฟนิซินมีชื่ออื่นอีกไหม? ผลิตจากบริษัทอะไรบ้าง?
- บรรณานุกรม
- ยารักษาโรค (Pharmaceutical drug)
- ข้อปฏิบัติพื้นฐานในการใช้ยา
- โรคปอด โรคของปอด โรคทางปอด (Pulmonary disease)
- ปอดบวม ปอดอักเสบ (Pneumonia)
- โรคหืด (Asthma)
- โรคภูมิแพ้ (Allergy)
- โรคหวัด (Common cold)
- โรคภูมิแพ้หูคอจมูก (ENT and Allergy)
- ไข้หวัดใหญ่ (Influenza)
บทนำ
ยาไกวเฟนิซิน (Guaifenesin) เป็นกลุ่มยาขับเสมหะที่มีขายในร้านขายยาทั่วไป และมีการ ใช้มานานร่วม 6 ทศวรรษ โดยช่วยบรรเทาอาการไอชนิดมีเสมหะ รักษาและบรรเทาอาการโรคเก๊าต์ ในบางครั้งยังเป็นที่นิยมใช้ในหมู่นักร้อง อย่างไรก็ตามจัดเป็นยาอันตราย และต้องได้รับคำ แนะนำจากแพทย์หรือเภสัชกรก่อนใช้ยานี้เสมอ
ยาไกวเฟนิซินมีสรรพคุณ (คุณสมบัติ) อย่างไร?
ยาไกวเฟนิซินมีสรรพคุณ/ข้อบ่งใช้:
- เพื่อบรรเทาอาการไอจากโรคหวัด และไอมีเสมหะ
ยาไกวเฟนิซินมีกลไกการออกฤทธิ์อย่างไร?
กลไกการออกฤทธิ์ของยาไกวเฟนิซินคือ การกระตุ้นขับสารคัดหลั่งออกมาจากหลอดลม และทำให้เสมหะอ่อนตัวไม่ข้นเหนียว จึงง่ายในการขับออกจากหลอดลม ลำคอ และโพรงจมูก กลไกอีกชนิดคือช่วยขับเสมหะ โดยหลังจากได้รับยาไกวเฟนิซิน ขนกวัดหรือขนเซลล์ (Cilia) ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของเซลล์ท่อทางเดินหายใจจะพัดโบกได้ดีขึ้น และสามารถพัดโบกเอาสิ่งแปลก ปลอม/เสมหะออกจากท่อทางเดินหายใจได้ดีขึ้น
ยาไกวเฟนิซินมีรูปแบบการจัดจำหน่ายอย่างไร?
ยาไกวเฟนิซินมีรูปแบบการจัดจำหน่าย เช่น
- ยาแคปซูลเจลในรูปผสมกับยาอื่น ขนาด 200 มิลลิกรัม
- ยาเม็ดในรูปผสมกับยาอื่น ขนาด 50, 100 และ 200 มิลลิกรัม
- ยาน้ำในรูปผสมกับยาอื่น ขนาด 100 มิลลิกรัม/5 มิลลิลิตร (1 ช้อนชา)
ยาไกวเฟนิซินมีขนาดรับประทานอย่างไร?
มีขนาดการใช้ยาไกวเฟนิซินที่แตกต่างกันไป ทั้งนี้ขึ้นกับ อายุ, ความรุนแรงของอาการ,
และสภาวะความเจ็บป่วยของร่างกาย, ดังนั้นจึงควรให้แพทย์เป็นผู้วินิจฉัยสั่งจ่ายยาที่เหมาะสม ไม่ควรซื้อยากินเอง
อนึ่ง:
- ขนาดสูงสุดของยาไกวเฟนิซินที่รับประทานในผู้ใหญ่ต้องไม่เกิน 2.4 กรัม/วัน โดยแบ่งรับ ประทานทุก 4 ชั่วโมง แต่
- เด็ก (นิยามคำว่าเด็ก): การใช้ยานี้ควรต้องเป็นคำแนะนำจากแพทย์
*****หมายเหตุ: ขนาดยา และระยะเวลาในการใช้ยาที่ระบุในบทความนี้ เป็นเพียงตัวอย่างหนึ่งเท่านั้น ไม่สามารถใช้ทดแทนคำสั่งใช้ยาของแพทย์ผู้รักษาได้ การใช้ยาที่เหมาะสม ควรต้องปรึกษา แพทย์ หรือเภสัชกร ก่อนเสมอ
เมื่อมีการสั่งยาไกวเฟนิซินควรแจ้งแพทย์/พยาบาลและเภสัชกรอย่างไร?
เมื่อมีการสั่งยาทุกชนิดรวมทั้งยาไกวเฟนิซิน ผู้ป่วยควรแจ้ง แพทย์ พยาบาล และเภสัชกร เช่น
- ประวัติแพ้ยาทุกชนิดและอาการจากการแพ้ยา เช่น กินยา/ใช้ยาแล้ว คลื่นไส้มาก ขึ้นผื่นหรือ แน่น/หายใจติดขัด/หายใจลำบาก /หอบเหนื่อย
- โรคประจำตัวต่างๆ รวมทั้งกำลังกินยา/ใช้ยาอะไรอยู่ เพราะยาไกวเฟนิซิน อาจส่งผลให้อาการของโรคเหล่านั้นรุนแรงขึ้น หรืออาจเกิดปฏิกิริยาระหว่างยากับยาอื่นๆที่กิน/ที่ใช้อยู่ก่อนแล้ว
- หากเป็นสุภาพสตรีควรแจ้งว่าอยู่ในภาวะตั้งครรภ์/มีครรภ์หรือไม่ หรือกำลังให้นมบุตรหรือไม่ เพราะยาหลายชนิดอาจผ่านรก หรือผ่านเข้าสู่น้ำนมมารดา และเข้าสู่ทารก ก่อผลข้างเคียงต่อทารกได้
หากลืมรับประทานยาไกวเฟนิซินควรทำอย่างไร?
หากลืมรับประทานยาไกวเฟนิซิน สามารถรับประทานยาเมื่อนึกขึ้นได้ หากการลืมทานยาใกล้กับมื้อถัดไปให้รับประทานขนาดปกติ โดยไม่ต้องเพิ่มขนาดยาเป็น 2 เท่า
ยาไกวเฟนิซินมีผลไม่พึงประสงค์อย่างไร?
ผล/อาการไม่พึงประสงค์จากการใช้ยา (ผลข้างเคียง/อาการข้างเคียง)จากยาไกวเฟนิซิน เช่น
- คลื่นไส้-อาเจียน
- อาจพบ
- ผื่นคัน
- อาการบวม และ
- เพิ่มโอกาสเกิดนิ่วในไตได้
มีข้อควรระวังการใช้ยาไกวเฟนิซินอย่างไร?
ข้อควรระวังในการใช้ยาไกวเฟนิซิน เช่น
- ระวังการใช้ยาในหญิงตั้งครรภ์และหญิงที่อยู่ในสภาวะให้นมบุตร
- การใช้ยานี้กับผู้ที่มีอาการไอจากการสูบบุหรี่มักจะไม่ค่อยได้ผล
- ห้ามแบ่งยาให้ผู้อื่นใช้
- ห้ามใช้ยาหมดอายุ
- ห้ามเก็บยาหมดอายุ
***** อนึ่ง: ทุกคนต้องตระหนักถึงความปลอดภัยจากการใช้ ”ยา” ที่รวมถึงยาแผนปัจจุบันทุกชนิด(รวมถึงยาไกวเฟนิซินด้วย) ยาแผนโบราณ อาหารเสริม ผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร ทุกชนิด และสมุนไพรต่างๆเสมอ เพราะยามีทั้งให้คุณและให้โทษ ดังนั้นเมื่อมีการใช้ยาทุกชนิด ควรต้องปฏิบัติตาม ข้อปฏิบัติพื้นฐานในการใช้ยาทุกชนิด เสมอ (อ่านเพิ่มเติมได้ในเว็บ haamor.com บทความเรื่อง ข้อปฏิบัติพื้นฐานในการใช้ยาทุกชนิด) รวมทั้งควรต้องปรึกษาเภสัชกรประจำร้านขายยาก่อนซื้อยาใช้เองเสมอด้วยเช่นกัน
ยาไกวเฟนิซินมีปฏิกิริยาระหว่างยากับยาตัวอื่นอย่างไร?
ยังไม่พบว่า ยาไกวเฟนิซินมีปฏิกิริยาระหว่างยาร่วมกับยาอื่น
ควรเก็บรักษายาไกวเฟนิซินอย่างไร?
ควรเก็บรักษายาไกวเฟนิซิน เช่น
- เก็บยาให้พ้นแสง/แสงแดด
- เลี่ยงการเก็บยาในที่ชื้น
- สามารถเก็บยาที่อุณหภูมิห้องได้
- ห้ามเก็บยาในช่องแช่แข็งของตู้เย็น
- ไม่ควรเก็บยาในห้องน้ำ
- ไม่ควรเก็บยาที่หมดอายุ ควรทำลายทิ้ง และ
- เก็บยาให้พ้นมือเด็กและสัตว์เลี้ยง
ยาไกวเฟนิซินมีชื่ออื่นอีกไหม? ผลิตจากบริษัทอะไรบ้าง?
ชื่อทางการค้าของยาไกวเฟนิซิน และบริษัทผู้ผลิต เช่น
| ชื่อการค้า | บริษัทผู้ผลิต |
|---|---|
| ALLERIN (อัลเอลริน) | United American |
| ANTUSSIA (แอนทัสเซีย) | Asian Pharm |
| ANTUSSIA SYRUP (แอนทัสเซีย ไซรัป) | Asian Pharm |
| ASIABRON (เอเซียบรอน) | Asian Pharm |
| ASMALINE (แอสมาไลน์) | Polipharm |
| BEPENO – G (เบพพีโน – จี) | Milano |
| BIOVENT (ไบโอเวนท์) | Biomedis |
| BROMESEP (บรอมมีเซพ) | Siam Bheasach |
| BROMTUSSIA (บรอมทัสเซีย) | Asian Pharm |
| BRONCHIL (บรอนซิล) | Siam Bheasach |
| BRONCHONYL (บรอนโคนิล) | Pharmasant Lab |
| BRONCHOPREX (บรอนโคเพรกซ์) | Kenyaku |
| BRONPECT – D (บรอนเพกซ์ – ดี) | Kenyaku |
| CO – COF (โค – คอฟ) | Millimed |
| COFBRON (คอฟบรอน) | Macro Phar |
| COHISTAN EXPECTORANT (โคฮีสแทน เอกซ์เพกโทแรนท์) | Pediatrica |
| D – COATE (ดี – โคท) | B L Hua |
| DEXTRO COUGH SYRUP (เดกซ์โทร คอกซ์ ไซรัป) | Osoth Interlab |
| FARTUSSIN (ฟาร์ทัสซิน) | Farmaline |
| GENTUSSIN (เจนทัสซิน) | General Drugs House |
| GLYCOLATE (ไกลโคเลท) | Pharmasant Lab |
| GLYRYL (ไกลริล) | Pharmasant Lab |
| ICOLID CPM (ไอโคลิด ซีพีเอ็ม) | Greater Pharma |
| ICOLID EXPECTORANT (ไอโคลิด เอ็กซ์เพกโทแรนท์) | Greater Pharma |
| KUPA (คูปา) | M & H Manufacturing |
| MEDITAPP (เมดิแทป) | Medifive |
| NEOPECT (นีโอเป็กซ์) | Masa Lab |
| POLYPHED (โพลีเฟด) | Pharmasant Lab |
| QUALITON (ควอลิตัน) | T.O. Chemicals |
| ROBITUSSIN (โรบิทัสซิน) | Wyeth Consumer Healthcare |
| ROBITUSSIN DM (โรบิทัสซิน ดีเอ็ม) | Wyeth Consumer Healthcare |
| ROBITUSSIN ME (โรบิทัสซิน เอ็มอี) | Wyeth Consumer Healthcare |
| ROBITUSSIN PS (โรบิทัสซิน พีเอส) | Wyeth Consumer Healthcare |
| ROPECT (โรเป็กซ์) | R P Scherer |
| ROTUSS (โรทัสส์) | R P Scherer |
| SALMOL EXPECTORANT (ซัลมอล เอ็กซ์เพกโทแรนท์) | Biolab |
| TERCO – C (เทอร์โค – ซี) | B L Hua |
| TERCO – D (เทอร์โค – ดี) | B L Hua |
| TUSNO (ทัสโน) | Milano |
| TUSSA (ทัสซา) | Silom Medical |
| VENTOLIN EXPECTORANT (เวนโทลิน เอ็กซ์เพกโทแรนท์) | Glaxo Smith Kline |
บรรณานุกรม
1. http://en.wikipedia.org/wiki/Guaifenesin [2020,Oct10]
2. http://www.mims.com/thailand/drug/info/guaifenesin/?type=brief&mtype=generic[2020,Oct10]
