article detail

โรคพิษสุรา (Alcoholism หรือ Alcohol use disorder)

• โดย ศาสตราจารย์เกียรติคุณ แพทย์หญิง พวงทอง ไกรพิบูลย์
• 10 กรกฎาคม 2559
• Tweet

• โรคสมอง โรคทางสมอง (Brain disease)
• โรคตับ (Liver disease)
• นกเขาไม่ขัน (Erectile dysfunction)
• มะเร็ง (Cancer)
• ตับแข็ง (Liver cirrhosis)
• สมองเสื่อม (Dementia)
• ยารักษาทางจิตเวช ยาจิตเวช (Psychotropics drugs)
• มะเร็งตับ (Liver cancer)

โรคพิษสุรา (Alcoholism) เป็นคำกลางๆที่ใช้ต่อเนื่องมาจากสมัยก่อนในการเรียกโรคต่างๆ ที่เกิดจากการดื่มสุราเรื้อรัง ปัจจุบันใช้คำว่า Alcohol use disorder ย่อว่า AUD ที่หมายถึง อาการ ภาวะ หรือโรคต่างๆ ที่มีผลมาจากการดื่มสุราที่รวมถึงการติดสุราซึ่งองค์การอนามัยโรคแบ่งโรคพิษสุราเป็น 2 กลุ่มคือ

ก. Alcohol abuse หมายถึง ผู้ที่ดื่มสุรามาก ดื่มต่อเนื่อง แต่ยังไม่มีอาการการถอนสุรา (Alcohol withdrawal) เมื่อไม่ได้ดื่มสุรา และยังไม่ปรากฏโรคสาเหตุจากการดื่มสุราชัดเจน แต่ผลจากการดื่มจัดจะมีผลกระทบต่อครอบครัว การงาน การเรียน หรือก่อให้เกิดการถูกจับกุมจากการละเมิดกฏหมาย

ข. การติดสุรา (Alcohol dependence หรือ Alcohol dependence syndrome) คือกลุ่มที่ดื่มสุราจนติดสุรา และในรอบ 12 เดือนที่ผ่านมาเกิดอย่างน้อย 3 ประการดังจะกล่าวต่อไปนี้คือ

1 ดื่มจนเมามายขาดสติ

2 ต้องดื่มต่อเนื่อง หยุดดื่มไม่ได้

3 ยังต้องดื่มทั้งๆที่มีปัญหาทางสุขภาพกายและสุขภาพจิตที่มีเหตุจากการดื่มสุรา

4 ใช้เวลาอย่างมากเกินปกติในการดื่มสุรา เมาสุรา หรือในการฟื้นตัวจากการเมาสุรา

5 ไม่สามารถทำงานตามปกติหรือเข้าสังคมตามปกติได้

6 ดื่มสุราได้ปริมาณมากขึ้นกว่าจะเมา

7 เกิดกลุ่มอาการถอนยา/ถอนสุราเมื่อไม่ได้ดื่มสุราเช่น มือสั่น เหงื่อออกมาก คลื่นไส้ อาเจียน นอนไม่หลับ

ผู้มีปัจัยเสี่ยงติดสุรา

ผู้มีปัจจัยเสี่ยงติดสุราได้แก่

• ผู้ชายโดยเฉพาะในวัยรุ่น วัยเรียน และวัยทำงาน
• มีคนในครอบครัวเป็นโรคพิษสุรา
• มีปัญหาครอบครัว
• มีปัญหาชีวิต
• อยู่ในสิ่งแวดล้อมที่เอื้อต่อการเกิดปัญหาชีวิตและปัญหาสังคมเช่น ผู้อาศัยอยู่ในชุมชนแออัด
• มีอาชีพการงานที่ดื่มสุราเป็นประจำเช่น ทหาร ตำรวจ
• หาซื้อสุราได้ง่าย

อาการของโรคพิษสุรา

อาการของโรคพิษสุราเช่น

• ดื่มสุราจัดมักร่วมกับสูบบุหรี่จัด อาจร่วมกับติดสารเสพติดประเภทต่างๆเช่น โคเคน
• อารมณ์แปรปรวน ขาดสมาธิ นอนไม่หลับ ประสาทหลอน หลงลืม ซึมเศร้า ไม่ใส่ใจสุขภาพ และภาพลักษณ์ของตนเอง ก่อปัญหาด้านสังคมโดยเฉพาะกับครอบครัว
• ท้องอืด ท้องเฟ้อ น้ำหนักลด ทุพโภชนา
• เสื่อมสมรรถภาพทางเพศเช่น นกเขาไม่ขัน
• แพ้ยาต่างๆได้ง่ายกว่าเดิม
• ล้ม เกิดอุบัติเหตุได้ง่าย
• มือสั่น ตัวสั่น อาจชัก

การพบแพทย์

เมื่อดื่มสุรามากควรพบแพทย์เสมอเพื่อเข้ารับการบำบัดรักษาแต่เนิ่นๆ เพื่อให้สามารถเลิก สุราได้ และลดโอกาสเกิดผลข้างเคียงจากพิษสุรา

ผลข้างเคียงจากโรคพิษสุรา

ผลข้างเคียงจากโรคพิษสุราได้แก่

ก. ผลข้างเคียงด้านจิตใจ: ที่ส่งผลเกิดปัญหาต่อครอบครัว การงาน การเรียน การใช้ชีวิตประจำวัน การเข้าสังคม นอกจากนั้นมีโอกาสทำร้ายผู้อื่นจนเสียชีวิตได้ประมาณ 25%, ฆ่าตัวตายประมาณ 10%

ข. ผลข้างเคียงด้านร่างกาย: มีโอกาสเกิดโรคหรือภาวะต่างๆดังนี้เช่น โรคตับแข็งประมาณ 30%, อุบัติเหตุโดยเฉพาะทางรถยนต์ประมาณ 20%, โรคมะเร็งช่องปาก มะเร็งคอหอยส่วนปาก หรือมะเร็งคอหอย ทั้งหมดรวมกันประมาณ 20%, มะเร็งหลอดอาหารประมาณ 30%, มะเร็งตับประมาณ 25%, มะเร็งเต้านมประมาณ 7%, โรคสมองที่รวมถึงโรคหลอดเลือดสมองประมาณ 10%

การรักษาโรคพิษสุรา

แนวทางการรักษาสำคัญในโรคพิษสุราคือ การช่วยให้ผู้ป่วยหยุด/เลิกการดื่มสุราด้วยการใช้ยาต่างๆ (เช่น ยารักษาทางจิตเวช) และการรักษาด้วยวิธีการทางจิตเวช (เช่น การเข้ากลุ่มบำบัด)

นอกจากนั้นคือการรักษาผลข้างเคียงที่เกิดขึ้นที่จะต่างกันในแต่ละผู้ป่วยและในแต่ละชนิด ของผลข้างเคียงที่เกิดขึ้นเช่นจาก โรคตับแข็ง โรคมะเร็งต่างๆ หรือโรคสมอง เป็นต้น

บรรณานุกรม

1. Friedmann, P. (2013).N Engl J Med. 368, 365-373
2. http://emedicine.medscape.com/article/285913-overview#showall [2016,June18]
3. https://en.wikipedia.org/wiki/Alcoholism [2016,June18]